Een kind dat opgroeit in een gezin waar conflicten zijn, lijdt schade. Vele onderzoeken hebben die stelling inmiddels wetenschappelijk onderbouwd. De stelling dat scheiden prima is zolang het maar zorgvuldig gebeurt, doet echter onrecht aan de gevolgen die kinderen ondervinden van het uit elkaar gaan van hun ouders. Tegelijkertijd is een echtscheiding niet altijd te vermijden en kan het zelfs een bevrijding zijn van jarenlange conflicten. Daarom moet er volgens mij ook goede nazorg zijn.

De ChristenUnie pleit voor een terughoudende overheid als het gaat om de privésituatie van burgers. Met een oud begrip heet dat ‘soevereiniteit in eigen kring’. En dat is ook onze insteek bij gezinsbeleid. De overheid mengt zich dus niet in het keuzeproces om te scheiden of niet. Evenmin mag een betrokken overheid niet toe blijven kijken als zij ziet dat kinderen in de knel kunnen komen door een echtscheiding.

Iedereen die de moeite heeft genomen, leest welke centrale plaats het kind heeft in het gezinsbeleid van minister Rouvoet. De ChristenUnie is blij dat het belang van een stabiele relatie voor het kind wordt erkend, en dat bij een scheiding het kind steeds meer centraal komt te staan.

Belang van goede relaties

Vergeleken met leeftijdsgenoten uit gezinnen waar de ouders samen zijn hebben kinderen van gescheiden ouders een verhoogd risico op het ontwikkelen van problemen, zoals verslechterde schoolprestaties, gedragsproblemen en gevolgen voor het psychologisch en emotioneel welzijn, zo toont verzameld onderzoek door de Universiteit Utrecht aan.

De waarde van een stabiel gezin wordt daarmee onderstreept. En geen stabiel gezin zonder een sterke relatie. Gezinnen en de relaties van ouders kunnen door tal van redenen onder druk komen te staan. Ziekte, drukke banen, gebrek aan communicatie, armoede, enzovoort. Daarnaast weet iedere ouder dat opvoeden niet gemakkelijk is. Minister Rouvoet stelt daarom in de Gezinsnota dat de opvoedondersteuning veel beter toegankelijk moet zijn. Momenteel bestaat al veel aanbod op het gebied van relatieondersteuning. Alleen wordt dit vaak pas ingeschakeld wanneer er sprake is van een fors probleem. Wanneer deze ondersteuning in een veel eerder stadium wordt aangeboden kan dit in veel gevallen positief bijdragen. Hier zit volgens de ChristenUnie een grote leemte.

Betuttelt de overheid hiermee de burger niet teveel? Nee, want hier staat keuzevrijheid centraal. Het gaat er alleen om dat deze ondersteuning beter vindbaar wordt en er voldoende keuzeaanbod aanwezig is. Keuzevrijheid bestaat nu eenmaal niet zonder keuzeaanbod. Het Centrum voor Jeugd & Gezin is een laagdrempelige voorziening waar iedereen met vragen terecht kan en door kan verwijzen naar bestaande hulp. Een goed voorbeeld is de gezinscursus, die aandacht besteedt aan de relatie en communicatie tussen ouders onderling, de band tussen ouders en kind(eren) en pedagogische vaardigheden. In Nederland is the Family Factory op dit terrein actief. Op basis van vrijwilligheid geeft het voldoende bagage aan ouders ter voorbereiding op een gezin. In Noorwegen wordt zo’n cursus bij de geboorte van het eerste kind gratis aangeboden. 90% van de deelnemende ouders raadt anderen aan deze cursus ook te volgen.

Scheiding

Scheiden kan ook onvermijdelijk zijn. Belangrijk voor kinderen is dat de conflicten tussen hun ouders minimaal zijn, zowel voor, tijdens, als na de scheiding. De Gezinsnota beschrijft programma’s ter bevordering van conflicthantering en communicatie tussen ouders die ook een plek krijgen in het Centrum voor Jeugd & Gezin.

De ChristenUnie vindt dat de mogelijkheden van mediation beter benut kunnen worden, evenals initiatieven als het zorgplan KIES (Kinderen In Echtscheiding Situatie), dat kindergroepen en ouderbijeenkomsten organiseert. Ook zijn wij voorstander van het bevorderen van co-ouderschap na een scheiding en specifiek hulpaanbod voor stiefouders.  Stiefouders maken zich vaak zorgen over de opvoeding, ontwikkeling en het gedrag van hun stiefkind. Het hulpaanbod en de informatieverstrekking over het vormen van stiefgezinnen kan veel beter.

De Gezinsnota laat zien dat de overheid niet gaat over de keus van wel of niet scheiden. Het zijn professionals die vindbare ondersteuning bieden bij de keus die mensen willen maken. Dat is geen betutteling, maar een overheid die zich betrokken weet bij het welzijn van kinderen en gezinnen.