Waarom noemt u de term Grondwet een propagandistische keuze?

‘De term Grondwet moet een goed gevoel geven, de mensen denken dan aan een stabiele rechtsorde, mensenrechten en dergelijke. Maar dat kan deze Grondwet helemaal niet waarmaken. Dit is namelijk helemaal geen Grondwet. Europa blijft een geheel van soevereine staten. Het is dus een Grondwet zonder staat en dus ook zonder volk. Als het geen Grondwet had geheten maar een verdrag, dan was de inhoud ook anders geweest. Ik had zonder problemen voorgestemd als het alleen maar een samenvoeging van bestaande verdragen was. Maar er staat met zoveel woorden in de preambule (inleiding) dat we toewerken naar een steeds hechter Europa.

Nederlandse bewindslieden zeggen toch dat de Grondwet de macht juist teruggeeft aan de lidstaten?

‘Je ziet dat de ene voorstander argumenten gebruikt die voor de ander een gruwel zijn. Iedereen haalt het zijne eruit. Chirac zei vorige week op de televisie dat de Grondwet leidt tot een geharmoniseerd sociaal beleid. Terwijl Blair daar ongelukkig over is.

Staatssecretaris Nicolaï zegt inderdaad dat Nederland besluiten kan tegenhouden. Dat is feitelijk onjuist. Ja, we kunnen met zes of zeven andere parlementen een voorstel terugsturen naar de Commissie, met de vraag of ze er nog eens naar kijken. Maar als ze willen doorzetten, is van tegenhouden geen sprake. Feit is wel dat het vetorecht in belangrijke mate is afgeschaft. Daar kun je voor of tegen zijn, maar je kunt niet ontkennen dat er dan weer macht naar Brussel verschuift.

Wat is er zo bezwaarlijk aan de sluipende samenballing van macht in Brussel?

‘Er komt een Europese president, die wordt voor tweeënhalf jaar gekozen. Hij zal naar de grote lidstaten kijken, want aan hun stemmen heeft hij genoeg om een keer te worden herkozen. Er komt een minister van Buitenlandse Zaken, die Europa met één stem moet laten spreken. Zo werkt de dynamiek van het integratieproces. En met deze Grondwet wordt weer een stap verder gezet op de weg naar het Verenigde Europa. Daar voert Joschka Fischer trouwens ook openlijk campagne voor. Steeds meer bevoegdheden van de lidstaten worden overgenomen. Of door het Europese Parlement, door het Europese Hof. En altijd met te weinig democratische legitimatie.’

Waarom vindt u dat deze Grondwet geen hart en geen ziel heeft?

‘Dat heeft alles met de discussie over de preambule te maken. Men heeft ervan afgezien om daarin te schrijven dat Europa in de joods-christelijke traditie staat. Europa wordt voorgesteld als seculier; je mag wel zeggen dat daar een geschiedenis wordt weggepoetst. Louis Michel, voormalig minister van Buitenlandse Zaken van België, zei dat het noemen van die christelijke geschiedenis in strijd is met de beginselen van de Franse Revolutie. Dat is kennelijk het nieuwe Europa, waarin de eigen ziel en identiteit welbewust worden genegeerd. Het is een vorm van geschiedvervalsing.’

U schrijft dat deze Grondwet getuigt van zelfoverschatting en gebrek aan zelfkennis, zelfbeheersing, identiteit en dienstbaarheid. Waarom?

‘Daar zijn alle bezwaren samengevat. Er waren verdragen die goed waren. Daar had het bij moeten blijven. We hebben geen bezwaren tegen goede en internationale samenwerking. Maar deze Grondwet wil veel meer, heeft enorme pretenties en ambities. Die niet waargemaakt kunnen worden. Het staat bol van de retoriek. Hier en daar krijgt het zelfs iets bespottelijks. Waarom moet er in het handvest van de grondrechten staan dat er in Europa niet gemarteld mag worden? Het hele stuk ademt de sfeer van het overnemen van nationale documenten. Europa kent nog altijd zijn beperkingen niet.’

Bron: Volkskrant

Martin Sommer