De heer Slob (ChristenUnie): Voorzitter. De verhoudingen met onze zuiderburen zijn de laatste tijd wat gespannen. Wij verschillen niet alleen van opvatting over spoorlijnen en rivieren, maar ook over personen, zoals in het afgelopen weekend. Ik zal mij in dit debat beperken tot een spoorlijn en de uitspraak van het arbitragetribunaal over de IJzeren Rijn, die op mijn fractie ook als een koude douche is neergekomen.

 

Wij waren er niet voor. Wij hebben er een tijd over moeten dubben, maar uiteindelijk hebben wij tegen gestemd. Een meerderheid in de Kamer heeft echter anders bepaald, ook in de Eerste Kamer. Men zou wat kort door de bocht kunnen zeggen: men heeft gegokt en verloren. In de onderhandelingen met België is het kabinet er ten onrechte -- zo blijkt nu -- van uitgegaan dat alle kosten of een groot deel ervan aan de Belgische kant zouden komen. In het debat dat in de Tweede Kamer is gevoerd, heeft de minister daarover een aantal uitspraken gedaan en ook mevrouw Dijksma heeft daarnaar verwezen. Nu blijkt dat Nederland fors moet gaan meebetalen aan een spoorlijn waarop wij niet zitten te wachten.

 

Deze uitspraak heeft bij mijn fractie weer veel nieuwe vragen opgeroepen. Die vragen blijken ook bij het kabinet te leven, want de brief die de minister ons op 27 mei jongstleden heeft gestuurd, is wel heel summier. Er is steeds gezegd dat er met de uitspraak een einde zou komen aan tien jaar discussie, maar nu valt op dat de minister nog geen kans heeft gezien een inhoudelijk oordeel te vormen. Zij heeft daarbij niet alleen verwezen naar de complexiteit van de uitspraak; wij zullen dus weer verder discussiëren na de uitspraak. Zij heeft ook verwezen naar een nader overleg met België over een gezamenlijke interpretatie van sommige onderdelen van de uitspraak.

 

Dit laatste verbaast ons. Moet het kabinet zich niet eerst zelf een oordeel vormen over alle aspecten van de uitspraak voor het met de Belgen rond de tafel gaat zitten? Als men met iemand gaat onderhandelen, heeft men toch ook zelf een opvatting en maakt men zich niet afhankelijk van wat een ander daarvan vindt die in dit opzicht zelfs in een behoorlijk riante positie verkeert? Ik ga ervan uit dat het kabinet zelf zijn opvatting zal bepalen en ik zal het op prijs stellen als het die opvatting aan de Tweede Kamer zal mededelen voordat de onderhandelingen worden geopend. Ik sluit niet uit dat wij daarover eerste met elkaar een inhoudelijk debat moeten voeren.

 

De minister heeft in de brief geschreven dat zij verwacht na het overleg met de Kamer enige duidelijkheid op enkele onderdelen te hebben gekregen. Wij hebben geen brief ontvangen en daarom zal ik zelf de minister een aantal vragen voorleggen. Ik moet straks naar een ander overleg, maar onze fractie zal meeluisteren naar de beantwoording.

 

Het tribunaal stelt dat de Nederlandse wetgeving op de reactivering van de IJzeren Rijn van toepassing is, mits het recht van doortocht niet onredelijk wordt bemoeilijkt. Hoe interpreteert het kabinet die voorwaarde?

 

De Belgische investeringen blijken niet beperkt tot die welke noodzakelijk zijn ten behoeve van de functionaliteit van de spoorweg. Is het denkbaar dat door deze onderdelen van de uitspraak de kosten voor België zo hoog zullen worden dat een ander tracé in beeld komt?

 

In november heb ik begrepen dat de minister hoe dan ook bereid is te spreken over een ander tracé. Hoe reëel schat de minister de mogelijkheden daartoe in? In de uitspraak van het tribunaal staat immers dat de meerkosten en de risico's van een ander tracé dan het historisch tracé voor rekening van Nederland komen. Betekent dit niet het doodvonnis voor alle alternatieve tracés? Als dit niet het geval is, vernemen wij daarvoor graag een onderbouwing en uiteraard staan wij daarvoor zeer open.

 

De kosten van een eventuele tunnel door het Nationaal Park de Meinweg moeten worden gedeeld. Is bekend hoe groot de bereidheid bij België is om de tunnel mee te financieren?

 

Hoe groot achtte de minister de kans dat de IJzeren Rijn ten gevolge van de arbitrage nooit zal worden gereactiveerd? Dat is een heel interessante vraag om beantwoord te krijgen.