Voorzitter, dit college legt veel nadruk op Haagse kracht, maar er is ook veel Haagse kwetsbaarheid. Werkloosheid, ziekte, armoede, luchtvervuiling. Kracht en kwetsbaarheid blijken bovendien onlosmakelijk met elkaar verbonden. Waar kwetsbaarheid is, kan soms uit onverwachte hoek iets krachtigs naar voren komen. Ik denk aan een oudere eenzame vrouw die langdurig ziek wordt, en waar in één keer familieleden of buren opstaan die zich tegen hun eigen verwachting in ontpoppen tot mantelzorgers. Ik denk aan de grote werkloosheid in onze stad, die ondernemers ertoe drijft jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt onder hun hoede te nemen en van een kansloze jongen een kansrijke man te maken. Ik denk aan de vrouw die dacht dat ze nooit achter het raam vandaan zou kunnen komen, maar nu dankzij medemensen die zich over haar ontfermden een waardig bestaan met haar kinderen aan het opbouwen is.

Kerken

Kracht, Haagse kracht, lijkt vaak het meest treffend naar voren te komen in situaties van kwetsbaarheid. En wat is het goed om dan als overheid, als gemeente, te weten dat mensen, maar ook de overheid er niet alleen voor staat.

Precies een week geleden kwam het onderzoek ‘Armoede in Nederland 2016’ uit. In het onderzoek wordt gesproken over het diaconale werk waarmee kerken een vinger aan de pols van de samenleving hebben waar het gaat om armoede in Nederland. Uit dit rapport bleek ook dat kerken weer meer hulp hebben verleend het afgelopen jaar, zowel in geld als in vrijwilligersinzet. De overheid, de staat, kan het niet alleen in de samenleving.

Het is een mooi voorbeeld van de kracht en de kwetsbaarheid die in de samenleving aanwezig is. Kracht van de samenleving, in dit geval kerken, en kwetsbaarheid, die blijkt uit het groeiende beroep dat gedaan wordt op kerkelijke armoedehulp. Ook in Den Haag zien we hoe initiatieven, die grotendeels buiten de gemeente om functioneren, een sleutelrol vervullen op kwetsbare plekken. Ik denk hierbij aan de schuldhulpmaatjes, de voedsel -en kledingbanken, maar ook de rol die kerken en andere levensbeschouwelijke organisaties in kwetsbare wijken pakken met en voor buurtinitiatieven.

De kracht van kerken, ook in Den Haag, zit allereerst in de immateriële meerwaarde voor de samenleving. Tegelijkertijd constateert de ChristenUnie/SGP dat ook in Den Haag kerken en andere levensbeschouwelijke organisaties een onmisbare schakel zijn in de aanpak van sociale problematiek. Dit zagen we eerder al in Haags onderzoek naar de bijdrage van migrantenkerken[1] aan onze samenleving en ook in Rotterdam bleek dat de waarde, het rendement, van kerkelijke hulp niet onderschat mag worden (werd becijferd op wel € 130 miljoen per jaar).[2] Daarom dienen we samen met het CDA en enkele andere fracties een motie in om meer zicht te krijgen op de maatschappelijke waarde van levensbeschouwelijke organisaties.

Maatjesprojecten

Voorzitter, ik noemde ze al even, de maatjesprojecten. Wij maken ons zorgen over de financiering. Die zorg zou niet nodig moeten zijn, want het gaat om goedkope hulp en het belang staat buiten kijf. We hebben nog geen witte rook gezien, maar de uitspraak van de wethouder in de commissie dat geld niet het probleem mag zijn geeft ons enig houvast. Mogen we rekenen op positieve uitkomsten in de brief die voor november is toegezegd?

De achterkant van doelmatigheidskortingen - minder jongerenwerk

Kracht zit in Den Haag, gelukkig, ook nog op meer plekken, en het is belangrijk dat die krachtige organisaties wéten dat zij, juist voor de zorg aan kwetsbare mensen, op de steun van de gemeente kunnen rekenen. Tijdens de begrotingsbehandeling vorig jaar is op verzoek van onder meer de ChristenUnie/SGP toegezegd dat welzijnsinstellingen altijd bij het college kunnen aankloppen als de efficiencykorting hun werk in gevaar gaat brengen. Nu die casus er is, nl. het jongerenwerk van De Mussen, laat het college het afweten. De wethouder liet tijdens het commissiedebat weten dat de korting van € 8.000 opgevangen kan worden, maar het gaat niet om slechts € 8.000, maar om een oplopende korting van volgend jaar ruim € 25.500 en in 2018 al €32.000,-. En dat is een bedrag dat alleen maar kan worden ingevuld door te bezuinigen op jongerenwerk. In vervolg op mijn bijdrage vorig jaar, ontkom ik er niet aan nu een amendement in te dienen, waarmee deze bezuiniging wordt teruggedraaid.

Het besluit luidt:

1.         Product 310.5.01 Citymarketing te verlagen met € 30.000.

2.         Product 670.0.05 Buurthuis van de Toekomst voor het jaar 2017 te verhogen met € 30.000.

Deze bezuiniging op De Mussen, het oudste buurthuis van Nederland, brengt mij bij de bron van deze bezuiniging: de doelmatigheidskortingen uit het coalitieakkoord. Daarin zijn enkele altijd makkelijke efficiency-maatregelen doorgevoerd onder de noemer “efficiëntie op subsidies” en “efficiënter gebruik van welzijnsaccommodaties” en deze bezuinigingen zijn vervolgens ook weer gemakzuchtig evenredig verdeeld over de grote en kleine (buurt)welzijnsorganisaties en andere organisaties in onze stad. Maar bij kleinere en middelgrote organisaties als buurthuis De Mussen tikt zo’n bezuiniging gelijk door in de presentie in de wijk, want snijden in nauwelijks aanwezige overhead kan niet of nauwelijks. Het is hoog tijd om meer te weten te komen over de impact van deze doelmatigheidskortingen. En daarom de volgende motie:

verzoekt het college de impact van de op basis van het coalitieakkoord doorgevoerde doelmatigheidskortingen onafhankelijk te onderzoeken en daarover bij de Voorjaarsnota te rapporteren;

verzoekt het college daarbij als alternatieve variant de mogelijkheid van een andere invulling van de doelmatigheidskortingen dan via de evenredige kaasschaafmethode in ogenschouw te nemen met als doel te bezien of de maatschappelijke consequenties van de doelmatigheidskortingen kunnen worden geminimaliseerd,

Vervoer verwarde personen

Één van de meest in het oog springende kwetsbare groepen, zijn personen die verward gedrag vertonen. En voorzitter deze problematiek is groot, zeker na de landelijke bezuinigingen op de GGZ, en de opdracht voor de Opvang Verwarde Personen is niet gering. Ik richt in mijn bijdrage nu de blik op een klein onderdeel waar het beter kan: het vervoer van verwarde personen.

Momenteel wordt het vervoer van verwarde personen grotendeels verzorgd door de politie. En dat doen ze goed. Tegelijkertijd moeten we erkennen dat onze politiemannen en -vrouwen niet altijd de benodigde expertise in huis hebben om een verward persoon van de juiste psychologische zorg te voorzien. Daarnaast werkt vervoer in een politieauto, wanneer een persoon onder de schijn verkeerd gearresteerd te worden, niet altijd constructief op de zorgbehoevende.

Nu de politie landelijk heeft aangegeven van deze taak af te willen en er vanuit de Rijksbegroting € 6 miljoen vrij is gekomen voor dit vervoer, vragen wij of het college een subsidieaanvraag wil indienen, dat kan tot 6 december. Bijvoorbeeld voor een pilot met psycholances, speciaal voor dit doel ingerichte ambulances met psychiatrisch personeel. Ik hoop op een toezegging; zekerheidshalve heb ik een motie achter de hand voor de tweede termijn.

STiP-banen en échte banen

Voorzitter, de grootste kwetsbaarheid die we als stad momenteel hebben is misschien wel de hoge werkloosheid en het nog steeds toenemende aantal bijstandsgerechtigden. 48.000 werkzoekenden, 27.000 bijstandsgerechtigden. En één ding weten we eigenlijk nu al; volgend jaar zijn deze aantallen nog hoger. De instroom in de bijstand blijft namelijk hoog, hoger dan de uitstroom, ondanks het feit dat de economie na de diepe crisis al weer een paar jaar aantrekt. Wij waarderen dan ook de durf van de wethouder om onconventionele maatregelen te treffen voor meer banen.

Echter, niet alles wat onconventioneel is, werkt. En dan denk ik inderdaad aan de STiP-banen. Het is zo jammer dat het college voor een grootschalig probleem als de werkloosheid de luiken van het stadhuis niet wijd openzet en de kracht in de stad verwelkomt. Wij zien een kwetsbaar banenplan waarin te weinig gebruik wordt gemaakt van de vele ondernemers in de stad die willen helpen het tij te doen keren. Zij zijn het die mensen aan echte banen helpen, zij zijn het die werkzoekenden echt duurzaam perspectief kunnen bieden. Zeker nu de woningmarkt aantrekt en er duizenden woningen moeten worden bijgebouwd. Stukadoors, schilders, metselaars, timmerlieden, etc.

Mijn fractie bepleit een werkloosheidsaanpak die aangrijpt bij het kernprobleem van de Haagse werkzoekenden en dat is het ontbreken van een startkwalificatie. Het aantal werkzoekenden zonder startkwalificatie in onze stad is namelijk wel zestig procent. Leerbanen, BBL-opleidingen, zijn bij uitstek dé manier om werkzoekenden aan een startkwalificatie en een baan te helpen met perspectief. En voor wie het BBL-traject niet haalbaar is, is een leer-werktraject het aangewezen instrument. Door een jongere nu de kans te geven een startkwalificatie als schilder te halen, voorkomen we dat hij over een x aantal jaar in de die groep belandt, die nu de doelgroep voor een STiP-baan is. Voor deze mensen in de bijstand dus geen STiP-baan meer, maar een stip aan de horizon om naar toe te werken.

Dat leerbanen een cruciaal instrument zijn, daarover zijn we het denk ik eens. En als we het eens zijn, dan moet er ook een tandje bij vanuit het stadsbestuur. Want terwijl we er meer nodig hebben, neemt het aantal BBL-studenten in rap tempo af in Den Haag. Het ROC-Mondriaan zag bijvoorbeeld het aantal BBL-leerlingen in 5 jaar tijd met ongeveer 30% dalen. De financiële en economische crisis is hier vooral debet aan. Veel Haagse werkgevers hebben daardoor te weinig financiële armslag om het risico te nemen om leerbanen aan te bieden, terwijl ze dat dolgraag willen én kunnen. Daarom de volgende motie:

verzoekt het college een deel van de (extra) middelen voor “méér werkgelegenheid” in de begroting in te zetten om werkzoekenden zonder startkwalificatie, aan een baan en startkwalificatie te laten komen, zodat het aantal BBL-studenten/leerbanen in Den Haag weer gaat stijgen en het aantal werkzoekenden zonder startkwalificatie gaat dalen;

verzoekt het college hiertoe Haagse ondernemers uit te nodigen om gezamenlijk (per branche) met voorstellen te komen, hoe aan deze inzet invulling kan worden gegeven, en daarbij tevens het ROC te betrekken,

Kortom, benut de kracht van Haagse ondernemers en pak de werkloosheidsproblematiek in de kern aan.

Nog een punt over de STiP-banen. Ondanks doorvragen van collega-fracties en mijn fractie, hebben we nog steeds niet helder hoeveel een STiP-baan gaat kosten en waar het geld precies vandaan komt. Daarom de volgende motie:

verzoekt het college op korte termijn inzichtelijk te maken wat één STiP-baan en wat 1.000 STiP-banen de gemeente in totaal en per saldo (inclusief besparingen elders op de begroting) kosten;

verzoekt het college voorts daarbij inzichtelijk te maken waar dit budget voor de tijdelijke gesubsidieerde banen vandaan komt c.q. van welk geld deze STiP-banen worden betaald,

Prostitutie

Voorzitter, waar werkloosheid op financieel gebied onze grootste kwetsbaarheid lijkt, ziet de ChristenUnie/SGP de Haagse prostitutiestraten als de plekken waar individuen op hun kwetsbaarst zijn. Kwetsbaar voor uitbuiting en voor mensenhandel. Om te beginnen moeten we de Doubletstraat omturnen van een grimmige prostitutiestraat naar een gezellige woonstraat. En dat kan. Wat ze in Groningen kunnen, kunnen we hier ook. Ook al suggereert het college iets anders in zijn brief hierover. Wethouder Wijsmuller schrijft: het kan niet, maar bedoelt: ik wil niet. Enfin, we spreken er volgende week over met een mooie delegatie van het college.

Ik hoop dat het college wel werk wil maken van de toezegging die het deed om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn de zogenoemde RUPS-gelden voor uitstapprogramma’s te continueren. Laten we vrouwen, en mannen, die de keuze maken uit de prostitutie te stappen blijven helpen en begeleiden om een krachtig bestaan op te bouwen.

Slot   

Voorzitter, ik sluit mijn eerste termijn af, en daarbij kijk ik ook naar u. Het is nog lang geen eind februari en dus wat vroeg om u omstandig te bedanken. U brandt namelijk nog van ambitie om ook van de komende maanden een succes te maken. Kortweg wens ik u nu veel succes en zegen daarbij.

Gekoppelde documenten

	Titel	Bestandsgrootte	MIME-type
	Amendement voorkom korting op De Mussen	86,4 kB	application/pdf
	Motie inzichtelijk maken kosten STiP-banen	232,3 kB	application/pdf
	Motie met een startkwalificatie naar een echte baan	87,3 kB	application/pdf
	Motie onderzoek effecten doelmatigheidskortingen	86,4 kB	application/pdf