Bijdrage Gert-Jan Segers inzake wijziging BW ivm juridisch ouderschap vrouwelijke partner moeder
Bijdrage van ChristenUnie Tweede Kamerlid Gert-Jan Segers aan een plenair debat met staatssecretaris Teeven van Veiligheid & Justitie
Onderwerp: Wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek in verband met het juridisch ouderschap van de vrouwelijke partner van de moeder anders dan door adoptie
Kamerstuk: 33 032
Datum: 23 oktober 2012
De heer Segers (ChristenUnie):
Voorzitter. Mater semper certa est. Bij alle onzekerheden die er door de eeuwen heen over het vaderschap van kinderen hebben bestaan, was er in ieder geval die ene zekerheid: de moeder is altijd de biologische moeder. Die zekerheid is ons echter in deze tijd ontvallen. In een wereld waarin draagmoederschap en eiceldonatie mogelijk zijn, is ook de moeder uit wie het kind geboren is, niet altijd meer de biologische moeder. Lang gold dat het ouderpaar van een kind bestond uit een vader en een moeder. Nu geldt in ons land dat een kind ook kan opgroeien met twee vaders of twee moeders.
Voor de ChristenUnie-fractie is de toegenomen complexiteit geen winst, maar ik erken dat dit wetsvoorstel poogt om vanuit het recht met de nieuwe situatie om te gaan. Bij veruit de meeste ouderparen is er geen reden te twijfelen aan het vaderschap van de juridische vader. De meeste kinderen worden opgevoed door hun biologische vader en moeder. De meeste kinderen hoeven zich op latere leeftijd geen ingrijpende vragen te stellen, zoals: waar kom ik eigenlijk vandaan? Of: wie is mijn vader en wie is mijn moeder? Vanuit dit perspectief en met onderstreping van het belang van het kind kijken wij naar dit wetsvoorstel.
Voor mijn fractie zijn vier juridische ijkpunten van belang bij de beoordeling van de voorgestelde wijziging van het Burgerlijk Wetboek. Een eerste ijkpunt is dat de hoofdregel van het afstammingsrecht wat ons betreft in stand moet blijven. Tenzij zwaarwegende belangen zich hiertegen verzetten, behoort het juridische ouderschap te sporen met het biologische ouderschap. Een kind is het kind van zijn biologische moeder en zijn biologische vader.
Een tweede ijkpunt is dat de belangen van de biologische ouder altijd een afwegingsfactor blijven.
Een derde ijkpunt is dat het belang van het kind moet worden gediend, onder meer door het recht om te weten wie zijn biologische vader en moeder zijn en doordat het mogelijkheden behoudt om de juridische werkelijkheid te laten sporen met de biologische werkelijkheid.
Een vierde ijkpunt is dat, de belangen van alle betrokkenen in aanmerking nemend, het feitelijke gezinsleven de bescherming verdient door de juridische vestiging daarvan.
Al deze belangen sporen niet per definitie met elkaar. Daarom is de afweging ook van belang. In zijn beoordeling van het voorstel is de Raad van State er niet van overtuigd dat de afweging in dit geval een juiste is. Zo is de raad van oordeel dat er geen recht wordt gedaan aan de genoemde hoofdregel van het afstammingsrecht. In de schriftelijke voorbereiding heeft onder andere mijn fractie erop gewezen dat de regering nog in 2005 een drietal bezwaren had tegen de voorliggende wijziging van het afstammingsrecht. De heer Van der Staaij heeft deze genoemd. Met steun van de Raad van State is toen gekozen voor een vereenvoudiging van de adoptieprocedure voor duomoeders.
Tegen deze achtergrond en met de vier genoemde uitgangspunten in gedachten heb ik een aantal vragen. Erkenning door een vader is vaak aan de orde als de wens leeft om het biologische vaderschap te laten sporen met het juridische vaderschap. Omgekeerd kan de erkenning teniet worden gedaan, juist omdat de juridische vader niet de biologische vader is. Dan is het toch opmerkelijk om een rechtsregel te vestigen waarin we in elk geval één ding zeker weten, namelijk dat de duomoeder, die het kind erkent, een afstammingsrelatie vestigt terwijl zij niet de biologische ouder is. Is het wetsvoorstel niet alleen daarom al in strijd met de hoofdregel die ook de staatssecretaris belijdt als uitgangspunt voor het familierecht, namelijk dat de juridische werkelijkheid zo veel mogelijk moet aansluiten op de biologische werkelijkheid?
Kan de staatssecretaris nog eens uitleggen waarom het kind daarmee zou zijn gediend? Nu de wet twee soorten moederschap introduceert, kan de merkwaardige situatie zich voordoen dat het kind bij het overlijden van de biologische moeder een moeder overhoudt, niet zijnde de biologische moeder, die op enig moment hertrouwt met een andere moeder die het kind erkent. Kan dat de bedoeling zijn?
Deze vragen en opmerkingen zijn in die zin relatief, dat het nu al mogelijk is om via een vereenvoudigde adoptieprocedure een juridisch ouderschap te vestigen. Niettemin zal het aantal situaties waarin het kind mogelijk de biologische ouder niet kent, waarschijnlijk toenemen. De vraag is of het belang van het kind ermee gediend kan zijn om het kind in elk geval op latere leeftijd zo veel mogelijk in staat te stellen om de biologische ouders alsnog te kennen en dat misschien wel af te dwingen.
Wij hebben het dan bepaald niet alleen over situaties van twee ouders van het gelijke geslacht, maar ook over nogal wat onbekende vaders van ongehuwde moeders. Daarover is in de voorbereiding ook gesproken, tot de optie van DNA-testen en verplichte registratie aan toe. Verschillende adviezen over dit wetsvoorstel leggen de vinger juist bij dit punt. Onder anderen de heer De Wit heeft daarbij ook de vinger gelegd. Kunnen wij kinderen helpen als zij zich de indringende vraag stellen waar zij vandaan komen? De vraag rijst of artikel 207, tweede lid, onder a, moet worden aangepast. De vaststelling van ouderschap van rechtswege is niet mogelijk, indien een kind twee ouders heeft, maar wat nu als de twee ouders allebei vrouw zijn en het kind het vaderschap wil laten vaststellen? Zou een kind niet de mogelijkheid moeten hebben om het biologisch vaderschap te laten vaststellen, niet zijnde een juridisch vaderschap? Nu is dat in beginsel alleen mogelijk via de donorwet KID, maar die is uiteraard niet in alle gevallen aan de orde. Met andere woorden, zou het niet goed zijn dat een verklaring zoals die wordt overlegd bij KID, houdende het biologische ouderschap, ook in andere gevallen kan worden afgedwongen? Ik heb een amendement ingediend waarmee het recht om te weten in de wet wordt verankerd. De heer Van der Staaij noemde het al. Ik hoor graag de reactie van de staatssecretaris daarop.
De gezinssituatie van sommige kinderen is complex geworden. Makkelijke afwegingen bij het dienen van het recht van gezinssituaties zijn er niet. Zij zijn er nu niet, maar ook niet als dit wetsvoorstel wordt aangenomen. Zoals de staatssecretaris heeft gemerkt, zijn daarbij verschillende vragen te stellen. Ik wacht de antwoorden van de staatssecretaris met belangstelling af.
Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.
Archief > 2012 > oktober
- 31-10-2012 31-10-2012 11:43 - Arie Slob: 'Kabinet moet ook een brug slaan naar gezinnen en minderheden.’
- 31-10-2012 31-10-2012 00:00 - Inbreng verslag (wetsvoorstel) van Carla Dik-Faber inzake de Wet lokaal spoor
- 31-10-2012 31-10-2012 00:00 - Bijdrage Arie Slob aan het plenair debat over het eindverslag van de informateurs
- 31-10-2012 31-10-2012 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het voortgezet schriftelijk overleg Budgettaire korting in de jeugdzorg
- 30-10-2012 30-10-2012 16:52 - ChristenUnie: landelijke garantie nodig uitstapprogramma’s prostituees
- 30-10-2012 30-10-2012 16:18 - ChristenUnie: aanbestedingswet biedt eerlijke kans voor MKB
- 30-10-2012 30-10-2012 00:00 - Bijdrage Carla Dik aan het voortgezet algemeen overleg Spoor
- 26-10-2012 26-10-2012 10:07 - Joël Voordewind neemt auto's in ontvangst voor Mercy Ships
- 25-10-2012 25-10-2012 15:37 - ‘Kinderen moeten kunnen weten wie hun biologische ouders zijn’
- 25-10-2012 25-10-2012 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber inzake Wijziging Wet veiligheid wegtunnels ivm vaststellen veiligheidsnorm
- 25-10-2012 25-10-2012 00:00 - Inbreng schriftelijk overleg Carla Dik inzake Uitvoering motie Wiegman en Voortman mentorschap
- 25-10-2012 25-10-2012 00:00 - Inbreng schriftelijk overleg Arie Slob inz. Voortgang invoering prestatiebekostiging, motie Dijkstra
- 25-10-2012 25-10-2012 00:00 - Inbreng Carla Dik inz. wetsvoorstel wijz. Drank- en Horecawet mbt verhoging leeftijdsgrens 16 - 18
- 25-10-2012 25-10-2012 00:00 - Schriftelijke vragen Joël Voordewind inz. kinderarbeid voorkomend bij schoenenproductie grote ketens
- 25-10-2012 25-10-2012 00:00 - Inbreng verslag Carola Schouten inzake Wijziging Uitvoeringswet Huurprijzen Woonruimte
- 24-10-2012 24-10-2012 10:23 - 'Koopzondag wordt de winkelier opgedrongen'
- 24-10-2012 24-10-2012 10:15 - Vooruitschuiven ratificatie VN-verdrag mensen met beperking respectloos
- 24-10-2012 24-10-2012 00:00 - Schriftelijke vragen Joël Voordewind over het bewind in Egypte onder Morsi
- 24-10-2012 24-10-2012 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers inzake Behandeling van de begroting Koninkrijksrelaties
- 24-10-2012 24-10-2012 00:00 - Schriftelijke vragen Joël Voordewind over wrs. directe militaire steun Rwanda en Oeganda aan Congo
- 24-10-2012 24-10-2012 00:00 - Schriftelijke vragen Carla Dik over verdwijnen Beneluxtrein en ontbreken alternatief West Brabant
- 23-10-2012 23-10-2012 00:00 - Schriftelijke vragen Joël Voordewind e.a. over de bloedige onderdrukking van Papoea's in Indonesië
- 23-10-2012 23-10-2012 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers inzake wijziging BW ivm juridisch ouderschap vrouwelijke partner moeder
- 23-10-2012 23-10-2012 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het algemeen overleg Winterweer op het spoor
- 18-10-2012 18-10-2012 12:09 - ChristenUnie: volgende week debat over voortgangsbrief Kunduz
- 17-10-2012 17-10-2012 17:42 - Schouten: voorstel Dijkhuizen aftrek restschuld woning gelijk overnemen
- 16-10-2012 16-10-2012 09:55 - 'Recept tegen versplintering' (Column ND)
- 16-10-2012 16-10-2012 00:00 - Schriftelijke vragen Joël Voordewind over Vrijheidsbeperking
- 15-10-2012 15-10-2012 12:42 - Kamerleden betuigen Armenië steun in zaak-Safarov
- 15-10-2012 15-10-2012 12:08 - Slob: 'VVD en PvdA moeten luisteren naar roep om Jeugdminister'
- 15-10-2012 15-10-2012 11:26 - Voorstel Horeca NL loos gebaar
- 12-10-2012 12-10-2012 16:06 - ChristenUnie: stop gesol met kinderen
- 11-10-2012 11-10-2012 18:15 - Carola Schouten in top 100 machtige vrouwen van Opzij
- 11-10-2012 11-10-2012 10:37 - 'Wij zullen ons krachtig inzetten voor beter beleid koopzondagen'
- 11-10-2012 11-10-2012 00:00 - Bijdrage Carola Schouten aan het voortgezet schriftelijk overleg Ontwerpbesluit Aanbestedingswet
- 11-10-2012 11-10-2012 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het voortgezet algemeen overleg Raad Buitenlandse Zaken
- 11-10-2012 11-10-2012 00:00 - Bijdrage van Joël Voordewind aan het VAO Opschorting aanscherping eisen gezinsmigratie
- 11-10-2012 11-10-2012 00:00 - Bijdrage Carla Dik aan het voortgezet algemeen overleg Landbouw- en Visserijraad
- 11-10-2012 11-10-2012 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het algemeen overleg Verzamel AO Spoor
- 11-10-2012 11-10-2012 00:00 - Inbreng verslag (wetsvoorstel) Carola Schouten inzake de Goedkeuringswet verhoging AOW-leeftijd
- 11-10-2012 11-10-2012 00:00 - Inbreng verslag Carola Schouten inzake Wet herziening fiscale behandeling woon-werkverkeer
- 11-10-2012 11-10-2012 00:00 - Inbreng verslag (wetsvoorstel) Carola Schouten inz. Wet herziening fiscale behandeling eigen woning
- 11-10-2012 11-10-2012 00:00 - Inbreng verslag (wetsvoorstel) Carola Schouten inzake Belastingplan 2013
- 11-10-2012 11-10-2012 00:00 - Inbreng verslag (wetsvoorstel) Carola Schouten inzake de Wet verhuurdersheffing
- 10-10-2012 10-10-2012 00:00 - Bijdrage Carola Schouten aan een plenair debat over de agenda van de Europese Top
- 10-10-2012 10-10-2012 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het algemeen overleg Ring Utrecht
- 10-10-2012 10-10-2012 00:00 - Bijdrage Arie Slob aan het algemeen overleg Landbouw- en Visserijraad op 22 en 23 oktober 2012
- 10-10-2012 10-10-2012 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het algemeen overleg Raad Buitenlandse Zaken
- 09-10-2012 09-10-2012 00:00 - Maidenspeech Gert-Jan Segers over verklaring grond overweging voorstel verandering Grondwet mbt BES
- 09-10-2012 09-10-2012 00:00 - Inbreng schriftelijk overleg Carla Dik-Faber inzake Milieuraad d.d. 25 oktober 2012
- 09-10-2012 09-10-2012 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het algemeen overleg Spoed algemeen overleg Gezinsmigratie
- 08-10-2012 08-10-2012 14:38 - ChristenUnie wil spoeddebat over hervatting wapenexport Egypte
- 08-10-2012 08-10-2012 13:37 - Rapport kindermisbruik geeft politiek huiswerk
- 08-10-2012 08-10-2012 00:00 - Schriftelijke vragen Joël Voordewind over de positie van minderheden in Egypte
- 05-10-2012 05-10-2012 15:12 - Reactie Arie Slob op vertrek GroenLinks-fractievoorzitter Jolande Sap
- 05-10-2012 05-10-2012 11:51 - ChristenUnie: zorgen over werkloosheid op Dag van de Leraar
- 05-10-2012 05-10-2012 10:21 - ChristenUnie: kosten OV-chipkaart te hoog
- 05-10-2012 05-10-2012 00:00 - Schriftelijke vragen Carla Dik-Faber over de kosten voor (defecte) OV-chipkaarten
- 04-10-2012 04-10-2012 19:21 - Aanpassing begroting 2013
- 04-10-2012 04-10-2012 00:00 - Schriftelijke vragen Joël Voordewind over gehoorschade bij de jeugd
- 04-10-2012 04-10-2012 00:00 - Inbreng Gert-Jan Segers: Wijziging Wetboek Burgerlijke Rechtsvordeing ivm hoger beroep kantonzaken
- 03-10-2012 03-10-2012 16:41 - Nederland bezorgd over positie van religieuze minderheden Pakistan
- 03-10-2012 03-10-2012 14:22 - Wettelijke aanpak nodig tegen gehoorschade
- 03-10-2012 03-10-2012 09:57 - ChristenUnie stelt vragen over abortusboot
- 03-10-2012 03-10-2012 00:00 - Schriftelijke vragen Carla Dik en Joël Voordewind en lid Van der Staaij (SGP) over De abortusboot
- 03-10-2012 03-10-2012 00:00 - Bijdrage Carola Schouten aan plenair debat inzake Algemene Financiële Beschouwingen
- 02-10-2012 02-10-2012 00:00 - Bijdrage Arie Slob aan plenair debat over de brief informateurs t.g.v. deelakkoord begroting 2013
- 01-10-2012 01-10-2012 00:00 - Schriftelijke vragen Joël Voordewind over het bericht dat de werkloosheid in het onderwijs stijgt