Vanmorgen werd ik om half 4 wakker en heb daarna niet meer geslapen. Mijn biologische klok staat nog op Nederlandse tijd. Na wat lezen en werken en de eerste sms-reacties over mijn Trouw blog van gisteren, begon de dag met een werkontbijt om 8.00 uur. Een stealth (eigenschap van de JSF waardoor het vliegtuig lang ongezien blijft) deskundige legt ons de meerwaarde hiervan uit. Saab beweerde vorige week in Zweden dat stealth achterhaald is en het vliegtuig overbodig zwaar en dus minder wendbaar maakt. Een moeilijke afweging voor ons als niet-techneuten.

We bezoeken de Amerikaanse rekenkamer, het GAO. Zij adviseren ons pas de JSF te kopen in 2011 of 2012 omdat er dan pas duidelijkheid zal zijn over de definitieve prestaties , betrouwbaarheid en de prijs van het vliegtuig. Zij adviseren ook om als Nederlands parlement pas volgend jaar te besluiten over de aankoop van het tweede testvliegtuig. Simpelweg omdat de prijs voor dit vliegtuig in fase 4 pas volgend jaar bekend wordt. Waarom nu een blanco cheque tekenen, zeggen ze. Het Amerikaans congres neemt ook pas volgend jaar een besluit over de aanschaf van fase 4 vliegtuigen. Ook het financiële adviesorgaan van het Congres adviseert ons te wachten tot 2012 met de aankoop van de eerste 57 vliegtuigen.

Snelle hap
Het restaurant waar we zouden lunchen is vol, dus besluiten we een snelle hap te nemen in het restaurant van het congresgebouw. Na eindeloze ondergrondse tunnels komen we aan in het druk bezochte restaurant. Het is veel drukker dan normaal zegt Gertie, onze begeleider van de ambassade. President Obama houdt vanavond zijn speech voor het congres na de eerste maand van zijn aantreden om zijn eerste resultaten te presenteren.

Onderstaatsecretaris van Defensie
We vertrekken naar het Pentagon, het ministerie van Defensie. Er is niets meer te zien van de aanslag met een vliegtuig in 2001. Ik hoor dat een defensiemedewerker die dag vrij was en op vakantie ging, maar in het vliegtuig zat wat in het Pentagon vloog en wel in de vleugel waar hij normaal werkte. Hoe bizar. We spreken met heer Young, de onderstaatsecretaris verantwoordelijk voor de JSF en aanspreekpunt voor Nederland. Hij zet nog eens uiteen waarom het belangrijk is dat Nederland (samen met de Britten en Amerikanen) in 2011 en 2012 meedoet aan de operationele testfase met twee eigen vliegtuigen. Nederland deelt dan mee in de pool van 2500 vlieguren en profiteert van de uit te wisselen kennis over de mogelijkheden van de JSF. Apart van de testvliegtuigen investeert de VS nog eens 300 miljoen in deze testfase. Morgen horen we meer over de aankoopprijs van het eerste testvliegtuigen en de richtbedragen voor de aankoop van de eerste productievliegtuigen, zo wordt ons beloofd. Het geluid van de JSF moet maar 1 decibel meer zijn dan onze F-16 vliegtuigen, beweert Defensie. Hier zal deze week een rapport over uitkomen. Het was een lange maar boeiende dag. Maar zien of we morgen meer duidelijkheid krijgen over de prijs.

Joel Voordewind, Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie, houdt deze blog bij voor Dagblad Trouw.

Foto: De Saab Next Gripen