Bijdrage Carla Dik-Faber aan het algemeen overleg Marktwerking en mededinging
Bijdrage van ChristenUnie Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber als lid van de vaste commissie voor Economische Zaken aan een algemeen overleg met minister Kamp van Economische Zaken
Onderwerp: Marktwerking en mededinging
Kamerstuk: 27 879
Datum: 18 juni 2015
Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie): Voorzitter. De Mededingingswet ziet slechts toe op een beperkt onderdeel van het publieke belang. Dat belang is de interne markt en zo veel mogelijk concurrentie. Het belang van de consument, een zo laag mogelijke prijs, staat centraal. Wat gebeurt er als mededinging botst met andere publieke belangen? Het belang van de individuele consument is niet altijd het belang van de burger of de samenleving als geheel. Ik denk dan bijvoorbeeld aan een gezond milieu, het verbeteren van het dierenwelzijn, duurzame voedselproductie en zorg, maar ook aan internationale mensenrechten. Deze belangen zijn nu vaak ondergeschikt aan de mededingingswetgeving en de vrije markt. Ik licht dit toe aan de hand van een paar voorbeelden.
Huisartsen willen graag samenwerken om betere zorg te kunnen leveren aan hun patiënten. De Mededingingswet staat deze samenwerking in de weg, maar in artikel 6, lid 3 wordt wel geregeld dat in sommige situaties een mededinging beperkende afspraak is geoorloofd. Huisartsen hebben echter niet de juridische kennis om gezamenlijk bij wijze van proeve een voorstel aan de ACM voor te leggen. Het maken van afspraken per regio om een goede onderhandelingspartij voor zorgverzekeraars te zijn, wordt niet toegestaan door de Mededingingswet. Is het niet een ridicule gedachte dat huisartsen onderling concurreren voor de gunsten van de zorgconsument? Huisartsen en andere eerstelijnszorgverleners kunnen onvoldoende samenwerken om tot zorgvernieuwing te komen. Ze kunnen niet gezamenlijk optrekken om fatsoenlijke prijsonderhandelingen met de zorgverzekeraars te voeren. Zo bezien is er weinig verschil tussen huisartsen en boeren en tuinders die zich tegenover de oppermachtige supermarkten geplaatst zien. Het is "tekenen bij het kruisje".
Ik heb een tweede voorbeeld. In 2013 blokkeerde de ACM de sluiting van verouderde kolencentrales, terwijl dat was afgesproken in het energieakkoord. Door deze sluiting zou de energierekening immers enkele euro's per jaar hoger worden. Volgens de ACM waren de positieve milieu- en volksgezondheidseffecten niet zodanig groot dat ze de hogere energierekening voor de Nederlandse consument zouden compenseren. De Mededingingswet is er immers voor de consument. Hoe zit het dan met de gezondheid van diezelfde consument? Minder fijnstof in de lucht is immers in zijn voordeel. Hoe zit het met het beperken van de CO2-uitstoot en de klimaatverandering?
Ik heb nog een derde voorbeeld. Stel dat producenten van chocolade of koffie afspreken om per direct kinderarbeid bij de productie tegen te gaan. De consumentenprijs gaat dan waarschijnlijk omhoog, omdat de volwassen arbeiders immers een leefbaar loon moeten krijgen. Geredeneerd vanuit de Mededingingswet is dat slecht nieuws voor de consument. Het is echter goed nieuws voor de kinderen en de arbeiders in Afrika en Zuid-Amerika.
Een vierde voorbeeld: bij Kip van Morgen is de ACM van mening dat de duurzaamheidsafspraken die het bedrijfsleven collectief heeft gemaakt, te weinig opleveren voor de consument. De voordelen voor dierenwelzijn, milieu en volksgezondheid wegen niet op tegen het nadeel van een beperking van de concurrentie op de markt voor kippenvlees. Terwijl de burger zegt tegen de plofkip te zijn, gaat het te ver als diezelfde burger als consument €0,64 per kilo meer moet betalen. Dat is €0,06 per kipfiletje.
Mijn fractie vindt het onverteerbaar dat een toezichthouders namens de overheid marktinitiatieven blokkeert die goed voor de samenleving zijn. Een belangrijke oorzaak hiervan is de liberale marktvisie die ten grondslag ligt aan de Europese mededingingsregels. De regels zijn gebaseerd op zo veel mogelijk concurrentie en zo veel mogelijk voordeel voor de individuele consument. Pas daarna wordt het belang van de burger en de samenleving als geheel meegewogen. Op deze wijze worden veel initiatieven op het gebied van de verbetering van de zorg, dierenwelzijn, duurzaamheid of mensenrechten in de kiem gesmoord of komen zelfs helemaal niet van de grond. De ChristenUnie heeft enkele jaren geleden al gepleit voor een autoriteit voor mens, milieu en markt. Deze autoriteit zou mededinging als een van de belangen mee moeten wegen, maar niet als het centrale belang. De markt gaat niet boven het belang van de samenleving, boven het belang van mensen. Dat moet ook in het overheidstoezicht tot uitdrukking komen. Een brede marktmeester die niet alleen toetst aan de Mededingingswet maar ook andere maatschappelijke belangen meeneemt, zou recht doen aan dit principe.
Tot slot heb ik een paar vragen aan de minister. Welke mogelijkheden ziet de minister om duurzaamheidsafspraken voor initiatieven als Kip van Morgen zodanig vorm te geven dat ze de mededingingstoets kunnen doorstaan? Is het bijvoorbeeld geoorloofd dat supermarkten individuele afspraken maken met producenten? Hoe staat het met de toegezegde toets of de Beleidsregel mededinging en duurzaamheid toereikend is? Het lijkt er namelijk op dat deze te weinig ruimte biedt voor duurzaamheidsinitiatieven. Is de minister bereid om te bekijken hoe de ruimte binnen het wettelijk kader maximaal benut kan worden? Hoe geeft de minister ondernemingen meer houvast? Dit kan bijvoorbeeld door de ACM te vragen om een zienswijze op te stellen bij voorgenomen afspraken waarbij de ACM kan aangeven wat er wel en eventueel niet kan. Is de minister bereid in Europa het debat aan te gaan over de vraag hoe maatschappelijke belangen naast mededinging meegenomen kunnen worden, waarbij de ACM als een brede marktmeester gaat toetsen?
Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.
Archief > 2015 > juni
- 30-06-2015 30-06-2015 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers aan het plenair debat naar aanleiding van de Europese Top van 25 en 26 juni 2015
- 30-06-2015 30-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Carla Dik-Faber over het bericht dat een borderline patiënte hulp nodig heeft
- 30-06-2015 30-06-2015 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het algemeen overleg Voortgangsrapportage passend onderwijs
- 30-06-2015 30-06-2015 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het algemeen overleg Nederlandse bijdrage aan de strijd tegen ISIS
- 29-06-2015 29-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Carla Dik-Faber over inspraak en betrokkenheid van burgers, provincies en gemeenten bij plannen voor gasboringen in Assen, Blijham en Saaksum
- 29-06-2015 29-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Gert-Jan Segers e.a. over de inzet van de Koninklijke Marechaussee bij de bestrijding van mensenhandel
- 26-06-2015 26-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Gert-Jan Segers en Kees van der Staaij (SGP) over gebruik van onderzoek naar drugsresten in rioolwater als aanvullend instrument naast andere drugsmonitoringmethoden
- 25-06-2015 25-06-2015 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het voortgezet algemeen overleg Voortijdig schoolverlaten (AO d.d. 29/04)
- 25-06-2015 25-06-2015 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het initiatief Bisschop, Van Meenen en Rog tot wijziging van o.a. de Wet op het primair onderwijs in verband met een doeltreffender regeling van het onderwijstoezicht
- 25-06-2015 25-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het plenair debat Wet natuurbescherming
- 25-06-2015 25-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Carla Dik-Faber over vrijwilligersnetwerken die zingevingsvragen van ouderen oppakken
- 25-06-2015 25-06-2015 00:00 - Inbreng verslag Carola Schouten ten behoeve van Implementatiewet Europees kader voor herstel en afwikkeling van banken en beleggingsondernemingen
- 25-06-2015 25-06-2015 00:00 - Inbreng verslag Carla Dik-Faber inzake Voorstel van wet houdende regels met betrekking tot de productie, het transport, de handel en de levering van elektriciteit en gas (Elektriciteits- en gaswet)
- 25-06-2015 25-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het algemeen overleg Grondstoffen en afval
- 25-06-2015 25-06-2015 00:00 - Inbreng Gert-Jan Segers inzake Wijziging van de Wet op de kansspelen, de Wet op de kansspelbelasting en enkele andere wetten in verband met het organiseren van kansspelen op afstand
- 25-06-2015 25-06-2015 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers aan het algemeen overleg Terrorismebestrijding
- 24-06-2015 24-06-2015 00:00 - Bijdrage Arie Slob aan het plenair debat over de herziening van het belastingstelsel
- 24-06-2015 24-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Carla Dik-Faber over de eigen kracht-conferenties bij verplichte ggz (geestelijke gezondheidszorg)
- 24-06-2015 24-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Carla Dik-Faber en Kees van der Staaij (SGP) over het onderzoek naar de 20 wekenecho door Siriz en de NPV
- 24-06-2015 24-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Joël Voordewind en Kees van der Staaij (SGP) over de veiligheid van christelijke asielzoekers op Asielzoekerscentra’s (AZC’s)
- 24-06-2015 24-06-2015 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers aan het algemeen overleg Nationaal Actieplan Mensenrechten
- 23-06-2015 23-06-2015 00:00 - Bijdrage Carola Schouten aan het plenair debat over de kabinetsbeslissing om ABN Amro naar de beurs te brengen
- 23-06-2015 23-06-2015 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers aan het plenair debat over de agenda van de Europese Top van 25 en 26 juni 2015
- 23-06-2015 23-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het algemeen overleg Tabaksontmoedigingsbeleid
- 22-06-2015 22-06-2015 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers aan het wetgevingsoverleg Raming Tweede Kamer 2016
- 20-06-2015 20-06-2015 15:45 - “Beloofde investering in onderwijskwaliteit na invoering leenstelsel blijft uit”
- 19-06-2015 19-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Carola Schouten e.a. over de berekeningen van de VSNU dat het studievoorschot bij lange na geen 1 miljard euro oplevert en de komende tien jaar zelfs nauwelijks extra wordt geïnvesteerd
- 19-06-2015 19-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Gert-Jan Segers over de Katwijkse aanpak van drugs
- 18-06-2015 18-06-2015 18:22 - ChristenUnie wil onderzoek uitbreiding vaderschapsverlof
- 18-06-2015 18-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Carola Schouten over het bericht dat het vaderschapsverlof verlengd moet worden
- 18-06-2015 18-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Carla Dik-Faber over het verdwijnen van de ov-jaarkaart en de gevolgen hiervan voor grote gezinnen met kinderen die de vooropleiding volgen van ballet- en dansopleidingen en conservatoria
- 18-06-2015 18-06-2015 00:00 - Inbreng verslag (wetsvoorstel) Carola Schouten inzake Wijzigingswet financiële markten 2016
- 18-06-2015 18-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het algemeen overleg Pakketmaatregelen
- 18-06-2015 18-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het algemeen overleg Marktwerking en mededinging
- 17-06-2015 17-06-2015 00:00 - Bijdrage Carola Schouten aan het algemeen overleg Eurogroep en Ecofin-Raad
- 17-06-2015 17-06-2015 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers aan het algemeen overleg Georganiseerde criminaliteit
- 16-06-2015 16-06-2015 16:15 - Petitie 'Anders, Niet Minder' aangeboden in de Tweede Kamer (Foto's)
- 16-06-2015 16-06-2015 09:29 - Mogelijkheden voor steun godsdienstvrijheid vergroot
- 16-06-2015 16-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Joël Voordewind over de impact van certificering op arbeidsomstandigheden van werknemers in de landbouwsector in ontwikkelingslanden
- 16-06-2015 16-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Gert-Jan Segers en Joël Voordewind over de aanpak van huiselijk geweld in Caribisch Nederland
- 16-06-2015 16-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het voortgezet algemeen overleg Duurzaamheid (AO d.d. 05/02)
- 16-06-2015 16-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Joël Voordewind over de impact van certificering op arbeidsomstandigheden van werknemers in de landbouwsector in ontwikkelingslanden
- 16-06-2015 16-06-2015 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het notaoverleg Mensenrechtenbeleid
- 16-06-2015 16-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het wetsvoorstel Regels ter bescherming van de natuur (Wet natuurbescherming)
- 15-06-2015 15-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Carola Schouten over 375 ontslagen bij FrieslandCampina in Beilen en Leeuwarden
- 12-06-2015 12-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Gert-Jan Segers over de aanpak van wraakporno en onderzoek naar sexting
- 11-06-2015 11-06-2015 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan de plenaire afronding van het I & A deel van de JBZ-raad
- 11-06-2015 11-06-2015 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers aan het dertigledendebat over gereguleerde wietteelt in steden
- 11-06-2015 11-06-2015 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers aan het dertigledendebat over de komst van een moskee in Gouda
- 11-06-2015 11-06-2015 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het algemeen overleg JBZ-Raad van 15 en 16 juni 2015 (JBZ-onderwerpen op het terrein van asiel- en vreemdelingenbeleid)
- 11-06-2015 11-06-2015 00:00 - Inbreng schriftelijk overleg Carla Dik-Faber ten behoeve van Aanbieding rapport Regionale verschillen in de langdurige zorg; Mogelijke verklaringen voor zorggebruik van ouderen en chronisch zieken
- 10-06-2015 10-06-2015 10:28 - CPB-cijfers: "Kansen voor werk, lagere lasten en energietransitie"
- 10-06-2015 10-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het voortgezet schriftelijk overleg Milieuraad d.d. 15 juni 2015
- 10-06-2015 10-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het dertigledendebat over het aanvragen van voedselpatenten door multinationals
- 10-06-2015 10-06-2015 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers aan het algemeen overleg inzake JBZ-Raad van 15 en 16 juni 2015
- 10-06-2015 10-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het algemeen overleg Landbouw- en Visserijraad op 16 juni 2015
- 10-06-2015 10-06-2015 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het algemeen overleg Nederlandse inzet voor de Humanitaire Top
- 09-06-2015 09-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het plenair debat over de rol van NS bij de aanbesteding van openbaar vervoer in Limburg
- 08-06-2015 08-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het wetgevingsoverleg Omgevingswet
- 08-06-2015 08-06-2015 00:00 - Bijdrage Carola Schouten aan het notaoverleg inzake Initiatiefnota van het lid Merkies over duurzaam bankieren
- 05-06-2015 05-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Gert-Jan Segers over het bericht dat er te weinig geld is voor opvang loverboyslachtoffers in verband met toename problematiek
- 04-06-2015 04-06-2015 15:40 - ChristenUnie wil snel oplossingen problemen pgb
- 04-06-2015 04-06-2015 15:30 - ChristenUnie: tekort opvangplekken loverboyslachtoffers onacceptabel
- 04-06-2015 04-06-2015 00:00 - Schriftelijke vragen Carla Dik-Faber over de voortgang van realisatie van open data in het openbaar vervoer
- 04-06-2015 04-06-2015 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het algemeen overleg Vreemdelingen- en asielbeleid
- 04-06-2015 04-06-2015 00:00 - Bijdrage Gert-Jan Segers aan het algemeen overleg Waarborgen bij bevoegdhedenoverdracht
- 04-06-2015 04-06-2015 00:00 - Inbreng schriftelijk overleg Carola Schouten AFM-rapport verkennend onderzoek afdelingen bijzonder beheer MKB-kredieten
- 04-06-2015 04-06-2015 00:00 - Bijdrage Carola Schouten aan het voortgezet algemeen overleg Belastingdienst (AO d.d. 21/05)
- 04-06-2015 04-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het plenair debat over de uitbetaling van de PGB's
- 04-06-2015 04-06-2015 00:00 - Inbreng verslag (wetsvoorstel) Carola Schouten inzake de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties
- 03-06-2015 03-06-2015 00:00 - Bijdrage Carola Schouten aan het algemeen overleg Internationaal fiscaal beleid
- 03-06-2015 03-06-2015 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan het algemeen overleg over de rol van het onderwijs in de aanpak van radicalisering
- 03-06-2015 03-06-2015 00:00 - Inbreng schriftelijk overleg Carla Dik-Faber ten behoeve van Milieuraad d.d. 15 juni 2015
- 03-06-2015 03-06-2015 00:00 - Inbreng Carola Schouten ten behoeve van Wijziging Participatiewet, de Ziektewet, de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen en de Wet financiering sociale verzekeringen ivm harmonisatie van instrumenten ter bevordering arbeidsdeelname arbeidsbeperkten
- 02-06-2015 02-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het plenair debat over bundeling en aanpassing van regels op het terrein van cultureel erfgoed (Erfgoedwet)
- 02-06-2015 02-06-2015 00:00 - Inbreng verslag (wetsvoorstel) Carla Dik-Faber inzake de Wet tijdelijke tolheffing Blankenburgverbinding en ViA15
- 01-06-2015 01-06-2015 00:00 - Bijdrage Joël Voordewind aan de initiatiefnota van de leden Voortman en Gesthuizen over het kinderpardon
- 01-06-2015 01-06-2015 00:00 - Bijdrage Carla Dik-Faber aan het wetgevingsoverleg Omgevingswet