Voorzitter, “Small is Beautiful” is de nog altijd sprekende titel van het boek van de Britse econoom Schumacher, dat verscheen na de waarschuwingskreet van de Club van Rome in 1973. En het gaat mij vandaag niet om de onheilsvoorspellingen die die tijd en dat boek kenmerkten - die laat ik graag liggen voor mijn collega’s - maar om het pleidooi van Schumacher: een pleidooi voor kleinschaligheid en menselijkheid. En dat is me als vertegenwoordiger van de ChristenUnie/SGP uit het hart gegrepen. Niet omdat het kneuterig is of toevallig zo mooi past bij de ‘grootte’ van mijn fractie. Maar juist omdat het verstandig en vanzelfsprekend is in dit internettijdperk en in onze netwerksamenleving. 

De tijd dat alles groter en grootschaliger moest, ligt achter ons. Grootschalig staat niet meer gelijk aan schaalvoordelen en efficiency, maar is al te vaak synoniem geworden met log en traag. Deze tijd vraagt om wendbaarheid en kleinschaligheid. Om entrepreneurs in plaats van managers. Om een overheid die ruimte geeft aan burgers en hun initiatieven, een overheid die “meeswingt met lokale kracht” en de regelreflex uitzet. Dan bloeien prachtige initiatieven op, zoals buurtenergiecoöperaties, eigen-krachtconferenties, broodfondsen, buurtinterventieteams en sociaal ondernemerschap. In het beroep op Haagse Kracht door dit college klinkt dit besef van ruimte geven en menselijke maat door.

En dat het in deze tijd niet moet gaan om blauwdrukken en masterplannen, maar om kleinschaligheid en menselijkheid lijkt het college te beseffen. Alhoewel, bij het cultuurpaleis en het KJ-plein valt het college weer voor de verleiding van de grootschalige echo uit een voorbij verleden. En toch, het college kan het wel. Het megalomane MVC is bijvoorbeeld zo goed als ter ziele.

Om Faust c.q. Goethe te parafraseren, er lijken meerdere zielen in de collegeborst te wonen: die van de rationele kleinschaligheid en die van de irrationele grootschaligheid. Maar wat wil je ook, met vijf uiteenlopende partijen die door de coalitiegehaktmolen zijn gehaald. Enfin, de ChristenUnie/SGP-fractie is niet voor een kleintje vervaard en moedigt in dit begrotingsdebat het college aan met visie en vaart verdere stappen op de weg naar kleinschaligheid te zetten.

Welzijn en De Mussen, Stichting Jeugdwerk en het Boerenplein

En daarmee kom ik op mijn eerste oproep aan het college deze middag: het welzijnswerk. Juist bij het welzijnswerk zou het college de afslag naar kleinschaligheid moeten overwegen. Jarenlang heeft de gemeente de grote welzijnsorganisaties zonder degelijke toets gesubsidieerd. En wat schetst mijn verbazing? De altijd makkelijke efficiency-maatregel ofwel bezuiniging in het coalitieakkoord onder de noemer “efficiëntie op subsidies” wordt heel gemakzuchtig evenredig verdeeld over de grote en kleine (buurt)welzijnsorganisaties in onze stad. Maar bij kleine organisaties als buurthuis De Mussen aan de Hoefkade tikt zo’n bezuiniging gelijk door in de presentie in de wijk, want snijden in nauwelijks aanwezige overhead kan niet. En juist de jeugdwerkers van de kleinere organisaties hielpen onze stad afgelopen zomer tijdens de ‘Schilderswijkrellen’ weer veilig te krijgen etc. Waarom voert het college die makkelijke efficiencymaatregel uit het coalitieakkoord net zo gemakzuchtig uit en neemt het college niet de gelegenheid te baat de subsidiesystematiek met betrekking tot (buurt)welzijnsorganisaties grondig tegen het licht te houden om vervolgens gefundeerde keuzes te kunnen maken? Nu is het penny wise, pound foolish. Daarom de motie met als dictum: verzoekt het college een onafhankelijk onderzoek te laten uitvoeren naar de efficiëntie van de subsidies aan de (buurt)welzijnsorganisaties en de effectiviteit van de huidige subsidiesystematiek hiervoor; en lopende dit onderzoek de kleinschalige buurtwelzijnsorganisaties te ontzien.

Vrijwilligers

Daar waar het college bij het welzijnswerk in de stad nog te makkelijk kiest voor de gebaande, grootschalige wegen, ziet mijn fractie dat het college met de sociale wijkteams, maar ook met de eerste aanzetten tot een startupbeleid, waarmee Den Haag een aantrekkelijke startup city moet worden, de goede richting te pakken heeft. Maar bij het vrijwilligersbeleid kan het college nog wel een zetje gebruiken. Kleine vrijwilligersorganisaties, zoals Stichting Present betekenen veel voor Den Haag en zijn gigantisch gegroeid. Deze organisatie zelfs met 473% sinds 2009, terwijl de gemeentelijke subsidie zo goed als ongewijzigd is gebleven. Nou is groei niet noodzakelijkerwijs een argument voor meer subsidie, maar op een gegeven moment zit zelfs een vrijwilligersorganisatie op de toppen van haar kunnen. En wil het vliegwiel, waarmee jaar op jaar meer vrijwilligerswerk wordt aangedreven, blijven draaien moet de basisorganisatie goed kunnen functioneren. Daarom de volgende motie met als dictum: verzoekt het college in de evaluatie expliciet aandacht te besteden aan kleinere vrijwilligersorganisaties, de mate waarin zij bijdragen aan de gemeentelijke doelstellingen op het gebied van vrijwilligerswerk en de groei van de basis-exploitatiesubsidie die nodig is om het werk verder uit te bouwen.

City Mondial

Voorzitter, heel kort over het goede werk van City Mondial, een cruciale partner in stadsdeel Centrum. Dat werk mag niet in gevaar komen. Daarom vind ik het onbegrijpelijk dat het college als donderslag bij heldere hemel twee dagen geleden heeft aangekondigd de subsidiëring per 2016 te stoppen. Daarom een motie met als dictum:  verzoekt het college financieel te borgen dat de huidige inzet van City Mondial gecontinueerd kan worden in 2016; verzoekt het college uiterlijk in het derde kwartaal van 2016 een evaluatie aan de raad te doen toekomen over de inzet van City Mondial met een doorkijk naar de jaren daarna,

Dagbesteding en mantelzorg

Voorzitter, de overgang van grootschalig naar kleinschalig zien we bij uitstek terug in de zorg, maar het mag van mijn fractie nog wel wat innovatiever. Bij alle veranderingen in de zorg wordt er steeds meer gevraagd van mantelzorgers, één van de kurken waar onze samenleving op drijft. Onze waardering voor het mooie, maar ook zware werk van mantelzorgers kan niet groot genoeg zijn. Gelukkig ziet het college dit ook en wil zij mantelzorgers ondersteunen. Toch moet mij een zorgpunt van het hart: om het vol te houden als mantelzorger is goede dagbesteding van groot belang en juist die staat onder druk. De bezuinigingen op de huishoudelijke hulp heeft het college fors verzacht en begeleiding is slimmer ingekocht. Maar de landelijke bezuiniging op begeleiding c.q. dagbesteding wordt wel één-op-één doorgevoerd. En hier wringt de schoen, als we horen dat zorginstellingen en organisaties als Zorg voor Arbeid de dagbesteding, de   ‘dagactivering’ voor verschillende doelgroepen financieel amper rond krijgen en het ene gat met het andere dichten. Ondertussen blijft er geld onbesteed, aldus de WMO-rapportage. Mijn fractie stelt voor om dit geld te benutten om de ontwikkeling van de dagbesteding een positieve impuls te geven. In de praktijk zijn slimme combinaties van bijvoorbeeld een Buurthuis van de Toekomst en een Ontmoetingscentrum voor dementerende ouderen mogelijk. Daarom de volgende motie met als dictum: verzoekt het college aanvullend op de genoemde pilots in de Notitie Doorontwikkeling Wmo een nieuw project voor te bereiden waarin zorg (Ontmoetingscentrum) en welzijn (Buurthuis van de Toekomst) intensief samenwerken in een dagbestedingsproject voor dementerende ouderen.

Toeristenbelasting

Dat het college kleine ondernemers aanvankelijk nog wel eens over het hoofd ziet, zien we bijvoorbeeld aan de omgang met de kiosken in de Grote Marktstraat, of aan het idee om de zondagsopening op de Haagse Markt te verplichten, of aan het "ingenomen" zijn met het voornemen van het kabinet om het Binnenhof 5,5 jaar te sluiten, of aan het feit dat bij de verhoging van de toeristenbelasting aanvankelijk alleen met de grote jongens van de Koninklijke Horeca werd gesproken en Recron als vertegenwoordiger van de kleinere en goedkopere vormen van overnachting over het hoofd was gezien.

Over de toeristenbelasting gesproken. Het college is onder druk van de commissie Recron tegemoet gekomen, en maakt in zijn nieuwe voorstel onderscheid tussen permanente en mobiele vormen van overnachten. Maar nog steeds houdt het college geen rekening met de prijsverschillen die er zijn bij de permanente vormen van overnachten, met als gevolg dat de goedkopere permanente vormen van overnachten, zoals hostels, nog steeds onevenredig hard worden getroffen door de verhoging van de toeristenbelasting. Pas dat aan indien mogelijk. Waarom niet gewoon de toeristenbelasting heffen als percentage van de overnachtingsprijs, vergelijkbaar met de omzetbelasting. In dit kader de volgende motie: verzoekt het college de andere wijze van heffen van de toeristenbelasting in 2016 te evalueren, daarbij de vergelijking met voorgaande jaren te maken en bij de evaluatie vertegenwoordigers uit alle segmenten van de toerismebranche te betrekken en de gevolgen voor alle segmenten inzichtelijke te maken; verzoekt het college met het oog op de Verordening toeristenbelasting Den Haag 2017 verschillende varianten uit te werken, waaronder een procentuele heffing, waarbij tevens de huidige vrijstellingen tegen het licht worden gehouden; verzoekt het college de uitkomsten van de evaluatie en variantenstudie uiterlijk tegelijk met de Verordening toeristenbelasting Den Haag 2017 aan de raad te doen toekomen.

Geen coffeeshop in kinderrijk Transvaal

Dat het college, voorzitter, al eerder rekening hield met het kleine - in dit geval de kinderen - bleek al toen in 2012 het coffeeshopbeleid aan de raad gepresenteerd werd. Juist daar bleken kinderen, jongerencentra - het Boerenplein is de facto een jongerencentrum - en ook overlastgevoelige plekken als cafés zwaarwegende redenen om een coffeeshop niet te gedogen. En toch blijkt een verplaatsing van een coffeeshop naar de Boerenstraat te worden gedoogd. Waarom zou het college nou juist hier niet aandacht hebben voor het kleine en zich aan haar eigen beleid houden? Daarom dien ik de volgende motie in met als dictum:  verzoekt het college geen coffeeshop aan de Boerenstraat 89a te gedogen en de verplaatsing van de coffeeshop van de Piet Heinstraat 91 naar een andere locatie op te schorten tot een locatie is gevonden waar geen argumenten uit het staande beleid tegen kunnen worden ingebracht.

Dankbaar

Voorzitter, ik ben – een dag na de aloude dankdag voor gewas en arbeid – vooral dankbaar voor al die kleinschalige initiatieven die er al in onze stad zijn, of het nou om initiatieven van ondernemers, vrijwilligers of anderszins betrokken burgers gaat. Bijvoorbeeld het initiatief om overgebleven voedsel van de Haagse Markt uit te delen aan vluchtelingen die binnenkort arriveren in het oude gebouw van SZW; sociaal ondernemers die kansarme jongeren een toekomst bieden; én de mantelzorger die ondanks zijn eigen gezondheidsproblemen toch voor zijn oude moeder blijft zorgen. 

Voorzitter, ik rond af. Laat het college de weg van kleinschaligheid en menselijkheid verder bewandelen. Ik wens het college daar veel zegen bij. En ik reken erop dat het college in zijn termijn vooral goed op de kleintjes let.