Bijdrage Nico Drost aan een notaoverleg met minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Kamerstuknr. 34996

De heer Drost (ChristenUnie):

Dank u wel, voorzitter. Allereerst hartelijk dank aan de initiatiefnemers voor het agenderen van dit onderwerp. Het is onderbelicht. Mensen denken niet vaak na over hun pensioen, en liever al helemaal niet over het nabestaandenpensioen. Dat is begrijpelijk. Je hoopt natuurlijk dat het nooit nodig is, maar juist voor de situatie dat een van beide partners komt te overlijden is het belangrijk dat er een goed nabestaandenpensioen geregeld is. Je kunt in die gevallen immers voor forse financiële problemen komen te staan. In Nederland werken vrouwen vaker in deeltijd en hebben vrouwen een langere levensverwachting. Vooral zij lopen risico op fors inkomensverlies als hun partner overlijdt. In de cijfers zien we dan ook een relatief grote groep vrouwen die weduwe wordt voordat de man de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Om even één cijfer te noemen: bij het ABP is 87% van de mensen die een nabestaandenpensioen ontvangt vrouw.

Maar afgezien van de arbeidsparticipatie en de levensverwachting van vrouwen is het sowieso belangrijk om goed na te denken over een nabestaandenpensioen. Als het inkomen van een van de partners wegvalt door overlijden, dan is er immers een inkomensprobleem als er geen goede nabestaandendekking is. Daarom is het goed dat deze initiatiefnota er nu ook ligt. Ook de minister onderstreept in zijn brief het belang van een goede nabestaandenpensioenvoorziening. Dit sluit ook aan bij het regeerakkoord, waarin staat: "Het stelsel bevat een adequate dekking voor het nabestaandenpensioen en het arbeidsongeschiktheidspensioen, zodat het de arbeidsmobiliteit niet belemmert."

Voorzitter. Op dit moment zijn er een grote diversiteit en complexiteit in de vormgeving van het nabestaandenpensioen. Ook zijn de informatie en de communicatie gebrekkig. Je moet van goeden huize komen om er wijs uit te kunnen worden hoe je nabestaandenpensioen geregeld is. Er kunnen ook makkelijk gaten ontstaan in de dekking van het nabestaandenpensioen, bijvoorbeeld als je switcht van werkgever. Indien je een nabestaandenpensioen op risicobasis had, vervalt je verzekering als je een nieuwe baan hebt. Je hebt dan geen aanspraak meer bij de oude werkgever. De belastingwetgeving staat er momenteel aan in de weg dat ook de dienstjaren bij de vorige werkgevers worden verzekerd.

Het is ook moeilijk uit te leggen dat de dekking van het nabestaandenpensioen voor de pensioendatum kan afwijken van de dekking na pensionering. Het kan vele honderden euro's schelen als je partner vlak voor of vlak na de AOW-gerechtigde leeftijd overlijdt.

Kortom, uit al deze dingen blijkt dat er genoeg reden is om het nabestaandenpensioen goed tegen het licht te houden.

Voorzitter. Ik wil de initiatiefnemers vragen wat in hun ogen het resultaat zou moeten zijn van deze initiatiefnota en van hun aanbevelingen. Zouden we wettelijk moeten regelen dat het nabestaandenpensioen voortaan enkel nog op opbouwbasis mag worden opgebouwd, of moeten we er juist op inzetten dat er betere regelingen op risicobasis komen? In de ogen van mijn fractie is het een interessante optie om de relatie met dienstjaren op te heffen en de risicodekking altijd een percentage van het huidige salaris te laten zijn, ongeacht het aantal dienstjaren.

Welke verbeteringen hebben de initiatiefnemers voor ogen op het punt van de communicatie en de informatieverstrekking? Zou het Uniform Pensioenoverzicht bijvoorbeeld standaard uitgebreid moeten worden met informatie over het nabestaandenpensioen?

Dan een vraag aan de minister. Het is goed om te lezen dat hij advies heeft gevraagd bij de Stichting van de Arbeid. Het is jammer dat het advies er nog niet ligt. Wanneer verwacht hij het advies naar de Kamer te kunnen sturen? Kan de minister iets zeggen over hoe deze discussie over het nabestaandenpensioen zich verhoudt tot de bredere discussie over het pensioenstelsel? Als we toch het pensioenstelsel gaan moderniseren en verbeteren, laten we dit dan ook direct goed regelen. Ik krijg daar graag een reactie op.

Voorzitter. De minister schrijft ook dat hij nog de mogelijkheid aan het onderzoeken is om een stukje van het ouderdomspensioen te converteren naar het nabestaandenpensioen, zodat er geen gaten hoeven te ontstaan. Kan hij hier al iets meer over zeggen? Dit is volgens onze fractie namelijk een interessante optie om in de gaten te houden, omdat daarmee ook gaten in de dekking zouden kunnen worden voorkomen.

Voorzitter. Nogmaals dank aan de initiatiefnemers. Wij zien uit naar de beantwoording van de vragen.

Meer informatie