Bijdrage Carla Dik-Faber aan een algemeen overleg met minister Bruins voor Medische Zorg

Kamerstuknr. 33693

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):

Dank u wel, voorzitter. De komende jaren zal het zorglandschap in Nederland ingrijpend veranderen. Concentratie van complexe zorg, de betaalbaarheid van zorg nu en in de toekomst, technologische vernieuwingen en demografische ontwikkelingen vragen om een fundamentele bezinning. Een aanzet daartoe is al gegeven in de hoofdlijnenakkoorden die de Minister heeft gesloten. Maandag aanstaande organiseert deze commissie ook een rondetafel over de juiste zorg op de juiste plek. Voorzitter. Veranderingen in de zorg gaan niet in de eerste plaats over zorg, maar over mensen. Daarom is dialoog zo belangrijk. De ChristenUnie is blij dat de Minister in lijn met de motie van CDA en ChristenUnie in regiobeelden gaat uitwerken hoe toekomstbestendige zorg eruitziet. Ook dit kan natuurlijk alleen in dialoog tot stand komen. In Den Haag, Drenthe en Zuidoost-Groningen hebben ziekenhuizen de handschoen opgepakt en plannen gemaakt voor het toekomstige zorgaanbod. De ChristenUnie vindt het goed dat zorginstellingen verantwoordelijkheid nemen in het licht van alle veranderingen in de zorg, maar tegelijkertijd hebben we hier nog wel een aantal vragen over. Haaglanden Medisch Centrum handelt volgens de Minister al in lijn met de AMvB die hij opstelt. Er worden gesprekken gevoerd met de zorgverzekeraars, medische staf, mr, huisartsen, wijkverenigingen en gemeentebestuur. Dat klinkt goed, maar tegelijkertijd weten we dat al medio 2019 de acute zorg, waaronder de moeder- en kindzorg, overgaat van Bronovo naar Westeinde. Dat is al over een paar maanden, Minister. Ik vraag hem dan ook of het niet veel te snel gaat. Hoe serieus is de dialoog dan? Is de Minister bereid de NZa hier nog eens expliciet naar te laten kijken? Ik begrijp dat er nu in totaal zestien verloskamers zijn in Bronovo en Westeinde, dat dat er vanaf de zomer tijdelijk twaalf zullen zijn in Westeinde en dat er pas eind dit jaar weer voldoende capaciteit is. Komt de verloskundige zorg hierdoor niet in de knel? Is er wel voldoende capaciteit in andere ziekenhuizen?

Voorzitter. In Drenthe moet het plan van het kernteam nu concreet worden uitgewerkt. Hierbij moeten inwoners, maar ook de lokale en regionale overheden, goed betrokken worden, zeker als de eerste stappen al na de zomer gezet gaan worden. Hoe zorgen we ervoor dat die dialoog geen wassen neus wordt? Verder is de Regionale Ambulance Voorziening geen onderdeel van het kernteam. Voordat er verdere stappen worden gezet, moet er eerst duidelijkheid komen over de aanrijtijden en de beschikbaarheid van voldoende ambulances en personeel. Kan de Minister dat ook toezeggen? Vorig jaar is er een motie aangenomen over het structureel borgen van grensoverschrijdende spoedzorg in de EUREGIO. Dit lijkt me nou juist voor Drenthe en Zuidoost-Groningen van groot belang. Zou de Minister dit ook willen meegeven aan het kernteam?

Voorzitter. We hebben van de Minister een stand-van-zakenbrief gekregen over de situatie van de failliete IJsselmeerziekenhuizen. Zojuist heeft deze commissie ook een petitie in ontvangst genomen, waarin we daar ook kennis van konden nemen. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat de Minister zich vanuit zijn verantwoordelijkheid blijft inspannen voor de 24/7 spoedeisende hulp en de acute verloskunde in Lelystad. Tijdens het vorige debat over de IJsselmeerziekenhuizen hadden we nog heel veel vragen. Hoeveel zorg wordt er nou geboden op de spoedeisende hulp? Was er echt een personeelstekort? Voor hoeveel procent van de behandelingen kunnen mensen straks nog terecht in Lelystad? Mijn vraag vandaag is eigenlijk: waarom is het de toekomstverkenner nog steeds niet gelukt om deze data op orde te krijgen? Waar ligt het nou aan dat we de analyse nog niet helder hebben? Het is goed om te lezen dat de aanvullende specia-lismen, die niet in het faillissement betrokken zijn, gecontinueerd worden. Wordt er dan inderdaad nog dit jaar een eerstelijnsgeboortecentrum en een verblijfvoorziening gerealiseerd?

Voorzitter. Ik was onlangs op bezoek in Lelystad, waar ik sprak met een zaal vol teleurgestelde mensen. Maar over één ding was iedereen het wel eens: maak van de nood een deugd en laat de provincie Flevoland koploper worden in zorginnovaties, in het bijzonder als het gaat om e-health. Wil de Minister dit meegeven aan de toekomstverkenner? De Minister heeft toegezegd om te toetsen of kwaliteitsstandaarden van de beroepsgroepen niet ten onrechte negatief uitpakken voor streekzieken-huizen, specifiek op basis van de casus Lelystad. Mijn vraag is wanneer we hier een antwoord op krijgen.

De KNOV en de gemeente Urk hebben aan de bel getrokken over de rijtijden naar de spoedeisende hulp. De aanrijtijden van 15 minuten worden gehaald, maar de 45 minutennorm niet. Dat was in de afgelopen jaren al zo, maar we zien in de laatste statistieken van de GGD dat de situatie is verslechterd. De Minister heeft de zorgen al overgebracht aan de toekomstverkenner, maar wat doet hijzelf? Hoe is het gesprek op 11 februari verlopen? Wie zaten er aan tafel? Is de Minister bereid om de inspectie hier nader onderzoek naar te laten doen, met name als het gaat om de kwaliteit van zorg en de eventuele risico’s? Hoe kan het dat ambulances niet altijd precies weten in welk ziekenhuis ze terechtkunnen? Waarom is dat nog niet goed ingeregeld? Kan de Minister toezeggen dat hij alles op alles zal zetten om de rijtijden terug te dringen, ten minste tot het oude niveau?

Voorzitter. Het is mooi dat er in lijn met ons pleidooi nu een tweede ambulance is gestationeerd op Urk. De gemeente vraagt om hier een permanente ambulancepost van te maken die niet meedoet in het zogenaamde DAM-systeem. Wil de Minister daarnaar kijken? Tot slot op dit punt vinden we het belangrijk dat de ambulances op Urk goed toegerust zijn, bij wijze van spreken een intensive care op wielen, de nieuwste generatie ambulances. Kan de Minister dat bevestigen? Voorzitter. Als ik nog tijd heb...?

De voorzitter:

Ja.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):

Dat is heel fijn. Dan nog kort iets over de wachttijden en de treeknormen. Ik vind het beeld niet goed. Het ziet er echt niet goed uit, zowel voor de medisch-specialistische zorg als voor de poliklinische zorg. Hier is meer actie nodig dan even de NZa hiernaar te laten kijken. We hebben volgens mij niet meer van hetzelfde nodig, maar juist meer organisatieverande-ringen en zorgvernieuwingen. Ik kan me heel goed voorstellen, in lijn met het pleidooi van mijn collega van D66, dat dat soort organisatieverande-ringen met als doel de juiste zorg op de juiste plek, ook kunnen helpen om de wachttijden terug te dringen.

Mijn allerlaatste punt gaat over advance care planning en Samen Beslissen. Er lopen veel onderzoeken. Wanneer kunnen we concrete stappen verwachten? Wordt de advance care planning dan ook opgenomen in de artsenopleiding? Dank u wel, voorzitter.

De voorzitter:

Dat was precies in de gong, geloof ik. U hebt twee seconden over. Die schuiven dan door naar de heer Kuzu, die ik het woord geef. Toch niet, want mevrouw Ploumen wil op de valreep nog graag een vraag stellen aan mevrouw Dik-Faber.

Mevrouw Ploumen (PvdA):

Heel graag, voorzitter; dank u voor die gelegenheid. Ik heb aandachtig geluisterd naar collega Dik-Faber. Ik hoor dat zij samen wil beslissen, koplopen, verkennen, inspannen, zorgen overbrengen, inregelen en verantwoordelijkheid nemen. Zou het nou niet veel eenvoudiger en ook korter zijn als u de Minister oproept om regie te nemen in plaats van inregelen, verkennen, inspannen, overbrengen, dialogeren et cetera?

De voorzitter:

«Dialogeren», dat woord hadden we nog niet gehoord. Ik ben benieuwd wat mevrouw Dik daarover heeft te zeggen.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):

Voorzitter, het is altijd leuk als collega’s mijn inbreng gaan recenseren. Jazeker, er is hier regie nodig, maar volgens mij zie ik ook een Minister die dat doet. Waar ik er bij vorige kabinetten nog weleens tegenaan liep dat er een Minister tegenover mij zat die zei «ja, maar we hebben de NZa, de inspectie, de zorgverzekeraars en de zorginstellingen en die moeten het allemaal maar met elkaar gaan oplossen», zie ik nu een Minister die zegt ermee aan de slag te gaan. Een van de voorbeelden waar ik heel blij mee ben, is dat de regiobeelden worden opgesteld. Dat gaat de Minister niet doen vanuit zijn ministerie, van achter zijn bureau, maar daarvoor gaat hij in gesprek en gaat hij de dialoog aan. Ik ben daar heel blij mee. De Partij van de Arbeid en de ChristenUnie hadden daar een motie over die is aangenomen, maar het vorige kabinet heeft die niet uitgevoerd. Nu gaat deze Minister ermee aan de slag. Ik zie hier dus een Minister die wel regie neemt. Ik ben daar heel erg blij mee.

Mevrouw Ploumen (PvdA):

Mevrouw Dik-Faber en ik zien andere dingen. Ik zie dat er de afgelopen maanden twee ziekenhuizen onnodig in twee dagen failliet zijn gegaan. Ik zie grote onrust in de regio Hoogeveen en in Groningen, ondanks dialoogtafels, samen beslissen, inregelen et cetera. Ik zie een Minister die zegt: ja, weet je, ik geef liever geen risico-inschatting van de financiële situatie van een ziekenhuis, want dan zou de markt kunnen denken dat het daar niet goed gaat en zich terugtrekken. Ik zie dus een Minister die de markt boven de zorg stelt. Ik vraag mevrouw Dik-Faber het volgende. Als we het erover eens zijn dat regie nodig is, kunnen wij dan nu niet samen kijken hoe we de regie kunnen invullen, anders dan alleen maar dialogeren? Dat is echt te weinig verplichtend.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):

Ik vind het wel heel erg belangrijk dat we met elkaar gaan kijken dat de dialoog die gaat plaatsvinden over de veranderingen in de zorg en die nu ook al plaatsvindt – in Drenthe en hier in Den Haag rondom Bronovo gaat dit van start – geen wassen neus is. Die vraag heb ik ook gesteld. Volgens mij krijgt de Kamer een wetsvoorstel waarin er een wettelijke verplichting komt voor inspraak van bijvoorbeeld gemeentebesturen op het moment dat er veranderingen plaatsvinden in de acute zorg. Ik vind dat ongelo-felijk veel winst. Nogmaals, nadat het vorige kabinet hier gewoon niet thuis gaf, gaat dit kabinet er wel mee aan de slag. Dus ja, er wordt regie genomen. Ja, dialoog is ook belangrijk. We zullen daarmee niet alle onrust kunnen wegnemen. Tegelijkertijd mag het geen wassen neus zijn. Bij mijn weten komt er een AMvB naar deze Kamer en gaan we daar met elkaar over spreken. Ik hoop dat ik hiermee de vraag voldoende heb beantwoord, want ik zie mevrouw Ploumen nog een beetje vragend kijken.

Mevrouw Ploumen (PvdA):

Dit is eigenlijk pas het begin van mijn vraag aan mevrouw Dik-Faber.

De voorzitter: Dat gaan wij op een ander moment doen, want we zijn erdoorheen.

Mevrouw Ploumen (PvdA):

Precies. Ik wilde al zeggen: ik denk dat de voorzitter mij dat niet toestaat. Mag ik toch... Ik ga geen vraag stellen, maar ik vind het bemoedigend dat mevrouw Dik-Faber het met mij eens is dat er binnen het stelsel onvoldoende mogelijkheden zijn om de regie te nemen en dat we samen kunnen werken om...

De voorzitter: Nee, dat doet u voor de rest in de tweede termijn.

Meer informatie