Datum:             18 mei 2011

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Voorzitter. De staatssecretaris heeft veel beloofd. Hij heeft boeren rondom Natura 2000-gebieden heel veel hoop gegeven. De knelpunten zullen nog dit jaar worden opgelost. Fantastisch zo’n inzet. De ChristenUnie waardeert en steunt dat zeer. Natuur en bedrijvigheid kunnen ervan profiteren als het allemaal wat soepeler loopt en er meer duidelijkheid is. Maar het heeft er veel van weg dat de gedane beloften nog in de fase van proefballonnetjes zijn, waarvan het resultaat, zoals ook blijkt uit het uitgebreide rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving, nog erg onzeker is. Volgens het PBL is het aanpassen van doelen en gebieden erg moeilijk en is resultaat zeker niet verzekerd. Als we uitgaan van het belang van ondernemers rondom Natura 2000-gebieden, die vooral gebaat zijn bij snelle duidelijkheid, hoe handig zijn dan de voorstellen van de staatssecretaris? Is het dan niet beter om parallelle trajecten te hebben? Daarmee bedoel ik: voluit inzetten op het afmaken van beheerplannen en zo veel mogelijk aanwijzen en daarnaast het traject in Brussel om eventueel doelen en gebieden aan te passen en te leren van ervaringen van andere lidstaten. De ChristenUnie schat in dat het traject in Brussel wel eens van een langere adem kan zijn, wat vervolgens goed te koppelen is aan een nieuwe beheerplanperiode. Dan kunnen we in die nieuwe beheerplanperiode de ervaringen meenemen uit de eerste beheerplanperiode. Graag een reactie op dit voorstel.

Ik vraag dit ook omdat ik de indruk heb dat de begripvolle proefballonnen van de staatssecretaris juist leiden tot onzekerheid en onduidelijkheid. Wat we nu nodig hebben, zijn beheerplannen, beheerplannen en nog eens beheerplannen. Die bieden duidelijkheid over wat mag in een gebied en wat niet. Die bieden een overkoepelende ecologische onderbouwing zodat niet elke aanvraag afzonderlijk onderbouwd hoeft te worden, wat vaak een onmogelijke taak blijkt te zijn voor de ondernemer. Ik hoor graag van de staatssecretaris hoe het staat met het proces rondom het opstellen van die beheerplannen en op welke termijn we met de plannen aan de slag kunnen.

Minstens zo belangrijk is duidelijkheid over de Programmatische Aanpak Stikstof. Ontwikkelingen lijken positief maar ik hoor graag meer over de financiering van de maatregelen die nodig zijn. Dan gaat het over de verdeling van het geld over de verschillende natuurgebieden. Hoe wordt het geregeld? Hoe wordt het geld verdeeld tussen natuur- en landbouwmaatregelen? Maar ik ben ook erg benieuwd naar hoe het staat met de werking van de salderingsbanken. Ik hoor in dit verband ook graag nog hoe blij de staatssecretaris is met de tijdwinst die hij heeft nu er 130 km/u gereden mag worden. De tijdwinst voor de automobilist op de Afsluitdijk is inmiddels bekend, een halve minuut. Welke winst is er voor de staatssecretaris als het gaat om de kennis van Natura 2000 en de problemen met de stikstofdruk? Hoe staat het met de generieke reductie van stikstof? Wordt het nu toch niet een kwestie van snelweg versus veehouder?

Daarnaast loopt de evaluatie ook nog eens vertraging op. Op zichzelf heb ik waardering voor de grondigheid waarmee de staatssecretaris dit aanpakt, maar hoe langer het duurt, hoe langer de onzekerheid en de stagnatie voortduren. En, zoals de staatssecretaris ook schrijft, stagnatie kent alleen maar verliezers.

We praten veel over de betrokkenen rondom de gebieden, maar in de kern gaat het om het beschermen van Europese waardevolle natuur. Gezien de overwegend slechte staat van instandhouding zal dit beschermen niet zo maar gaan. Dat brengt kosten met zich. Natura 2000 mocht nooit wat kosten, omdat we het halen van de doelen regelden via bijvoorbeeld de ehs en de Kaderrichtlijn Water. Maar nu wordt daar flink op bezuinigd. Hoe gaan we de boel dan wel regelen? Alle bezuinigingen van dit kabinet bij elkaar lijken bezuinigingen te worden met vooral grote gevolgen voor de boeren. Daar komt bij dat blijkens het PBL-rapport onvoldoende geld geen excuus is voor het niet halen of vertragen van doelen. Hoe gaan we dit dan toch regelen? Let wel, dit is in het belang van natuur en omringende bedrijven.

De staatssecretaris focust vooral op mogelijke rek en ruimte in Brussel en in de wetten. Zoals het PBL aangeeft, leidt een gunstiger staat van instandhouding tot meer ruimte en minder procedures. Daar zitten met name die rek en ruimte. Ik hoor uit de gebieden dat men voor meer rek en ruimte mogelijkheden ziet in een wat ruimere begrenzing en daardoor meer flexibiliteit en dat men niet nog meer wil beknibbelen op de omvang van de gebieden, waardoor er veel minder flexibiliteit is. Een ruimere begrenzing, robuustere gebieden, zou niet meer beperkingen betekenen voor omliggende bedrijven maar juist meer mogelijkheden. Ik hoor graag van de staatssecretaris hoe hij met deze opmerking uit het PBL-rapport denkt om te gaan.

In hoeverre wordt ingezet op een integrale aanpak, rekening houdend met de Kaderrichtlijn Water, Ruimte voor de Rivier, kortom alle verschillende projecten die rondom Natura 2000-gebieden spelen. Andere landen hebben daar goede ervaringen mee. Ik zou zeggen: goede ervaringen moet je volgen. Daarnaast lijkt het mij ook belangrijk om bij de aanwijzing van gebieden vooruit te kijken door alvast rekening te houden met plannen en projecten, zodat er niet achteraf weer een hele procedure in Brussel doorlopen moet worden.

Voor meer informatie zie ook www.tweedekamer.nl.