Een paar dagen geleden was ik op de 50+ beurs in de Jaarbeurs in Utrecht. Qua leeftijd kom ik daar nog niet voor in aanmerking, maar tijdens deze beurs worden politieke fora gehouden. Voor zo’n forum was ik uitgenodigd.

Het onderwerp waarover de vertegenwoordigers van de politieke partijen bevraagd werden was de invloed van de bezuinigingsplannen op het gehandicaptenbeleid. In een hoekje van één van de grote hallen zat een grote groep ouderen die allemaal belangstelling voor het onderwerp hadden. Achter de tafel op het podium de politieke vertegenwoordigers. Het gesprek liep zoals te verwachten. De woordvoerders van VVD en CDA (D66 was afwezig) verdedigden de maatregelen die zijn aangekondigd op Prinsjesdag, de andere partijen liepen ertegen te hoop. De SP wist met een paar kruidige opmerkingen een paar keer applaus in de wacht te slepen en de redelijk geharnaste VVD spreekster kreeg hoon en boegeroep over zich heen.

Ik vind het jammer dat het politieke debat zo zwart wit is. De ruimte voor de nuance lijkt te ontbreken. Mijn partij, de ChristenUnie, is ervan overtuigd dat bezuinigingen nodig zijn. Het is goed dat dit kabinet de problemen met de vergrijzing en de verslechterde economie niet voor zich uit wil schuiven. Het is waar dat iedere bezuiniging mensen in beweging zet die zich tegen die bezuiniging willen verzetten. Niemand vindt het leuk om terug te moeten in inkomen of om meer te moeten betalen voor bepaalde zaken. Iedere goede bestuurder weet, net als iedere ouder die zijn kinderen bepaalde dingen verbiedt, dat het soms nodig is om door te zetten en tegenstand te negeren. Bezuinigen is nodig in deze tijd, laat dat voorop staan.

De vraag is wel waarop je bezuinigt, wie in moet leveren en waar je beslist niet in snijdt, al gaat het nog zo slecht met de economie. Dit kabinet laat economische belangen prevaleren boven alle andere. Alles wat bij kan dragen aan een betere economie blijft daarom onaangetast: de koopkracht van mensen die nogal wat de besteden hebben moet op peil blijven en de bedrijven moeten ruimte houden. We moeten met zijn allen aan het werk om ons land economisch weer te laten floreren. Arbeidsparticipatie is het credo. Die keus voor de economische belangen betekent een keus tégen andere belangen. Wanneer het bedrijfsleven en de mensen die betaald werk verrichten niet hoeven in te leveren, waar moet het geld van de bezuinigingen dan vandaan komen? In een economisch slechte tijd groeit het leger van de werklozen, de uitgaven voor de mensen aan de onderkant van de samenleving stijgen, daar wordt dus gesneden. Met het argument dat mensen voor hun eigen bestwil niet onnodig lang van een uitkering gebruik moeten maken. Bij die redenering zit mijn pijn. Voor mij heeft de overheid ook de taak om op te komen voor de zwakken in de samenleving. Juist de slachtoffers van de economische recessie moeten niet gekort worden, alsof het hun schuld is dat het bedrijf waar zij werkten failliet ging of in moest krimpen. De mensen die het financieel nu al zwaar te verduren hebben, mogen niet over de rand vallen. Het kabinet zou moeten kiezen voor een herstel van de economie én op moeten komen voor de zwakkeren in onze samenleving. Dat betekent dat andere groepen in de samenleving de pijn van de bezuinigingen gaan voelen. Misschien heeft dat als gevolg dat het herstel van onze economie langer op zich laat wachten, misschien ook niet. De Nederlandse economie is heel erg afhankelijk van de economische situatie in de landen om ons heen, het effect van maatregelen in Nederland zelf is daarom maar betrekkelijk.

Het was druk bij het forum over het gehandicaptenbeleid. Mensen waren geëmotioneerd en opgewonden. Eén mevrouw maakte diepe indruk op mij. ‘Als gehandicapte voel ik mij een parasiet van de maatschappij”, zei zij. De tranen stonden in haar ogen. Met die opmerking schoot ze precies in de roos. Met alle nadruk op arbeidsparticipatie, op het meehelpen om de economie weer op te bouwen, op de noodzaak om zo snel mogelijk weer aan het arbeidsproces deel te nemen, kunnen wij mensen die, om wat voor reden dan ook, niet kunnen werken het idee geven dat zij eigenlijk maar parasiteren op de dingen die arbeidzame mensen tot stand brengen. Alsof de waarde van een mens alleen zou bestaan uit het werk dat hij kan verzetten. Alsof het geld dat wij kunnen verdienen ons belang als mens uitmaakt. Deze vrouw is waardevol voor God en voor ons. Ze hoeft zich niet economisch te bewijzen om haar bestaansrecht aan te tonen. Als samenleving moeten wij haar laten zien dat zij recht heeft op haar plek onder de zon.