Bijdrage Nico Drost aan het algemeen overleg MIRT

woensdag 12 juni 2019 00:00

Bijdrage Nico Drost aan een algemeen overleg met minister van Nieuwenhuizen Wijbenga van Infrastructuur en Waterstaat en staatssecretaris van Veldhoven - van der Meer van Infrastructuur en Waterstaat

Kamerstuknr. 35000 - A

De heer Drost (ChristenUnie):

Dank u wel, voorzitter. Allereerst een hartelijke felicitatie van de ChristenUnie aan de Minister met haar verjaardag, maar ook met het rondkrijgen van het financiële plaatje voor de sluis Kornwerderzand. Heel goed nieuws voor Noord-Nederland dat dit belangrijke knooppunt nu infrastructureel kan worden verbeterd, waarmee mogelijkheden worden geschapen voor de economische, toeristische en groene ontwikkeling van het gebied. We mogen in Nederland trots zijn op onze huidige infrastructuur, maar de opgaven waarvoor we staan zijn ook immens. Dat betreft onder ander het onderhoud en de vervanging, waar we vorige week nog met elkaar over spraken, maar ook de aanleg van nieuwe infrastructuur die nodig is om de mobiliteit in Nederland op een schone en gezonde manier te faciliteren.

We kunnen de verjaardag van de Minister natuurlijk niet laten passeren zonder over haar favoriete onderwerp te hebben gesproken, namelijk de kilometerbeprijzing. Dit kabinet zet een belangrijke eerste stap op weg naar het betalen voor mobiliteit naar gebruik in plaats van bezit, namelijk door dit systeem in te voeren voor vrachtwagens. De Mobiliteitsalliantie stelt voor om door te pakken, met als argument dat «een bewustere en daarmee eerlijkere afweging in het kiezen van de reis vraagt om transitie van vaste kosten naar variabele kosten.» Vervolgens volgt het voorstel voor een vlakke kilometerprijs met innovatieve oplossingen voor de spits. De eerlijke afweging is natuurlijk niet het enige argument. De gederfde accijnsinkomsten van uiteindelijk structureel 8 miljard bij volledige elektrificatie van het wagenpark is ook een argument. En wat te denken van de prikkel om meer te gaan rijden met een elektrische auto? Immers, elektrisch rijden is qua variabele kosten goedkoper dan fossiel rijden. Om nog maar te zwijgen over het feit dat we ons asfalt, zeker in het drukke westen en midden van ons land, veel beter kunnen benutten door slimme prikkels toe te voegen. De Mobiliteitsalliantie reikt ons hier mooie ideeën en pilots voor aan. Ik ben benieuwd naar de reactie van de Minister daarop, en wellicht ook van de Staatssecretaris.

Voorzitter. De ChristenUnie is blij om te zien dat er plannen klaarliggen voor een integrale aanpak van de infrastructuur. Deze aanpak denkt vanuit de bereikbaarheid en leefbaarheid van een bepaald gebied, en niet meer enkel vanuit de mobiliteit. Met het Mobiliteitsfonds wil het kabinet stappen gaan zetten naar meer integrale afwegingen. Integraliteit vraagt echter niet alleen om een Mobiliteitsfonds zonder schotten; deze aanpak vergt ook integrale governance. Daar zijn nog slagen te maken, bijvoor-beeld in hoe gemeenten, provincies en nota bene het eigen Ministerie van beide bewindspersonen zijn georganiseerd. Binnen DG Mobiliteit zijn de directies niet thematisch ingedeeld, maar grotendeels langs de stokoude benadering van de modaliteiten. Met andere woorden: welke governance-besturing en welke organisatiestructuur horen bij het Mobiliteitsfonds? We willen immers niet dat het oude wijn in nieuwe zakken wordt. Hoe gaan de bewindspersonen ervoor zorgen dat we niet enkel financieel maar ook bestuurlijk integrale winst gaan boeken in mobiliteit? Welke plannen hebben de bewindspersonen om horizontaal, op verschillende schaalniveaus en verticaal samen te werken? We horen graag uw reactie. Ook schrijft de Minister gebruik te willen maken van proeftuinen bij verdere realisatie van het Mobiliteitsfonds. Wat voor projecten heeft de Minister daarbij op het oog?

Dan iets over het PAS. De invloed van de infrastructuur op de omgeving wordt ook duidelijk bij het Programma Aanpak Stikstof. Op 29 mei werd bekend dat de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State het Programma Aanpak Stikstof niet meer als basis mag gebruiken voor toestemming voor activiteiten. Kan de Minister een inschatting maken van het aantal en het type projecten dat door deze uitspraak wordt geraakt? Welke tijdplanning heeft de Minister voor ogen om ervoor te zorgen dat de huidige en nieuwe projecten worden uitgevoerd zonder dat dit een te grote impact op natuurgebieden heeft?

Dan de mobiliteitstransitie. Grote steden staan voor immense ov-opgaven, maar er is geen geld, of wellicht te weinig. Het Infrafonds is dichtgeprogrammeerd tot 2030. Overal is gebrek aan, terwijl steden in rap tempo groeien. Bij extrapolatie van de huidige mobiliteitsverdeling komt de leefbaarheid van deze steden onverantwoord onder druk te staan. Dus nu het Rijk het vaak laat afweten, zijn steden op zoek naar nieuwe bekostigingsmodellen. Daar moeten we alle ruimte aan bieden. De grote steden groeien enorm. Oude industriële gebieden, zoals havens, maar ook een verouderd industrieel gebied als de Binckhorst hier in Den Haag, worden in rap tempo omgetoverd tot flink verdichte grootstedelijke wijken met een prima mix aan woningen. Juist bij dit soort ontwikkelingen is er de kans om een massale mobiliteitstransitie tot stand te brengen. Niet meer de auto als vanzelfsprekendheid op de oprit of in de garage, maar hoogwaardig ov en puike fietsvoorzieningen. Maar als we niet snel de schaalsprong ov inzetten, dreigen we toch weer alles bij het oude te laten. Dan benutten we de grootschalige verdichting niet om tot een mobiliteits-transitie te komen. Wat doen de Minister en de Staatssecretaris daaraan? Hoe kijken zij naar de kansen die grootschalige verdichting biedt voor een duurzamere en leefbare stad door vol in te zetten op snel en hoogfrequent ov? Wat betekent het voor de begrotingsoverleggen dit najaar als wordt besloten om bijvoorbeeld een verkenning te starten naar een ov-verbinding met de Binckhorst, Utrecht Science Park en een vernieuwing van de oude lijn? Graag een reactie hierop.

Wij weten dat bewindspersonen geen geld kunnen maken, scheppen of op hun rug kunnen laten groeien, maar een flinke impuls in grootstede-lijke, hoogwaardige ov-verbindingen is echt noodzakelijk. Soepel openbaar vervoer van deur tot deur vraagt ook om MaaS-oplossingen, Mobility as a Service. Omdat de woningbouwopgave nauw verbonden is met de infrastructuur, is een goede en snelle ov-verbinding met de kleine kernen van groot belang. MaaS-oplossingen vormen een goed middel om kleine kernen op een betaalbare manier bereikbaar te houden. Om dat effectief te kunnen doen, is als eerste een afsprakenstelsel nodig. De Mobiliteitsalliantie benadrukt dat punt ook, bijvoorbeeld als het gaat om datadeling met betrekking tot mobiliteitsdiensten en het verbeteren van de toegankelijkheid voor consumenten. De Minister en Staatssecretaris stuurden de Kamer een halfjaar geleden een brief over dit onderwerp. Graag horen wij of hierop inmiddels voortgang te melden is. De verwachting was dat enkele pilots inmiddels gegund zouden zijn. Is dat gelukt, vragen wij de Minister en de Staatssecretaris?

Een van de belangrijkste ov-knooppunten in Nederland is Utrecht Centraal. In tegenstelling tot de andere grote steden concentreert het openbaar vervoer zich op één centraal punt in deze stad. Is de Minister al met de provincie en de gemeenten in gesprek om het netwerk uit te breiden naar het Utrecht Science Park?

Er wordt nagedacht over en gewerkt aan nieuwe oeververbindingen in Rotterdam. Deze zijn onder meer bedoeld om de volgelopen wegen rond Rotterdam te ontlasten, bijvoorbeeld rond de Van Brienenoordbrug. Er liggen een aantal scenario’s op tafel. Kan de Minister aangeven wat haar betrokkenheid hierbij is en of er al voorkeurscenario’s zijn uitgewerkt? De ChristenUnie ziet graag een breed uitgewerkt palet aan opties.

Iets over de fiets: het is mooi om te lezen dat de Minister veel extra geld gaat investeren in fietsenstallingen en snelfietsroutes. Ook zijn er mooie initiatieven gelanceerd om forensen te stimuleren de fiets te pakken. De ChristenUnie moedigt deze investeringen van harte aan, want die dragen bij aan de soepele, schone en snelle infrastructuur die we in Nederland graag zien.

Ten slotte, voorzitter. Nederland staat de komende jaren en decennia voor grote opgaven. We zullen visie nodig hebben bij het nemen van de juiste beslissingen, en veel lef om deze beslissingen uit te leggen en uit te voeren. Die visie en dat lef tonen de 28 organisaties al door ons vandaag hun deltaplan voor te leggen. Wij spreken daar onze waardering voor uit. Die visie en dat lef wensen wij ook Onze Minister en Staatssecretaris toe. Hun inzet om tot een meer integrale en intermodale benadering van mobiliteit te komen is wat ons betreft een goed begin. Dank u.

Meer informatie

Labels
Bijdragen
Infrastructuur
Nico Drost

« Terug

Archief > 2019 > juni