ChristenUnie-leider Rouvoet komt terug van zijn aanbeveling van het boek De volken geroepen van evangelist Pieter Bos. De gedachten van Bos over de relatie tussen God, staat en volken noemt Rouvoet ,,filosofisch interessant, maar in hun uitwerking niet de mijne’’.

Eind oktober ontving Rouvoet uit handen van Bos, voorman van de organisatie Serving the Nations, de Nederlandse editie van De volken geroepen – een theologie over de volken en hun verlossing. Op de achterflap spreekt de fractievoorzitter onder andere van ,,een verrassende en vernieuwende visie op het klassieke thema van kerk en staat’’.

Sinds twee weken krijgt Rouvoet van diverse kanten het verwijt daarmee een antidemocratisch boek aan te prijzen. In het verlengde daarvan worden vragen opgeworpen over de democratische gezindheid van hemzelf en de ChristenUnie.

Aanleiding is Bos’ stelling dat God een verbond heeft gesloten met een aantal volken. De staatsvorm is in die God-staatrelatie ondergeschikt: ook in landen met een dictator kan een verbond met God bestaan. In dagblad Trouw noemde Bos eerder Zambia als voorbeeld en hij stelde dat een directe Godstaat- relatie zoals hij die in Zambia ziet ,,is te verkiezen boven een democratie waarin niet naar God wordt geluisterd’’.

Dergelijke gedachten brachten NRC-columniste Elsbeth Etty ertoe de ChristenUnie op een lijn te stellen met de Taliban en de ayatollahs in Iran als de partij het belangrijk vindt dat de regering in God gelooft. ,,Want een overheid die kennis draagt van een geopenbaarde waarheid, hoeft zich noch van de volkswil, noch van de mensenrechten iets aan te trekken’’, aldus Etty. In het Nederlands Dagblad van afgelopen zaterdag bestempelde ook historicus Ewout Klei het boek van Bos als antidemocratisch. Hij noemde het ,,onverstandig’’ dat Rouvoet zijn naam eraan heeft verbonden.

Rouvoet zelf zegt nu dat hij niet opnieuw de achterflap van het gewraakte werk zou schrijven. ,,Ik heb dat gedaan zonder de volledige inhoud van het boek te kennen. Ik baseerde mij op een samenvatting van één hoofdstuk. Dat is een fout die ik niet had mogen maken, want een aanbeveling slaat natuurlijk op het hele boek. De eerder verschenen Engelse versie had ik wel in bezit, maar aan het lezen daarvan was ik niet toegekomen.’’ De ChristenUnieleider noemt de gedachten van Bos over de verhouding tussen God en staat en de invloed van het geloof op volken en naties ,,filosofisch interessant’’, maar distantieert zich van de invulling die Bos hieraan in zijn boek geeft. ,,Die gaat mij nogal ver en dat is mijn invulling niet.’’

Rouvoet heeft zich eraan geërgerd dat mensen als Etty en Klei een lijn trekken van zijn aanbeveling van Bos’ boek naar de democratische gezindheid van de ChristenUnie, alsof die partij ook een (ondemocratische) directe relatie tussen God en staat zou voorstaan. ,,Potsierlijk en te gemakkelijk. Laat ik maar helder zijn: de ChristenUnie kiest voor de democratie als regeringsvorm. Maar wel op de manier van Churchill, die democratie de minst slechte regeringsvorm noemde, juist ook omdat er principieel ruimte is voor minderheden. We hebben nooit de democratie verheerlijkt, omdat ook de democratie beperkingen kent. Zo kan democratie dictators als Hitler voortbrengen. Moet je dat dan als democratisch en dus ethisch juist aanvaarden? Dat doet niemand. De uitkomst van het democratisch proces zegt niets over de vraag of iets moreel juist of onjuist is. Democratie is een regeervorm. De norm om elke regeervorm op te beoordelen, is de publieke gerechtigheid.’’

Bron: Nederlands Dagblad