Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie) spreekt
haar waardering uit voor de inzet van de EU bij de klimaatconferentie op
Bali, de bijdrage die de minister daaraan heeft geleverd en de ambtelijke
inzet. Gelet op de internationale verhoudingen, past tevredenheid over het
bereikte akkoord. Het is goed dat het klimaat nu nadrukkelijk op de
wereldagenda is gezet, maar natuurlijk was er gehoopt op meer en
concretere resultaten.

Nagegaan moet worden wat het akkoord van Bali betekent voor het beleid
van Nederland en de EU. De invalshoeken van het politieke «high level»-
segment en van het «low level»-segment moeten worden samengebracht
in heel concrete projecten en acties. De «morele verantwoordelijkheid»
voor een effectief klimaatbeleid moet op basis van verantwoordelijkheid,
draagkracht en de universele rechten van de mens worden uitgewerkt in
praktische, ethische principes. Daarbij speelt de historie van landen een
belangrijke rol, hoewel geen enkel land recht heeft op niet-duurzame
ontwikkeling. Klimaatbeleid moet niet alleen worden bepaald door maximalisatie
van de welvaart. Een minimuminkomen is belangrijk, maar nog
belangrijker is dat mensen de kans krijgen om zich persoonlijk te ontwikkelen.
De ethische principes moeten ook juridisch uitgewerkt worden ten
behoeve van een goede toewijzing. Is de minister bereid om zich in te
zetten voor het uitwerken en concretiseren van deze ethische principes in
EU-verband?

De minister moet zich blijven verzetten tegen een Bodemrichtlijn, want die
is disproportioneel.

De luchtvaart moet zo snel mogelijk in het ETS worden opgenomen, er
moet zoveel mogelijk geveild worden en er moet een scherp emissieplafond
komen. Waarom is de regering niet voor verplicht oormerken van
de nationale opbrengsten van de ETS-veilingen ten behoeve van klimaat
en milieu? Is dat niet juist een goede manier om het milieubeleid zichtbaar
en concreet te maken?

Het is goed dat de regering het voorstel steunt om binnen de EU mede op
basis van het lopende onderzoek een goed onderbouwde principiële
discussie over genetisch gemodificeerde organismen te voeren, maar
waarom heeft zij dan nu al haar steun gegeven aan intrekking van de
nationale vrijwaringsmaatregelen tegen de import en teelt van twee genetisch
gemodificeerde maïslijnen?

Het actieplan voor duurzaam consumeren en produceren is op zich goed,
maar moet nader worden geconcretiseerd.