Mevrouw Huizinga-Heringa (ChristenUnie): Voorzitter. De fractie van de ChristenUnie heeft met gepaste verontwaardiging kennis genomen van de aanneming van een wet die het de VS mogelijk maken, personen te bevrijden uit ons land die door of namens het Internationaal Strafhof gevangen worden gehouden. Wij menen niet dat er serieus rekening gehouden moet worden met een invasie op het Scheveningse strand. De wet valt vooral onder het kopje ’’symbool-wetgeving’’. Gepaste verontwaardiging: wij waren niet erg verrast omdat al veel eerder, in december 2001, sprake was van een amendement van deze strekking. Bij de behandeling in een wetgevingsoverleg van de uitvoeringswet van het Statuut van het Interna-tionaal Strafhof heeft de fractie van de ChristenUnie haar zorgen hierover aan de orde gesteld.

De minister van Justitie vond het toen overigens niet nodig, in te gaan op mogelijke ri-sico’s voor Nederland als gastland. Wel zou hij in overleg treden, samen met EU-collega’s, met de VS over deze zaak. Deze inspanningen hebben blijkbaar geen resultaat gehad. De uitvoeringswet is momenteel in behandeling bij de Eerste Kamer. Ik vraag mij af of het wellicht nodig is aanpassingen aan te brengen in deze wet, in het licht van de theoretische mogelijkheid van een Amerikaanse inval. Dat is toch een nieuw politiek feit? Hoe je ook oordeelt over de redenen van de VS om na aanvankelijke ondertekening van het verdrag nu deze wet aan te nemen, duidelijk is wel dat het draagvlak voor een internationaal strafhof hierdoor meer schade oploopt. Dat vinden wij buitengewoon betreurenswaardig. Daarom is het goed dat de mi-nister de zorgen van de Nederlandse regering heeft meegedeeld aan de ambassadeur van de VS. Heeft de minister enig idee of ook andere landen in navolging van de VS plannen heb-ben om wetgeving te maken die nadrukkelijk tegenwerking biedt aan de werking van het Strafhof?

De minister zal het met mij eens zijn dat het erg merkwaardig is dat een NAVO-partner wetgeving aanneemt die een invasie in het land van een bondgenoot mogelijk maakt. De inhoud van de betreffende Amerikaanse wet is op dit moment nog tegenstrijdig. Zo wordt de Amerikaanse president ook opgeroepen om samen te werken met het Strafhof om misdadigers jegens de menselijkheid te vangen en te berechten: daar zal niemand tegen zijn. Een zorgelijk punt is het feit dat er in de Amerikaanse senaat is gesproken over de mogelijkheid grote mis-dadigers die geen Amerikaans staatsburger zijn, te ontvoeren in het geval de strafmaat Amerika niet aanstaat of als een gevangene over voor de VS vitale gegevens beschikt. Dat laat een ontoelaatbare minachting van het internationale strafrecht zien. Het zou goed zijn als in EU-verband deze kritiek aan de VS zou worden overgebracht.

De ChristenUnie steunt de oproep aan de regering in de motie van mevrouw Karimi om samen met andere verdragspartijen er alles aan te doen de Verenigde Staten zover te bren-gen dat zij hun tegenwerking staken. Een ander aspect van de ASPA is dat de militaire steun aan landen die samenwerken met het hof, ingetrokken kan worden. Dat kan dus wel degelijk directe gevolgen hebben voor Nederland. Mijn vraag aan de minister is dan ook of hij ver-wacht dat de betreffende wet consequenties heeft voor de Amerikaanse deelname aan vredes-operaties. Hoe kijkt de minister aan tegen de juridische kant van het intrekken van een handtekening onder een internationaal verdrag? Kan een land een eerder gezette handtekening – in dit geval die van Clinton, eind 2000 – gewoon intrekken omdat er een nieuwe president is? Dan kunnen wij nog spannende tijden beleven, iedere keer als in één van de 139 onderteke-nende landen een nieuwe regeringsleider aan de macht komt.