Samen brengen we Den Haag tot bloei: duurzaam en eerlijk

Den Haag klimaatneutraal. De doelstelling blijft om in 2030 klimaatneutraal te zijn. Daarvoor moeten er nog flinke stappen gezet worden. We investeren extra in isolatie, verduurzaming en vergroening. 

100% fossielvrij. We gaan af van alle fossiele brandstoffen: kolen, gas en olie. In plaats daarvan zetten we in op hernieuwbare energie uit zon, wind, water en aardwarmte.

Duurzaamheidstoets. Duurzaamheid werkt door in alle beleidsterreinen van de gemeente. Daarom komt er een duurzaamheidstoets, waarbij in alle relevante beleidsstukken wordt aangegeven hoe bijgedragen wordt aan een duurzamer Den Haag. Opstellen van concrete tussendoelen naar een CO2-neutrale stad is belangrijk, zodat ook kleine stappen een vast eindpunt hebben. 

Voor de groene stad. Den Haag heeft veel parken en een groot kustgebied. Tijdens de coronacrisis bleek maar weer dat juist dán park, bos en strand een belangrijke functie hebben als mensen verder nergens naar toe kunnen. Aandacht voor de kwaliteit en toegankelijkheid van deze gebieden voor iedereen blijft nodig. 

De natuur stil en schoon en zonder stikstofoverlast. Dit geldt vooral voor de Natura2000-gebieden en de stranden. Geluidsoverlast wordt actief tegengegaan door handhaving. Afval wordt door bezoekers zelf opgeruimd en strandtenteigenaren nemen hun verantwoordelijkheid voor een schoon strand. Zo houden we de Haagse natuur stil, schoon en de kwaliteit van natuur hoog.

Groene speeltuinen en pleinen. Kinderen moeten lekker kunnen buitenspelen en daarom willen we speeltuinen en pleinen vergroenen. In bomen klimmen, spelen in de modder en tussen de struiken: het is goed voor de ontwikkeling van een kind en hun binding met de natuur.

Stadsboerderijen, voedselbossen, buurt- en volkstuinen. We geven stadsboerderijen, voedselbossen, buurt- en volkstuinen de ruimte. Zo ontmoeten mensen elkaar en wordt de leefbaarheid van de stad vergroot. Schoolklassen gaan er op excursie, zodat kinderen leren waar hun voedsel vandaan komt.

Ontmoedig houtstook. We ontmoedigen het verstoken van hout in woonwijken, zeker als het windstil is. Zo beperken we de overlast en verontreiniging door rook in de woonomgeving.

De stijgende energierekening raakt de mensen met de kleinste portemonnee het hardst. We zetten daarom vol in op isolatie van de slechtst geïsoleerde woningen. Daarna volgen maatregelen als zonnepanelen en de inzet van een (hybride) warmtepomp of aansluiting op het warmtenet. 

Isolatiebrigades langs de deur. De succesvolle inzet van de isolatieteams wordt uitgebreid. Deze teams moeten bestaan uit vakmensen van diverse geledingen om tunnelvisie te voorkomen. De gemeente ondersteunt lokale initiatieven om straten en buurten te isoleren zoveel mogelijk, benadert zelf actief vve’s en gaat huis-aan-huis met een offer-you-can’t-refuse om je woning te isoleren. 

Voorkom energiearmoede. Niet elke Haagse inwoner heeft de financiële kracht om zijn huis te verduurzamen. Mensen met een kleine beurs krijgen een bedrag dat ze kunnen besteden om in hun woning het energieverbruik te verlagen op basis van het advies van de isolatiebrigade.

Haal welstand uit de nee-stand. Er wordt meer gedaan om monumenten en huizen met een beschermd stadsgezicht energiezuiniger te maken. Door samen met de welstandscommissie naar slimme oplossingen te zoeken, deze te realiseren, de historische schoonheid te bewaren én energie te besparen. Het wordt makkelijker voor eigenaren van een monumentaal pand om een lening af te sluiten voor het isoleren van een woning en het realiseren van andere energiebesparende maatregelen.

Een verbouwing om warm van te worden. Natuurlijke vervangmomenten, bijvoorbeeld het plaatsen van nieuwe kozijnen, grijpen we aan om het belang van isoleren en andere verduurzamingsmaatregelen onder de aandacht te brengen. Daarom wordt informatie over isolatie aangeboden bij bouwwinkels. 

Sociaal geïsoleerde woningen. Er is een grote opgave voor woningcorporaties als het gaat om het verduurzamen van de sociale woningvoorraad. Woningen met het slechtste energielabel worden als eerste aangepakt. Met woningcorporaties spreken we af dat alle sociale huurwoningen in 2040 energieneutraal (nul-op-de-meter) zijn, waarbij de woonlasten gelijk blijven.  

Energietransitie betaalbaar voor iedereen. Mensen met een kleine beurs krijgen niet de volle rekening van de hogere energieprijzen en de verduurzaming van de stad. Overschakelen naar een duurzaam warmte-alternatief ís duur en kan niet door iedereen zomaar worden opgebracht. Daarom springt de gemeente bij waar noodzakelijk. 

Gebruik lokale schone bronnen. Overschakelen van aardgas op alléen elektriciteit is niet slim gezien de krapte op het elektriciteitsnet. Daarom blijven we als Den Haag inzetten op lokale bronnen, zoals geothermie, aquathermie en warmte- en koudeopslag.

Geen fossiele restwarmte voor Den Haag. We zijn tegen de Leiding door het Midden, ook wel de WarmtelinQ genoemd. De WarmelinQ is niet duurzaam en de aanleg ervan zorgt bovendien voor veel overlast in toch al kwetsbare wijken zoals Transvaal en Moerwijk.  

Particuliere verhuurders verduurzamen ook. Particuliere verhuurders worden actief gestimuleerd om hun huizen te verduurzamen, bijvoorbeeld door te isoleren. Als zij geen stappen maken om hun huizen te verduurzamen, dan krijgen zij vanaf 2025 geen verhuurdersvergunning meer voor het verhuren van hun panden. 

De buurt eigenaar van energie. Per wijk worden wijkenergieplannen opgesteld, samen met bewoners en bedrijven. Hierin staat helder welke keuzes er gemaakt kunnen worden in de wijk om energieneutraal te worden. Wat de ChristenUnie/SGP betreft kunnen bewoners en bedrijven voor 50% eigenaar worden van een lokale energie- of warmteopwekker; zo versterken we de betrokkenheid en participatie en profiteren meer mensen mee. 

Burgers praten mee. Een representatieve groep buurtgenoten wordt uitgenodigd om mee te praten over de wijkenergieplannen. De informatie van wetenschappers en experts wordt in begrijpelijke eerlijke taal gebracht, zodat alle deelnemers de juiste keuzes kunnen maken voor hun wijk.

Warm door warmtenetten. Het is belangrijk dat consumenten goed beschermd worden tegen hoge warmteprijzen en keuzevrijheid hebben als het gaat om de leverancier van warmte. We waken ervoor dat warmte-aanbieders door hun monopoliepositie de prijs opdrijven. Daarom zetten we in op participatie en zeggenschap vanuit de buurt en kijken we naar coöperatieve modellen van warmtenetten.

Het leidingnet blijft voor de toekomst. We hebben een van de beste leidingnetten ter wereld. Het is een enorme desinvestering om deze weg te halen, terwijl we niet weten of we het mogelijk weer nodig hebben in de toekomst voor bijvoorbeeld waterstof. Het leidingnet blijft daarom voorlopig liggen.

Steeds vaker zijn hevige regenbuien de oorzaak van straten die blank staan. In de toekomst komt er vaker extreem weer en de stad moet daarop worden voorbereid. We gebruiken regenwater, vergroenen de stad, maken van hitte-eilanden oases en maken groene verbindingen in de stad om de natuur en biodiversiteit te versterken.

Regenwater opvangen. Om met name tijdens hoosbuien regenwater op te vangen, zorgen we voor voldoende waterberging. Tijdens een watertekort gebruiken we dit regenwater om bomen en ander groen te bewateren. We houden ons aan onze zorgplicht als het gaat om grondwateroverlast in bijvoorbeeld de Vogelwijk en Bezuidenhout.

Iedere regenpijp een regenton. Buurten of inwoners kunnen een gratis regenton aanvragen om regenwater op te vangen. Dit water kan dan weer gebruikt worden. 

Overlast beheersbaar. Tijdens vervanging van het riool (werk-met-werk) wordt de regenwaterafvoer afgekoppeld van het riool in wijken waar dat kan. Riolen raken hierdoor minder overbelast en zijn toekomstbestendiger.

We bouwen klimaatbestendig. Een huis bouw je niet voor vier, tien of twintig jaar maar voor de lange termijn. Water en bodem zijn sturend voor hoe en waar we huizen bouwen.

Aan de Haagse grachten. Het Haagse grachtenstelsel is al honderden jaren een ‘natuurlijke’ regenwaterafvoer en biedt kansen voor toerisme. Daar waar werkzaamheden zijn, wordt gekeken hoe dit gecombineerd kan worden met het uitbreiden van het Haagse grachtennet.  

Groene verbindingen. Sommige parken in Den Haag, zoals het Haagse Bos en de Scheveningse bosjes, worden door verkeerswegen van elkaar gescheiden. Groene gebieden en parken worden waar mogelijk met elkaar verbonden. Naast vergroening zorgt dit ook voor een veilige oversteekplek. 

Verstening actief blijven tegengaan. Inwoners-met-tuin worden gestimuleerd om meer groen en minder grijs te denken. Met ‘Operatie Steenbreek’ houden we bewoners gezonder, de straten droger en de stad in de zomer minder warm. Asfalt of klinkerbestrating op parkeervakken wordt vervangen door grastegels. We gaan door met de babyboom, waarbij nieuwe ouders een gratis boom wordt aangeboden. 

Van hitte-eiland naar oase. Versteende stadskernen zijn zomers onleefbaar door de hitte. Voor deze hitte-eilanden komt er een versnelde aanpak met onder andere het vergroenen van geschikte daken, het planten van bomen en het maken van verticale geveltuinen. Insecten krijgen hier met recht een rustplaats.

Samen kleuren we de stad groen. Elke straat maakt, met een goed plan, kans op een kleine bijdrage voor de vergroening voor de straat. Bewoners krijgen dan zelf de taak om het groen bij te houden en zwerfafval op te ruimen. Zo kleuren we samen de stad groen.

Groene infrastructuur. Als het gaat om het meer klimaat adaptief maken van infrastructuur is er nog een wereld te winnen. We zetten onder andere in op groene bushokjes, waterdoorlatende parkeerplaatsen, klimaatbestendige bruggen, groen asfalt en fietspaden van gerecycled plastic. 

Maak vaart met de Erasmusvaart. De Erasmusvaart is een goede oplossing voor het verbeteren van de waterberging in de regio. Daarnaast draagt het bij aan biodiversiteit en kan het een mooie toeristische verbinding vormen tussen het Westland en Den Haag. De gemeente pakt de handschoen op en werkt samen in de regio om de Erasmusvaart te realiseren.

Beter trein-, tram- & lightrailnetwerk. Zowel richting Scheveningen als richting het Westland wordt het OV-netwerk opgewaardeerd. De tramtunnel wordt op termijn doorgetrokken richting Leyenburg. Kijkduin krijgt een eigen tramhalte, een aftakking na de Heliotrooplaan. We gaan inzetten op een ondergrondse metroverbinding naar Scheveningen langs het Koningstracé. Madurodam wordt daarbij een tophalte. Er komt geen tram over de Westduinweg.

Goede P&R. We gaan de P+R plaatsen aan de randen van de stad - met name waar de 3,4- en E-lijn langskomen - verbeteren en er meer van aanleggen, zodat meer bezoekers zonder auto de stad in gaan.

Op reis? Pak de trein! We zetten volop in op een rechtstreekse treinverbinding naar Brussel en Duitsland.  

Alle OV toegankelijk voor iedereen. Veel tramlijnen zijn al voor iedereen toegankelijk. We zorgen ervoor dat ook op de laatste tramlijnen snel toegankelijke trams komen. Samen met HTM en MRDH zorgen we ervoor dat ook de bussen rolstoeltoegankelijk zijn. 

Zuidwestlandcorridor. We gaan investeren in een snelle verbinding met het Westland, bijvoorbeeld door het aanleggen van een vrijliggende busbaan voor een snelbusverbinding tussen Den Haag en het Westland of op termijn een lightrail, met als eindpunt een station aan de metrolijn Rotterdam-Hoek van Holland en eventueel de boot naar het Verenigd Koninkrijk.

Bussen zonder diesel of LNG. HTM rijdt op een enkele lijn elektrisch en op de andere lijnen met LNG. Het busvervoer moet komende jaren overschakelen naar alternatieven, zoals elektriciteit of waterstof. Den Haag ondersteunt, samen met de provincie en MRDH, de OV-bedrijven bij het ontwikkelen van de benodigde laadinfrastructuur.