Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie) meent
dat klimaatverandering kansen biedt voor een betere afstemming van
maatregelen in verband met water, ruimtelijke ordening. De watertoets
moet een meer centrale rol krijgen in ruimtelijkeordeningsprocessen.

Wanneer kan de Kamer hierover voorstellen verwachten? Er moet onderzocht
worden in hoeverre de MER in het kader van de klimaatadaptatie
aangepast kan worden. Kan een territoriale effectrapportage een instrument
naast de MER zijn? Zijn er mogelijkheden voor een meer integrale
afweging van duurzame doelen? De commissie MER stelt een soort duurzame
beoordeling voor, waarin sectorale toetsen zoals de MER, de MKBA
en de watertoets een plaats zouden kunnen krijgen door afstemming of
integratie. Er kan meer plaats komen voor economische en sociale doelen.

Wil de minister reageren op de stelling van het MNP dat de nationale
adaptatiestrategie grotendeels voorbijgaat aan de mogelijke effecten van
klimaatverandering op de menselijke gezondheid? Opvallend is dat het
kabinet in zijn reactie op het Groenboek, na veiligheid wel prioriteit
toekent aan gezondheid. Volgens het NMP zal de soortenrijkdom in de
natuur waarschijnlijk afnemen. Het advies is om de gevolgen van de dynamiek
van het klimaat voor de biodiversiteit aan te kaarten bij de Europese
Commissie. Het kabinet verwijst naar de review van de Vogel- en Habitatrichtlijn.
Het dynamische effect van de klimaatverandering moet in de
reactie op het Groen Boek naar voren komen. Wat is de reactie van het
kabinet op de constatering van het MNP dat de ecologische hoofdstructuur
versnipperd blijft en mogelijk niet toegesneden is op de effecten van
klimaatverandering?

Het is positief dat het kabinet het belang van ontwikkelingssamenwerking
bij klimaatadaptatie benadrukt en daarmee stilstaat bij de verantwoordelijkheid
van rijke, westerse landen.

Mevrouw Wiegman onderschrijft de kabinetsvisie op waterveiligheid.
Piekafvoeren in combinatie met afname van de vrije uitstroom door de
stijgende zeespiegel zijn bepalend en vragen om een integrale aanpak.

Ziet het kabinet mogelijkheden om via maatregelen in het buitenland
problemen in Nederland te verminderen? Risicobeheersing is goed, maar
hierbij geldt ook het voorzorgbeginsel. Aansluiting bij natuurlijke processen
is een goed uitgangspunt, maar soms moet gewoon gekozen worden
voor hogere dijken. Er wordt gesproken over mogelijke ruimtelijke
reserveringen voor de afvoer van water in de toekomst. Trekt het kabinet
daarover nog in deze kabinetsperiode conclusies?

Mobiliteitsvraagstukken en de problematiek waarmee de binnenvaart te
maken krijgt bij gewijzigde afvoer van rivieren moeten meer expliciet
worden opgenomen in de op te stellen adaptatieagenda. In de woningbouw
wordt met natuurlijke afkoelingssystemen geëxperimenteerd.

Kunnen bij lopende herziening van energienormen de normen voor
huizen meegenomen worden? Volgens het MNP kunnen de kosten van
klimaatadaptatie 1 mld. per jaar belopen. Hoe denkt het kabinet dit te
financieren?

Er is een aanpak via twee sporen nodig. Nagegaan moet worden waar uit
voorzorgbeginsel en rentmeesterschap aan gewerkt moet worden en wat
daarvoor op korte termijn nodig is. De Nationale Adaptatiestrategie bevat
hiervoor goede aanknopingspunten. Willen de betrokken bewindslieden
samen consequenties trekken uit de gevolgen van klimaatverandering op
de lange termijn? De resultaten van het nationaal waterplan, de adaptatieagenda
en de kabinetsreactie op de voorstellen van de Deltacommissie
zijn van groot belang. Burgers en vooral jongeren moeten er actief bij
betrokken worden. De aanpak van het VROM-rapport met een verkenning
van ruimtelijke opgaven, is zeer inspirerend.

Belastingverhogingen kunnen het draagvlak ondermijnen. Mevrouw
Wiegman is voor het principe «de vervuiler betaalt» vanuit haar opvatting
over goed rentmeesterschap. Door verschuiving in belastingen kunnen
mensen gestimuleerd worden tot duurzame keuzes.

Nadere gedachtewisseling
Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie) vindt het
belangrijk dat Verkeer en Waterstaat in dit verband samen optrekken.