Oké, ik geef toe: het is een beetje schandalig dat ik niet eerder aan een nieuwe aflevering van mijn Writers Block-dagboek ben toegekomen. Maar ja, in een verkiezingscampagne heb je als Kamerlid je agenda nu eenmaal nóg minder zelf in de hand dan normaliter, en dat wil wat zeggen. En wie dat niet gelooft, moet het mijn vrouw maar eens vragen. Het is intussen al eens voorgekomen dat ze mij na een campagnedag vroeg of ik de nacht ervoor eigenlijk wel thuis was gekomen...

Nu is het woensdagavond, tegen middernacht, en ik zit in de trein naar huis, na een intensieve maar hartstikke leuke campagnedag. Wat hebben we vandaag gedaan? Eerst in Enschede een discussie met studenten van de Universiteit Twente. Opnieuw heb ik gemerkt dat het christelijk-sociale én 'groene' profiel van de RPF bij jongeren bekend is en zeer gewaardeerd wordt. Dat was mij vorige week ook al opgevallen, toen bleek dat de RPF het bij de gehouden Scholierenverkiezing 1998 goed deed: winst vergeleken bij de Scholierenverkiezing van vier jaar geleden. Uit de analyse daarvan kwam overigens ook naar voren dat jongeren niet zozeer geïnteresseerd zijn in partijpolitieke prietpraat, maar wel degelijk in politieke vraagstukken. Het deed mij goed om te merken dat de thema's die daarbij hoog scoorden - onder andere milieu, ontwikkelingssamenwerking en veiligheid - samenvielen met de speerpunten van de RPF-campagne.

Na deze discussie heb ik mij gevoegd bij de verkiezingstoernee dat de RPF-jongeren deze dagen maken. Per bus en per boot worden veel plaatsen in Nederland aangedaan, er worden ludieke acties gehouden, maar er wordt ook gewerkt, bijvoorbeeld in een verzorgingstehuis en bij een biologische boer. En natuurlijk worden folders, ballonnen, stickers en, jawel, RPF-telefoonkaarten uitgedeeld. In Rijssen heb ik aan alles deelgenomen en tevens een zorgvoorziening voor oudere verstandelijk gehandicapten bezocht. Daarna ging het naar Zwolle, waar middels een ludieke actie - het ophangen van een aantal prikkelende stellingen - de aandacht is gevraagd voor het programma van de RPF. Na met zo'n vijftig jongeren pizza hebben gegeten, was het tijd voor de derde spetterende 'Hartstocht'-avond bestaande uit inhoudelijke politieke debatten, vooral door het publiek, goede live-muziek, en cabaret van hoog niveau, met scherpe commentaren op actuele (politieke) zaken (waarbij de RPF bepaald niet gespaard wordt...!). Mijn aandeel bestaat uit twee onderdelen: een interview over het asielbeleid en een tweegesprek met de voorzitster van de RPF-jongeren over het drugsbeleid.

Jongeren- en studentenbijeenkomsten vormen in deze campagne trouwens een substantieel onderdeel van mijn tocht door het land. Forumdiscussies op scholen in Rotterdam, Utrecht, Doorn, en bij studentenverenigingen in - alweer - Rotterdam, Leiden, Utrecht, de 'Hartstocht'-avonden in Gouda en vandaag dus Zwolle, en lezingen op de universiteiten van Utrecht en Enschede. Eerlijk gezegd vind ik dat zelf de aardigste bijeenkomsten. Vooral omdat jongeren over het algemeen graag in debat gaan en er meestal geen doekjes om winden. Het was dan ook op mijn eigen verzoek dat ik met voorrang ben 'ingeroosterd' voor jongeren- en studentendebatten. En ik heb er bepaald geen spijt van.

Naast deze bijeenkomsten waren er natuurlijk de werkbezoeken. Aan ouderenvoorzieningen, aan Eindhoven Airport en aan een comité van omwonenden van dit vliegveld, dat zich bezighoudt met de overlastproblematiek. Aan een kartonfabriek in Groningen, een psychiatrische instelling in Amsterdam, een transportonderneming in Wierden (Twente), een drugsopvangcentrum in Apeldoorn, en weet ik wat nog meer.

Maar mag ik de vraag eens opwerpen waar deze campagne eigenlijk over gaat? Wie de media een beetje volgt, moet wel de indruk krijgen dat er maar vier of vijf mensen op campagne zijn: de lijsttrekkers van de grote(re) partijen. En waar hebben die het over? Vooral over elkaar! De één vindt de ander asociaal, een minister verwijt zijn collega - met wie hij vier jaar hartelijk en probleemloos heeft samengewerkt - dat met hem niet valt samen te werken, en iedereen verwijt de anderen loze beloften te doen. Hallo, mag ik even?! Is dat nou alles? Gaat het echt alleen daarom in de Nederlandse politiek? Dan is het maar een armoeiige vertoning!

Zou het misschien komen doordat de programma's van de grote partijen zo op elkaar lijken? Het is toch een teken aan de wand dat de samenstellers van het computerprogramma 'Stemwijzer', met behulp waarvan je kunt ontdekken welke partij het beste bij jou past, met de handen in het haar zaten omdat ze in de programma's van PvdA, CDA, VVD en D66 nauwelijks standpunten konden vinden waarmee de partijen zich van elkaar onderscheidden. Het is toch eigenlijk te gênant voor woorden dat een sociaal-democratische partij tijdens een verkiezingscampagne sussend tegen een liberale partij zegt dat het 'natuurlijk vanzelfsprekend is dat de hypotheekrente-aftrek in de volgende kabinetsperiode niet ter discussie zal staan'. Vroeger waren dit soort thema's - waarbij dus iemand deels op kosten van de belastingbetaler een huis van zeven of acht ton kan kopen - ten minste nog aanleiding voor verhitte discussies. Nu is iedereen het met iedereen eens dat dit de gewoonste zaak van de wereld is. Ook De Hoop Scheffer van het CDA zegt dat beperking van deze aftrekpost 'onbespreekbaar' is. Om maar eens een bekende uitdrukking te gebruiken: linksom of rechtsom, we komen op hetzelfde uit.

Vanmorgen las ik in de krant over iemand die na langere tijd was teruggekeerd in Nederland en zich verbaasde over de politieke cultuur hier. Hij noemde het een 'verschraling' dat alle grote partijen het zo ongeveer met elkaar eens zijn. 'Politiek', zo zei hij, 'is in Nederland geworden tot macht zonder ideeën'. En daarmee legt hij volgens mij precies de vinger op de zere plek: links of rechts, PvdA of VVD, CDA of D66: in veel opzichten is het lood om schroot. Zou de beroemde kloof tussen burgers en politiek, tussen kiezers en gekozenen, niet juist hier iets mee te maken hebben?
Het moet in de politiek gaan om ideeën, idealen en ideologieën, om visies en 'grote verhalen', waarvoor mensen warmlopen en in beweging komen. Democratie kenmerkt zich vanouds door de botsing van levensbeschouwingen en opvattingen en levert daarnaast de procedures om tot een ordelijk bestuur en in het verlengde daarvan, tot een vreedzaam samenleven te komen. Maar waar idealen en visies ontbreken, verschraalt de democratie tot niet méér dan een procedure.

Vandaar mijn oproep: democraten aller partijen, profileert u! Laat de burgers van dit goede land weer wat zij te kiezen hebben. En dan bedoel ik niet dat de ene partij één tiende meer CO2 reductie bepleit dan de andere partij; of dat partij X net iets meer guldens voor verhoging van de studiebeurs uittrekt dan partij Y. Ik heb stellig de indruk dat de Nederlandse kiezer te verstandig is om zich door dit type beloften te laten paaien. Politieke partijen zijn - als het goed is - in staat om een duidelijke richting te wijzen voor de ontwikkeling van onze samenleving. Daarvoor dienen beginselen, uitgangspunten of hoe we de vertaling van onze politieke overtuiging ook willen noemen. Wanneer dat allemaal 'uit de tijd' is, dan is het misschien beter de politieke partijen op te doeken en de BV-Nederland op te richten. Me dunkt dat onze democratie een betere toekomst verdient.

De RPF aarzelt in ieder geval niet om zich in alle openheid en helderheid te profileren, en wel als een voluit christelijk-sociale partij, een partij met 'een hart voor mensen' (onze verkiezingsleus).

Vertaald in zes speerpunten:

een hart voor een sociale samenleving

een hart voor gezinsvriendelijk beleid

een hart voor herstel van normen en waarden

een hart voor de schepping

een hart voor het leven

een hart voor internationale gerechtigheid.

Om er twee voorbeelden uit te pikken: we zijn er best een beetje trots op dat het programma van de RPF - samen met dat van GroenLinks - van de milieuorganisaties de hoogste waardering kreeg (een 8) en dat ons pleidooi voor een substantiële verhoging van het budget ontwikkelingssamenwerking -van 0,8% BBP nu naar 1,3%, oftewel 4 miljard gulden erbij - door de vele organisaties op dit terrein, met gejuich is ontvangen.

En natuurlijk realiseren we ons best dat een scherp profiel als een christelijk-sociale en milieuvriendelijke partij met zich meebrengt dat er ook potentiële kiezers zullen afhaken. Maar het alternatief - 'hou je op de vlakte, dan stoot je niemand af' - vinden we een zichzelf respecterende partij onwaardig. Toch is juist dat wat we bij de grote partijen vinden.

Misschien wordt het wel tijd dat de kiezers massaal laten weten dat ze zich niet langer voor de gek laten houden door kleurloosheid en vaagheid. Een stem op een partij met een uitgesproken profiel is een stem voor een levende democratie. Mocht iemand nog een meer specifieke tip hebben dan wel meer willen weten over het RPF-profiel, dan is mijn e-mail adres beschikbaar (A.rouvoet@tk.parlement.nl). Voor, maar ook na 6 mei.

Intussen een plezierige Koninginnedag gewenst.

Andre Rouvoet

Onderstaande column is gepubliceerd op www.writersblock.net