De heer Slob (ChristenUnie) heeft geconstateerd dat de nieuwe hoofdlijnenbrief (nr. 45) weinig nieuws bevat vergeleken met de brieven die in het algemeen overleg van 27 oktober zijn besproken. Wel is er meer cijfermatig materiaal beschikbaar gekomen waarover voorgaande sprekers al terecht vragen hebben gesteld en waaruit blijkt dat doorvoering van de uitgangspunten van de minister nogal wat gevolgen in negatieve zin kan hebben. Hij onderschrijft wel de uitgangspunten van de minister voor het onderwijsachterstandenbeleid en het bij de schoolbesturen en gemeentes neerleggen van de verantwoordelijkheid voor de uitvoering. De mantra dat alle veranderingen budgettair neutraal moeten zijn, leidt ertoe dat er op microniveau het een en ander gaat verbeteren, maar dat het geld daarvoor ergens anders wordt weggehaald waar het ook hard nodig is. Achterstand heeft niet alleen te maken met etniciteit en het wegnemen ervan vergt meer geld dan er beschikbaar wordt gesteld. In oktober heeft de heer Slob al gewaarschuwd voor het nu optredende verdunningseffect. Vooral voor scholen in de grote steden die vaak een wat eenzijdige samenstelling hebben, zijn de gevolgen zeer ingrijpend. Waarom wil de minister dat voor haar verantwoordelijkheid nemen?

 

De heer Slob vindt het gênant dat op de overigens door hem gewaardeerde weblog van collega Jan de Vries van het CDA dinsdagavond al stond dat de minister op woensdag in de Volkskrant bekend zou maken dat er geld beschikbaar zou komen. Het is ook gênant dat de minister via een krant met de Kamer communiceert over een dermate aangelegen punt. Er zijn grote problemen die niet zomaar opgelost kunnen worden, zoals ook blijkt uit de brief van he-den. De structurele problemen bij de scholen in de grote steden worden niet opgelost als inci-denteel ter oplossing een deel van het geld wordt ingezet dat beschikbaar was voor de taal-toets. Als kabinet en Kamer een structureel probleem veroorzaken, zullen zij daarvoor een structurele oplossing moeten bedenken. Dat er bij het Paasakkoord geen geld voor beschik-baar is gesteld, is een gemiste kans. Redeneren "volgend jaar zien wij wel verder" is een "WAO-oplossing".

 

Twee jaar geleden is via het amendement-Slob (29200-VIII, nr. 39) het geld voor de taaltoets uit de begroting gehaald, omdat de Kamer die toets vrijwel unaniem niet wil. Waarom komt de minister dan toch iedere keer weer terug met die taaltoets?

Ook als de drempel 5% of 6% wordt, is deze nog te hoog. Deze percentages vloeien vermoedelijk voort uit de eis van budgettaire neutraliteit. De heer Slob heeft zijn motie om de drempel terug te brengen naar 3% aangehouden, omdat er geen meerderheid voor leek te zijn. Hij vraagt zich af of de fractie van D66, die de drempel geheel wilde schrappen, misschien alsnog met 3% akkoord kan gaan. Het is teleurstellend te moeten vaststellen dat het beleid ter bestrijding van onderwijsachterstanden vooral een rekenkundige exercitie lijkt te worden, in plaats van een inhoudelijke.

 

Het kabinet vindt dat scholen zelf keuzes moeten maken, doch biedt scholen geen ruimte op het terrein van de schakelklas. Dat is onbegrijpelijk. Met het plafond wordt verslechtering van scholen bewerkstelligd die gegeven de omgeving waarin zij staan veelal niets kunnen doen aan de eenzijdige samenstelling van hun leerlingenbestand.

 

Het lijkt welhaast onmogelijk dat de regeling over twee jaar wordt ingevoerd. Als er twijfel over bestaat of het verantwoord is, moet men in deze complexe materie een dergelijke verandering niet doorvoeren. Dit ter voorkoming van mogelijk grote schade.

Ook de heer Slob wil op een later moment uitvoeriger kunnen spreken over "Bakens voor spreiding en integratie".