Dat een goed akkoord de bezwaren van CDA’ers als Ad Koppejan en Kathleen Ferrier zal wegnemen, daar gelooft Rouvoet niet in. ,,De bezwaren van deze twee Kamerleden betreffen – net als bij Klink – niet de inhoud, maar de vorm.

De gedoogconstructie met de PVV deugt niet. Kijk, als daar een meerderheid voor is, zou ik me er bij neerleggen wanneer er een rechts kabinet komt. Maar dan wel een echt meerderheidskabinet. De coalitie die nu in het vizier is, zal vanaf het begin twee verhalen houden. En dat terwijl veel CDA’ers twijfelen. Dat wordt gewoon niks.’’

Gisteren heeft hij bij informateur Herman Tjeenk Willink zijn ,,grote zorgen’’ uitgesproken over de situatie. Het gaat Rouvoet daarbij ook om de bestuurbaarheid van Nederland. Hij vindt bijvoorbeeld dat er te makkelijk van uit wordt gegaan dat een rechtse coalitie volgend jaar zal beschikken over een meerderheid in de Eerste Kamer. ,,Dat is maar de vraag; ik zie in de peilingen dat de stemmen vooral verschuiven tussen VVD, PVV en CDA. Voorstellen die sterk ingrijpen in bijvoorbeeld de sociale zekerheid, zullen echt niet als hamerstuk de Eerste Kamer passeren.’’ Als in de senaat een meerderheid ontbreekt, zal de coalitie spaaklopen, voorziet Rouvoet.

Kritiek

Dat de ChristenUnie over een rechtse samenwerking van VVD, PVV en CDA bijzonder sceptisch is, komt Rouvoet op kritiek te staan van sommige opinieleiders in christelijk Nederland. Ook de SGP is aanmerkelijk enthousiaster en wil gedoogsteun overwegen. Zo’n rechtse coalitie zou volgens de voorstanders immers kunnen zorgen voor behoud van de vrijheid van onderwijs en godsdienst, en opkomen voor de veiligheid van Israël.

,,Die mensen zien wel wat over het hoofd’’, zegt Rouvoet. ,,Voor een pro-Israelstandpunt hoef je niet naar Geert Wilders. Op ons initiatief had het laatste kabinet – voor het eerst in de geschiedenis – in het regeerakkoord opgenomen dat Israël recht heeft op veilige grenzen.’’

De ChristenUnieleider wijst er verder op dat VVD en PVV seculiere partijen zijn. ,,De VVD hoort bij paars, dat vergeten mensen nogal eens. Deze week is een initiatiefwetsvoorstel naar de Tweede Kamer gegaan, dat via de Algemene wet gelijke behandeling de bijl aan de wortel van de onderwijsvrijheid legt. Daar staat de handtekening van de VVD onder. Ik mag toch hopen dat het CDA zegt: we gaan niet samen achttien miljard bezuinigen, terwijl via een andere meerderheid de vrijheid van onderwijs wordt aangetast; dat voorstel moet dus van tafel.

Als de onderhandelingen over een rechts kabinet worden hervat, zal duidelijk worden waar de echte prioriteiten van het CDA liggen. Niet alleen op het gebied van de onderwijsvrijheid, maar ook rond gezinsbeleid en medische ethiek. Tel daarbij op de grote moeite die ik als christelijk-sociaal politicus heb met een akkoord waarbij ‘rechts Nederland z’n vingers aflikt’, zoals Mark Rutte zich liet ontvallen. Ik kan alleen maar bange vermoedens hebben wat dat betekent voor de zwakkeren in onze samenleving.’’

Ten aanzien van de PVV gruwt Rouvoet van het idee dat grondrechten als de vrijheid van onderwijs en godsdienst niet in gelijke mate voor moslims gelden. ,,Natuurlijk zullen die vrijheden niet een-twee-drie verdwijnen, maar het voortdurend daaraan schuren, stuit mij tegen de borst. Natuurlijk moeten we radicalisering keihard aanpakken. Maar in de christelijke politiek – in de lijn van Groen van Prinsterer tot Schutte – is het uitgangspunt dat fundamentele vrijheden voor iedereen gelden.’’

Rouvoet weet niet waarom het CDA is afgestapt van de oorspronkelijke wens om met VVD, GroenLinks en D66 een hervormingskabinet te formeren. ,,Misschien heeft het met de uitslag van de verkiezingen te maken.’’ VVD, GroenLinks en D66 werden voorafgaand aan de verkiezingen van 9 juni door de vertrokken partijleider Jan Peter Balkenende – maar ook door het huidige CDA-Kamerlid Marja van Bijsterveldt – betiteld als, naast het CDA, het meest hervormingsgezind. Daarbij werd in een bijzin ook de ChristenUnie genoemd. Die vijf partijen hebben samen een meerderheid in de Tweede Kamer.

Rouvoet is overigens niet per se uit op zo’n coalitie. ,,Onderhandelingen daarover – met D66 bijvoorbeeld – moet je niet onderschatten. Tegelijk hebben CDA en ChristenUnie in 2007 de PvdA wel af kunnen houden van allerlei wilde plannen.’’ Wat Rouvoet alleen wil zeggen, is dat er voor het CDA meerdere alternatieven zijn. ,,Er wordt nu bewust en met overtuiging voor rechts gekozen.’’

Aan een touwtje

De ChristenUnieleider en huidig vicepremier vreest dat Geert Wilders de toekomstige coalitie aan een touwtje heeft, en zich alleen maar gebonden zal weten aan het gedoogakkoord. ,,Eén ding blijft structureel onderbelicht: ik weet uit ervaring hoe tijdens de kabinetsperiode zaken compleet kunnen veranderen. De wereld richt zich echt niet naar jouw regeerakkoord. De crisis zou kunnen verergeren, landen als Griekenland of Portugal zouden kunnen aankloppen voor financiële hulp. Wat doet Geert Wilders dan? Als hij niet akkoord gaat met extra bezuinigingen, is het afgelopen. VVD en CDA begeven zich op heel dun ijs.’’

(10 september 2010, Nederlands Dagblad / Gerard Beverdam / Foto AP Roukema, NOS Lijsttrekkersdebat 8 juni 2010)