De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. Dit is een debat in de reeks van debatten die we met de minister voeren over de bestrijding van piraterij. In zijn brief lezen we dat de succesratio is toegenomen. Er wordt dan gedoeld op het afweren van aanvallen door piraten. Dat is mooi, want dat betekent dat schepen beter beschermd worden, maar het lost het probleem niet op. Dat lost ook het probleem niet op van het aantal kapingen en evenmin dat van het aantal mensen dat gekaapt is. Dat schommelt nog steeds rond de 400 opvarenden en ongeveer 20 schepen. Een jaar geleden zaten we ongeveer op hetzelfde niveau. Ik spreek waardering uit en complimenteer de minister met datgene wat er op het gebied van de bestrijding is gedaan -- het aantal aanvallen is toegenomen -- al is het totale aantal opvarenden dat wordt gekaapt nog steeds hetzelfde. De urgentie van dit debat en dus ook die van onze missie is dus niet minder. Sterker nog, die zijn meer urgent.

De minister zegt ook dat er een onderzeeër wordt ingezet. Hoe maakt hij dan de afweging? Aan een patrouillevliegtuig is immers ook behoefte. Waarom is voor een onderzeeër gekozen en niet voor een patrouillevliegtuig? Ik begrijp dat dit ook beperkingen heeft, maar ik kan mij indenken dat er met een patrouillevliegtuig meer inlichtingen te vergaren zijn dan met een onderzeeër, maar ik ben geen militair.

In de aanvullende brief op de artikel 100-brief wordt melding gemaakt extra kosten. In totaal betreft het 2,3 mln. De minister zegt dat hij 1 mln. zal declareren in 2011. Dan blijft er nog een bedrag over dat over andere jaren wordt uitgesmeerd. Waarom wordt er gekozen voor deze financieringssystematiek?

Af en toe, vooral nu, bekruipt me het gevoel dat de EU-missie en de NAVO-missie elkaar grotendeels overlappen. Ik doel dan op de doelstellingen. Een doelstelling is inderdaad het beschermen van de voedseltransporten, maar beide missies beogen ook koopvaardijschepen te beschermen. Ik kan me indenken dat je een gebied afspreekt en dat je een goede taakverdeling maakt. Ik vraag mij echter wel af waarom niet de EU-missie Atalanta onder het NAVO-commando wordt geschoven, opdat het mogelijk is om nog sneller te opereren.

We hebben een aantal keren met de minister van gedachten gewisseld over mariniers op schepen. Hij heeft toegezegd dat daarnaar onderzoek zal worden gedaan en dat voorgesteld binnen de EU. Is daarover al uitsluitsel te geven? Zijn wij al een stapje dichterbij gekomen op het punt van mariniers op koopvaardijschepen? Volgens mij was het de commandant van Atalanta in plaats van die van de NAVO, maar dat maakt niet uit. Peter Hudson heeft inderdaad gezegd dat het beter is om daar zes mariniers op schepen te hebben dan daarnaast een duur fregat neer te leggen. Als je de kosten-/batenanalyse bekijkt -- mevrouw Peters heeft dat aangekaart -- is het rekensommetje natuurlijk snel gemaakt. De minister zegt dat hij ook beveiligingsteams zal meesturen, maar dat werd volgens mij altijd al gedaan omdat die nodig waren voor de beveiliging van voedselschepen. Gaan die mariniers ook mee in het kader van een bredere context, zoals plaatsen op koopvaardijschepen? De WFP-schepen zijn immers ook gewoon commerciële koopvaardijschepen, al worden die ingehuurd door de VN.

Ik dank de minister voor het feit dat nu op elk fregat dat die richting op gaat definitief een helikopter wordt geplaatst. Dat is een extra inspanning van de minister, omdat hij de zorgen van de Kamer deelt. Zij wil daar zo veel mogelijk capaciteit hebben ook die surveillancecapaciteit vergroten.

Ik heb nog een vraag over de Hr.Ms. Amsterdam. Waarop zit plaatsing van een helikopter op dat schip vast? Gaat dat inmiddels lukken?

Wat de berechting van de piraten betreft, eindigt de overdrachtsovereenkomst met Kenia op 6 oktober 2010. Inmiddels hebben we uit de kranten vernomen dat er een extra financiering is losgekomen van 9,3 mln., zowel door VN, EU, Canada en Australië. Betekent dit, gezien de extra kosten van de berechtingen in Kenia, dat de overdrachtsovereenkomst met dat land nu weer kan worden verlengd?

De minister spreekt over ondersteuningsprojecten in Somaliland, waar onlangs verkiezingen zijn gehouden ondanks dat dit land niet wordt erkend door de internationale gemeenschap. En hij spreekt over Puntland, waarvan de VN vinden dat ze daar medeverantwoordelijk zijn voor de piraterij. Wat moeten we ons dan voorstellen bij ondersteuningsprojecten ten behoeve van de bestrijding van die piraterij, bijvoorbeeld als het gaat om dat moeilijke gebied Puntland?

Tijdens de onderhandelingen over losgeld wordt vermoedelijk door enkele invloedrijke criminele organisaties bemiddeld. Wat wordt er gedaan om juist deze cruciale tussenpersonen aan te pakken? Hebben we daar niet meer zicht op? Zijn dat geen sleutelfiguren die de piraterij kunnen bestrijden? We zitten vaak aan het einde van de lijn. Kunnen we niet veel meer naar de voorkant van die hele organisatie gaan kijken?

De rederijen hebben aangegeven dat ze liever, indien mogelijk, eerder een melding krijgen waaruit blijkt dat ze worden beschermd. De minister heeft dit onderkend en hij heeft toegezegd dat hij dit zal aankaarten bij de EU. Is daarover al duidelijkheid voor de reders?

Nederland gaat met negen F-16's meedoen aan de NRF. We weten dat in het najaar van 2010 de redeployment in Afghanistan plaats zal vinden. Daarvan weten we dat we extra F-16 vliegtuigen zullen inzetten om bescherming te bieden. Voorziet hij spanningen en krapte, indien de F-16's worden ingezet voor de NRF 15?

De heer Ten Broeke (VVD): Ik meen van u een pleidooi te horen voor het in elkaar schuiven van de commandostructuur NAVO-EU. Is dat wijs? Een operatie die relatief efficiënt verloopt, namelijk de Europese operatie, waar wel een dergelijke overdrachtsregeling van kracht is, maak je dan immers minder effectief, omdat bij de NAVO die zaken nog niet voor elkaar zijn. Ik ben over het algemeen een groot voorstander van een NAVO-commando, maar in dit geval kun je daarbij vraagtekens plaatsen. Wat heeft u bewogen om deze suggestie te doen?

De heer Voordewind (ChristenUnie): Als je kijkt naar de mandaten, zie je dat ze één op één op elkaar gelegd kunnen worden. Als ik zie hoeveel overleggen er plaats moeten vinden om de communicatie vloeiend te laten verlopen, vraag ik mij af waarom het zo ingewikkeld moet zijn. De EU-missie, zoals we die nu kennen, zou in stand kunnen blijven. We zouden beide missies wel onder één commandant kunnen plaatsen. Daarmee zouden we de lijnen veel korter maken. De overdrachtsovereenkomst zou ook voor de NAVO moeten gelden. Ik weet dat ze daarmee bezig is, maar dat dit niet lukt. Dat er extra geld is vrijgekomen voor Kenia,. kan een handje helpen, maar het lijkt me wel efficiënter als er één commando is.