Datum:            14 februari 2012

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Voorzitter. Vanavond weten we weer iets meer, maar echt veel verder zijn we niet. Er moeten nog veel gesprekken gevoerd worden en er moet nog veel overeenstemming bereikt worden. Ook moet er nog veel geld gevonden worden voordat de PAS realiteit is. Wanneer is precies de afronding voorzien? Dit vraag ik ook met het oog op de ernst van de financiële situatie en de complexe bestuurlijke verhoudingen waar we op dit moment mee te maken hebben. De heer Grashoff heeft de vicieuze cirkel goed beschreven. Mijn vraag is wat de staatssecretaris gaat doen om deze cirkel te doorbreken.

De PAS moet echt slagen, zoveel mag duidelijk zijn. Iedereen wacht, ook in gebieden waar de stikstofopgave niet voor grote problemen zorgt. Ook die ondernemers wachten die geen relatie hebben met de stikstofopgave. Daarom vraag ik nogmaals naar de mogelijkheden om alvast aan de slag te gaan met de onderdelen die al wel afgerond zijn en niet afhankelijk zijn van de ontbrekende paragrafen. Zo kunnen ondernemers weer door die geen stikstofbelasting veroorzaken maar wel goedkeuring moeten krijgen via het op te stellen beheerplan. De twee beheerplannen die al wel zijn vastgesteld, zonder ondersteuning van de PAS, tonen aan dat het kan. We moeten dus snel de gebieden aanwijzen die niet klem zitten met de stikstofopgave.

Gemeenten die de beheerplannen in samenhang met nieuwe bestemmingsplannen willen opzetten, dreigen in de problemen te komen met de 1 juli 2013-lijn uit de Wet op de ruimtelijke ordening. Wat gaat de staatssecretaris hieraan doen?

Er is veel geld nodig en naar een deel zijn we nog op zoek. We gaan zo minimaal mogelijk maatregelen nemen en gaan de omvang van de gebieden zo veel mogelijk beperken. Dat klinkt logisch maar dat is niet. Want juist robuustere gebieden vergen minder maatregelen en kosten. En beknibbelen op maatregelen kost geld. We moeten dus inzetten op natuurkwaliteit, maar daarvoor zal ook natuurkwantiteit nodig zijn. Het is niet een van beide. Dat is het ook nooit geweest. Het zou de staatssecretaris sieren als hij daar duidelijk over is en als hij tegenover de betrokkenen een eerlijk beeld schetst. Hij moet stoppen met volksverlakkerij, door te doen alsof het kabinetsbeleid het goedkoopste en het beste is, want we zitten vanavond met zijn allen tegen een grote financiële gatenkaas aan te kijken. Ik ben bang dat de betrokkenen straks met de gebakken peren zitten.

Ik kom te spreken over het geld. De kosten per gebied zijn nog niet duidelijk, in ieder geval niet zolang de beheerplanprocessen nog lopen. Is het geld voor het bestuursakkoord natuur voldoende? Is het geld voor herstelbeheer, door middel van plaggen, begrazen en bekalken expliciet als kostenpost opgenomen in het bestuursakkoord en is het voldoende gedekt? Blijft er dan voldoende over voor het reguliere beheer?

De hydrologie zit niet in het natuurakkoord. Waar komt ondertussen de rekening te liggen? De ChristenUnie wil voorkomen dat door deze traagheid en onzekerheid in het proces en door het uitblijven van herstelmaatregelen de kosten uiteindelijk bij boeren terechtkomen, vanwege de extra generieke maatregelen die zij moeten treffen.

Er bestaat nog geen bestuurlijk commitment over het noodzakelijke maatregelenpakket. Deze maatregelenpakketten moeten worden vastgesteld binnen de kaders van de in het decentralisatieakkoord gemaakte afspraken. Dit betekent dat waar nodig maatregelenpakketten in lijn worden gebracht met de beschikbare middelen, zodat beheerplannen zowel financierbaar zijn als doen wat nodig is. Dat is prachtig, maar volgens mij moeten we vanavond eerlijk zijn en vaststellen dat dit niet gaat lukken als wij de berekeningen en de informatie van het Planbureau voor de Leefomgeving tot ons nemen.

Ik zie dat "grond voor grond" als financier voor een aantal kostenposten wordt gezien. Ik kom daar donderdag nader op terug in het debat over het natuurakkoord. Inmiddels is wel duidelijk geworden wat de relatie is tussen het belang van een goed, degelijk en haalbaar natuurakkoord en de PAS.

Ik heb nog een aantal korte vragen. De staatssecretaris heeft aangegeven dat de landbouwsector generieke maatregelen neemt om zo tien ton stikstofemissie te reduceren. Met wie heeft de staatssecretaris dit akkoord precies gesloten? Welke maatregelen worden genomen om dit te bereiken? Hoe worden deze maatregelen ingezet per bedrijf? Wordt per bedrijf een reductie verplicht gesteld en kan een bedrijf kiezen uit verschillende maatregelen? Wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van toevoegmiddelen aan de mest, voor betere benutting van drijfmest en ammoniakemissiereductie en worden deze middelen in de toekomst erkend als emissiereducerend? Hoeveel reductie wordt per bedrijf verplicht gesteld en welke kosten geeft dat per bedrijf? Dit zijn de vragen die simpelweg beantwoord moeten worden, wil een boer verder kunnen gaan.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.