De heer Slob (ChristenUnie): Voorzitter. Mijn fractie worstelt met dit wetsvoorstel. In dat opzicht kan ik mij redelijk vinden in de bijdragen die namens het CDA en de SGP zijn uitgesproken. Er leven nog heel veel vragen. Er is sprake van een aantal dilemma’s. Wij moeten daar uitkomen, want er zal straks wel gestemd moeten worden.

 

Bij de beoordeling van deze herindeling is ons startpunt geweest de criteria van het beleidskader gemeentelijke herindeling. Bij de beoordeling van herindelingsvoorstellen moet worden gekeken naar het draagvlak, de bestuurskracht, de duurzaamheid en de interne samenhang van de te vormen gemeenten, de regionale samenhang en het evenwicht in planologische ruimtebehoeften. Deze criteria kunnen vanuit een verschillende beleving worden toegepast, maar als wij een aantal criteria leggen naast het voorliggende voorstel, dan kunnen wij op de onderdelen draagvlak, bestuurskracht, duurzaamheid en interne samenhang niet anders constateren dan dat dit wetsvoorstel niet glansrijk de eindstreep haalt. Wij weten dat de Raad van State uitermate kritisch is geweest over de gang van zaken rond dit wetsvoorstel. Daarmee zouden wij er heel snel klaar mee kunnen zijn.

 

Er zit nog een andere kant aan het verhaal. Het is een hard gegeven dat de voorbereidingen al in een vergevorderd stadium zijn. Hoe je het ook wendt of keert, het is een feit waar wij mee te maken hebben. Wij zitten al vrij ver in de procedure. Belangrijker is het belang dat een van de drie gemeenten, de gemeente Warmond, bij de herindeling heeft. Zijn wij het point of no return genaderd? Als wij het voorstel nu zouden verwerpen, zou dat onder meer betekenen dat de betrokken gemeenten veel geld en inspanningen voor niets hebben ingezet. Snelle duidelijkheid is belangrijk, maar zorgvuldigheid in het hele proces ook. Wij hebben het beleidskader niet voor niets. Wij kunnen er alleen om heel duidelijke redenen van afwijken. Dat moet dan wel heel goed geformuleerd kunnen worden.

 

In de uiteindelijke afweging is het voor ons heel belangrijk wat er met Warmond gebeurt als de fusie niet zou doorgaan. Vooral voor die gemeente heeft de fusie echt betekenis. Het is de meest kwetsbare gemeente van de drie. Dat betekent dat wij als Kamer moeten kiezen tussen de gemeente Voorhout, die het niet wil en voor welke de fusie niet noodzakelijk is, en de gemeente Warmond, die het wel wil en voor welke de fusie wel noodzakelijk is. Dan kom je in een prisoner’s dilemma terecht. In dat opzicht had mijn fractie graag gezien dat er een integrale visie van de provincie voor de Bollenstreek ten grondslag had gelegen aan dit wetsvoorstel. Dat gold ook voor andere wetsvoorstellen, maar hier gaan problemen ontstaan en bij het vorige wetsvoorstel was dat niet aan de orde. Dat betekent dat je op dit moment de integrale visie het meest mist, omdat je die echt nodig hebt om tot goede eindconclusies te komen. Dan hadden wij aan een aantal bezwaren die nu worden genoemd, tegemoet kunnen komen.

Een en ander houdt in dat wij een afweging zullen moeten maken. Ik heb al aangegeven dat dit voor ons een worsteling is. Wij willen van de minister een heel duidelijke reactie hebben op de vragen die door anderen en door mij zijn gesteld over de gevolgen voor Warmond als het wetsvoorstel niet verder meer wordt behandeld. Verder wil ik van hem horen – in dat opzicht vond ik ook de schriftelijke gedachtewisseling niet overtuigend – of er echt geen alternatieven zijn geweest en het echt onvermijdelijk was om te komen tot hetgeen nu voorligt. Met anderen constateren wij dat er ook nu nog heel veel open einden in dit voorstel zitten, bijvoorbeeld ten aanzien van de grenskwesties, die toch echt eerst afgehecht moeten worden. Wij zullen de beantwoording van de minister hierop betrekken bij de uiteindelijke afweging die wij zullen moeten maken ten aanzien van dit wetsvoorstel. Ik kan nu al melden dat ik daarvoor ook nog terugmoet naar mijn fractie, hetgeen aangeeft hoe zwaar dit onderwerp voor ons op dit moment ligt.

 

Ik wil nog even aanhaken bij de opmerkingen van de heer Van der Staaij over het bestuurlijk draagvlak en het maatschappelijk draagvlak. Ik had dit punt voor mijzelf genoteerd met betrekking tot de Utrechtse Heuvelrug, omdat het daar volgens mij ook in versterkte mate geldt. Mijn fractie kijkt op dit punt nadrukkelijk ook naar wat er in het beleidskader gemeentelijke herindelingen staat. Dat wijst er expliciet op dat er aandacht dient te worden geschonken aan de wijze waarop tijdens de procedure aan een optimaal draagvlak is gewerkt. Ik constateer dat in de wetsvoorstellen die wij krijgen, zoals dat ten aanzien van de Utrechtse Heuvelrug, onvoldoende duidelijk wordt gemaakt hoe gemeenten daaraan invulling geven, hoe ze hun eigen bevolking er op verschillende wijzen optimaal bij betrekken en hoe ze het standpunt van de meerderheid van de bevolking betrekken bij het uiteindelijke besluit. Refererend aan genoemd beleidskader vragen wij de minister of het niet beter zou zijn als daaraan in het vervolg veel explicieter aandacht zou worden besteed dan wij op dit moment constateren in de stukken die ons worden voorgelegd.