Datum:             11 oktober 2011

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Voorzitter. Als een paar blaadjes of sneeuwvlokken dreigen te vallen, schakelt het spoor al snel om naar een nooddienstregeling en bij hoge nood is er de plaszak. Uit dit soort informatie concludeert de ChristenUnie dat de reiziger op het spoor nog niet met de hoofdletter R wordt geschreven. En die hoofdletter R, daar gaat het om in dit debat.

Op voorstel van de ChristenUnie en de VVD doet een aparte commissie van deze Kamer momenteel onderzoek naar ProRail. De Algemenen Rekenkamer is als onderdeel van dit onderzoek nu gekomen met een rapport waarin stevige conclusies staan over ProRail en het ministerie. De ChristenUnie wacht met definitieve conclusies tot het eindrapport van onze collega's in deze Kamer er is. De Algemene Rekenkamer bevestigt wel dat de aansturing van ProRail veel beter moet en er meer transparantie nodig is over de voortgang van projecten en de besteding van belastinggeld. Via Kamervragen en notities hebben mijn fractiegenoot Arie Slob en oud-Kamerlid Ernst Cramer hier ook meerdere malen op gewezen. Veel conclusies van de Rekenkamer staan ook al in de ChristenUnie-notitie van vorig jaar over ProRail. Ik hoop dat de minister hier ook goed kennis van heeft genomen. De ChristenUnie verwacht van deze minister daadkracht zodat er nu echt voortgang komt in projecten als ERTMS en Mistral die al meer dan tien jaar lopen. En waar blijft de file top 50 voor het spoor, de spoorknelpuntenindex uit de motie van Arie Slob? ProRail komt nu met een top vijf minstpresterende lijnen die worden gemonitord. Maar de motie ging over veel meer dan over storingen. Die ging ook over capaciteit. En een aangenomen motie moet gewoon uitgevoerd worden. De minister broedt nog op de plannen voor het hoofdrailnet. De ChristenUnie wil veel strengere eisen en bijbehorende financiële prikkels voor de NS, betere reisinformatie, meer treinen en dus ook Sprinters en ook buiten de Randstad, en meer invloed voor reizigersorganisaties en provincies. Ik kan het wensenlijstje nog veel langer maken, maar dat debat komt later.

Een ding kan echter niet wachten en dat is de Intercity Eindhoven-Heerlen-Aken. De Duitsers hebben miljoenen beschikbaar om deze spoorlijn op te knappen. De schop kan bij wijze van spreken morgen de grond al in. Ze willen wel de garantie dat de NS Intercity gaat rijden en dat er dus niet sprake is van een inspanningsverplichting maar van een resultaatsverplichting in de nieuwe concessie. Ik heb begrepen dat de Duitsers deze week een duidelijk signaal van de minister willen. Anders is de kans groot dat DB Netz, het Duitse ProRail, uit het project stapt en zijn geld elders gaat investeren. Graag een reactie en anders overweeg ik een motie op dit punt.

Het is mooi dat er 107 mln. beschikbaar is voor fietsenstallingen bij stations, maar het meeste geld was al beschikbaar gesteld door het vorige kabinet. En het stallingstekort groeit dagelijks. De minister zou nog in de begroting zoeken naar geld om ook buiten de Randstad stallingen bij te bouwen. Dit kabinet wil niet alleen een Randstadkabinet zijn, dus, minister, waar is dat geld? Want ik heb het nog niet in de begroting gevonden. De minister zegt ook te gemakkelijk dat fietsparkeren bij stations vooral een zaak is van de gemeenten. Maar het gaat om ruimtes binnen stationsgebouwen op of grond van de NS of ProRail. Dus hier ligt een taak voor de minister. Reizigers op Utrecht CS kunnen straks alleen nog maar betaald hun fiets stallen en dat wordt een chaos en is ook niet de reiziger met de hoofdletter R schrijven. Het is prima als er voor meerdaags stallen moet worden betaald, maar eendags stallen moet gratis blijven op elk station in Nederland.

De ChristenUnie maakt zich zorgen over het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer. Er waren al tekorten op de spooruitbreiding naar Almere en er moest nog extra geld gevonden worden voor het goederenvervoer door Oost-Nederland. En nu lees ik in de begroting een bezuiniging van 194 mln. In het regeerakkoord staat dat dit een bezuiniging is op inpassing. Maar juist daarvoor was toch geld tekort binnen het PHS? De ChristenUnie wil de garantie dat de minister geen projecten gaat snijden uit het PHS. De beloofde ondertunneling van de drukste spoorwegovergangen moet doorgaan. Klopt het dat de minister aan Castricum heeft gevraagd om 11 mln., zijnde 50% van de kosten, hiervoor zelf te betalen? Dat kun je toch niet van zo'n kleine gemeente vragen?

Ik dank de minister voor de inventarisatie van nieuwe stations. Ik kan er nog wel een paar noemen maar daar komt Arie Slob binnenkort op terug in een initiatiefnota. Nieuwe stations worden pas gebouwd als de NS een bedieningsgarantie heeft afgegeven. Maar dat is de omgekeerde wereld. De NS mag best advies uitbrengen, maar de politiek beslist. De minister is opdrachtgever en moet gewoon de motie-Cramer uitvoeren. Zij wil station Lisse Keukenhof ondanks aandringen van de Kamer niet bouwen omdat de NS niet mee wil werken, zelfs niet als het zou gaan om een evenementenstation. Dit terwijl de minister hiervoor geld beschikbaar had binnen het actieplan spoor. De ChristenUnie vraagt de minister alsnog dit station te realiseren.

De ChristenUnie wacht nog op de brief van de minister over station Schiedam Kethel. Zij heeft het steeds over knopen doorhakken voor de A4 Midden-Delfland, maar waarom weigert zij nu ook dit gebied een goede ov-ontsluiting te geven? Ook hier worden al 20 jaar verwachtingen gewekt. Kan de minister trouwens bevestigen dat de Intercitystatus van Schiedam Centrum overeind blijft binnen het PHS?

Als het gaat om de toegankelijkheid van het ov voor gehandicapten sluit ik mij aan bij de woorden van de fracties van de VVD en de het CDA, met name bij de concrete vragen van laatstgenoemde fractie.

Ik eindig graag met mijn eigen woonplaats Zwolle. De heer Monasch heeft helemaal gelijk waar hij het betreurt dat allerlei mensen door Zwolle moeten reizen. Je moet niet door Zwolle reizen, je moet er vooral een keer uitstappen. En ik heet iedereen hartelijk welkom in die prachtige stad. Maar in de zomer van 2012 gaat knooppunt Zwolle, de toegangspoort tot heel Noord-Nederland, vier weken dicht. Op de weg is het ondenkbaar dat een dergelijk knooppunt zo lang dichtgaat. De ChristenUnie is blij dat na de Kamervragen van Arie Slob nu wordt gekeken naar alternatieven. Ik roep de minister op, hier echt het uiterste voor te doen, want er zijn slimme oplossingen mogelijk, zoals Intercitytreinen vanuit het noorden door te laten rijden naar Deventer zodat reizigers maximaal 30 minuten langer onderweg zijn. Zeker in de zomerperiode waarin heel veel mensen juist deze verbinding kiezen, met de fiets op weg naar de mooie Waddeneilanden bijvoorbeeld, kun je het niet maken om dit station zo lang te sluiten.

Voor meer informatie zie ook www.tweedekamer.nl.