De heer Slob (ChristenUnie) kan zich vinden in de doelen van de staatssecretaris, namelijk een kwalitatief en flexibeler hoger onderwijs. Maar het komt aan op de uitwerking; de vraag is of de voorstellen de beoogde doelen dichterbij brengen.

Het nieuwe systeem gaat uit van bekostiging van het WO en HBO op basis van diploma’s, inschrijving en de dynamische opslag. Dit is vooralsnog een overgangsmaatregel heeft hij begrepen, maar hij pleit ervoor dit bekostigingssysteem af te spreken. Op die manier kan er enige zekerheid worden gegeven aan instellingen.

 

De bekostiging is erop gericht het onderwijs zo toegankelijk mogelijk te maken voor studenten. Maar tegelijkertijd wordt door differentiatie, selectie en bindende studieadviezen de toegankelijkheid verminderd. Er zit enige spanning tussen de termen selectie en flexibili-sering. De leerrechten lijken de flexibiliteit dichterbij te brengen, maar er spelen ook andere zaken een rol bij flexibilisering, zoals studentenhuisvesting, de identiteit van een instelling, en het lid zijn van een studentenvereniging. Als de mobiliteit van studenten niet op gang komt, blijft ook de prikkel om kwaliteit te leveren achter en dan is er per saldo niets gewonnen. Ook het onderwijssysteem lijkt qua opbouw nog niet te zijn ingericht op flexibilisering: verplichte vakken in verplichte semesters werken belemmerend.

 

De student moet zeggenschap krijgen en betrokken worden bij bepaalde kwaliteitseisen en hij vraagt daarvoor aandacht bij de staatssecretaris. Klopt het dat studenten extra krediet kunnen krijgen als zij het hogere collegegeldtarief moeten betalen? Hij vraagt een toelichting van de staatssecretaris.

 

Als een student gemiddeld langer over zijn studie doet, is het nogal rigoureus om de grens voor het lagere collegegeld op vijfeneenhalf jaar vast te leggen. Hij voelt meer voor een getrapte regeling. Wellicht kunnen een aantal opties in kaart worden gebracht.

 

Als een regeling als C+11⁄2 wordt ingevoerd moet daar tegelijkertijd een extra prikkel voor de instelling in zitten om kwaliteit na te streven, en daartoe zouden voorwaarden kunnen worden gesteld. Zijn fractie steunt de invoering van inkomensafhankelijkheid in de aflossing en de introductie van de aflossingsvrije voet. Met betrekking tot de studiefinanciering vraagt hij nadrukkelijk aandacht voor gezinnen met meerdere studerende kinderen.

 

Hij vraagt zich af of het invoeren van een open bestel meer bijdraagt aan het verbeteren van de kwaliteit en de flexibilisering van het onderwijs dan het huidige bestel. De plannen voor het experiment zijn zeer vaag. Het is niet duidelijk welke omvang het experiment gaat hebben en of het representatief is voor de introductie van een open bestel. Hij vraagt de staatssecretaris wat deze precies voorstaat met het experiment.

 

Internationalisering: een meer gerichte inzet van het geld door middel van beurzen is in andere landen een veel gehanteerd middel. Het lijkt hem geen slecht idee om daarbij aan te sluiten. Wel benadrukt hij dat zorgvuldig moet worden omgegaan met het gebruik, de toepassing en bescherming van de Nederlandse taal.