De heer Cramer (ChristenUnie): Voorzitter. Met de MobiliteitsAanpak is de Nota Mobiliteit aangescherpt. Het miljard voor het regionale ov en 90 mln. voor regionaal spoor als uitwerking van een motie van de ChristenUnie zijn voorstellen waar de fractie van de ChristenUnie zeer content mee is. Hulde. De plannen van het kabinet sluiten goed aan op het pleidooi van de ChristenUnie om mobiliteit meer te bezien als ketenoplossing. Op welke termijn denken de bewindspersonen dat deze aanpak ook effectief kan gaan worden? Ik weet genoeg projecten die uit de verlenging van het MIRT gefinancierd zouden kunnen worden. Ik denk maar even bijvoorbeeld aan mooie projecten zoals een spoorlijn Utrecht-Breda of een HSL-Oost. Wij moeten het echter eerst hebben over de kaders. Volgens het kabinet vormt de MobiliteitsAanpak de inhoudelijke basis voor de verlenging, maar wat wordt daarmee precies bedoeld? Wat betreft de ChristenUnie komt er voor het nieuwe geld van de MIRT-verlenging ook een nieuwe verdeelsleutel. Ik wil daarvoor drie criteria noemen. Meer integraal en minder sectoraal.

Collega Roefs zei ook al dat de zevensprong van Verdaas moet worden toegepast, inclusief afspraken over locatie- en concentratiebeleid. Er moet ook structureel een substantieel bedrag komen voor ruimte en voor de grote infrastructuur voor regionaal openbaar vervoer. In dat kader kan ik het niet nalaten om een project zoals Stedenbaan als een prachtig voorbeeld daarvan te noemen. Het tweede criterium is voldoende budget voor de aanleg van spoor bovenop de nu geplande 4,5 mld. Als derde criterium noem ik duidelijke afspraken over de budgettaire ruimte per jaar met een goede verhouding tussen quick wins en langetermijnprojecten.

            Er is 30 mln. extra voor fietsbeleid. Dat kan direct worden uitgegeven. Tot hoever wordt het tekort aan stallingen bij stations met dit geld teruggebracht? De NS stelde recent dat het gratis stallen van fietsen rondom stations in de toekomst niet meer mogelijk zal zijn. Voorzitter. De fietsenstalling moet juist meer worden gezien als het verlengde van de treinreis en zou dus gratis moeten zijn. Het probleem van de weesfietsen kan worden voorkomen door het stallen alleen gratis te maken voor bijvoorbeeld de eerste drie dagen.

            Nog deze kabinetsperiode wordt er door de staatssecretaris 500 mln. geïnvesteerd in hoogwaardig openbaar vervoer en daarnaast is er nog 90 mln. als gevolg van de motie over de quick scan voor het regionaal spoor. Dat is een geweldige impuls. De fractie van de ChristenUnie heeft een motie ingediend waarin wordt gevraagd om een visie op te stellen op de verdere doorontwikkeling. Er liggen nog veel kansen voor het realiseren van snelle busbanen en lightrail. Hoe staat het met de uitvoering van de genoemde motie?

            Bovenop de nota Mobiliteit komt er 4,5 mld. voor het spoor en is de groeiambitie verhoogd tot 5%. Dit is een trendbreuk van dit kabinet. Of, zoals de president-directeur van de NS vorige week vrijdag zei: een renaissance op het spoor, daar ben ik trots op. Dat was ook hard nodig gezien de groei de afgelopen en de ons inziens scheve verdeling in het aanlegbudget tussen de weg en het spoor. Wij moeten daarnaast wel verder kijken. Voor de ChristenUnie staat vast dat na de 4,5 mld., nieuwe investeringen op het spoor nodig zijn. Graag daarop de reactie van de bewindspersonen.

            Het oplossen van het mobiliteitsprobleem in Nederland is niet alleen een taak van de overheid, maar ook van bedrijven en van werkgevers- en werknemersorganisaties. Wij kunnen allemaal ons steentje daaraan bijdragen. De Kamer doet dit al jaren door de vergaderingen pas na 10.00 uur te laten beginnen en regelmatig door te gaan tot in de late uurtjes.

De heer Aptroot (VVD): Ik wil wel om 7.00 uur beginnen.

De heer Cramer (ChristenUnie): Dat kan ook.

            Ten behoeve van het draagvlak voor het mobiliteitsmanagement moet voorkomen worden dat er te veel freeriders zijn. Wanneer kunnen wij bij de eerste monitoring in 2010 spreken over een succes? Uitgangspunt was een reductie van 5% van het aantal autokilometers, maar ten opzichte waarvan? Nu wordt er gesproken over de te verwachten effecten per regio. Ik krijg de indruk dat het alleen om de kilometers van deelnemende bedrijven gaat. Dan is er echter geen drive meer om bedrijven en regio's te laten aansluiten. De fractie van de ChristenUnie stelt voor, een landelijke doelstelling vast te stellen en de ministeriële regeling wel van stal te halen voor alle bedrijven met meer dan 50 werknemers die niet mee willen doen in convenanten.

            Voor het halen van de CO₂-doelen is meer nodig dan alleen de Euro 6-normen. Met de kredietcrisis is er nu een kans om innovaties in de autosector te stimuleren en de marktintroductie van elektrisch vervoer te versnellen. Ik roep de minister op om maatregelen hiervoor op korte termijn te onderzoeken en om dit tevens met de Europese collega's af te stemmen. De kredietcrisis moet worden gebruikt voor een duurzame sprong voorwaarts en niet voor nationaal protectionisme.

            Ook op het spoor zou meer kunnen. In de feitelijke vragenronde is gesteld dat de milieueffecten van elektrificatie van regionale lijnen beperkt onderscheidend zijn. De CO₂-uitstoot van de elektrische trein is volgens CE Delft echter zo'n 40% lager dan van een dieseltrein. Dat lijkt mij wel degelijk onderscheidend. In de MobiliteitsAanpak staan alleen CO₂-doelen van de NS. Ik lees niets over ProRail. De ChristenUnie is ervan overtuigd dat een hogere ambitie haalbaar is als gekeken wordt naar het hele spoorsysteem. Ik roep het kabinet op om hierover afspraken met de spoorsector te maken.

            De ChristenUnie pleit voor meer uniforme afspraken voor vervangend vervoer bij het regionale spoor, zodat de reiziger altijd en overal weet waar hij aan toe is. Ook hier gaat het om een ketenbenadering. Ik stelde eerder Kamervragen over een gestrande trein bij Harderwijk waarin passagiers drie uur opgesloten zaten. Ik snap niet waarom reizigers in de trein moeten blijven zitten als de stroom is uitgeschakeld. Heeft de evaluatie van dit incident al wat opgeleverd? Begin januari hebben in Zeeland passagiers uren in de vrieskou op het perron gestaan. Door de omroep aangekondigde treinen kwamen niet. De informatievoorziening moet in dit soort gevallen echt beter. Ik verzoek de minister om ook dit geval te evalueren en met de vervoerders tot een draaiboek te komen.

            Het robuuste vaarwegennetwerk spreekt ons erg aan. De staatsscretaris heeft maatregelen genomen om de onderhoudsachterstand in te lopen en om de mogelijkheden uit te breiden, zijn daarbij ook van toepassing, evenals het klimaatcrisisbestendig maken van de vaarwegen.

Het is een regelrecht succes van de staatssecretaris dat dit netwerk robuust moet zijn, dus in plaats van de bos bloemen die collega Koopmans uitdeelt voor zijn tulpeiland, moet dit compliment toch echt naar het voorstel van de staatssecretaris. Op haar initiatief heeft de regering al voor de zomer van 2007 de commissie-Veerman ingesteld. Dat is toch een ander verhaal dan dat van de heer Koopmans. Ik heb wel een vraag aan de staatssecretaris over de binnenvaart. Is de einddatum van 2028 voor het vaarwegennetwerk niet te ver weg om echt een rol te kunnen spelen in het wegnemen van de druk op het goederenvervoer over de weg?