Datum:             17 november 2011

De leden van de ChristenUnie-fractie hebben kennis genomen van het wetsvoorstel verhoging pensioenleeftijd, extra verhoging AOW en flexibilisering ingangsdatum AOW. Genoemde leden hebben bij het voorliggende wetsvoorstel de volgende vragen.

Inleiding

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen wanneer de regering verwacht de noodzakelijke wijzingen van de Pensioenwet en het financiële toezichtkader te hebben uitgewerkt. Waarom worden deze wijzigingen gezien de samenhang niet integraal met dit wetsvoorstel over de verhoging van de AOW leeftijd en aanpassing fiscale kader ingevoerd, zo willen deze leden weten. Hoe gaat de regering zorgen voor een tijdige en duidelijke communicatie van alle verschillende wijzigingen in dit wetsvoorstel en de in te dienen samenhangende wetsvoorstellen?

De regering geeft aan dat de doorrekening van het pensioenakkoord door het CPB zal worden geactualiseerd. Wat is hiervan de stand van zaken en wanneer wordt de geactualiseerde doorberekening verwacht, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie. Op welke termijn worden tevens de onderzoeken over het onderbrengen van reeds opgebouwde pensioenrechten, de mogelijkheden daarvan met een verdeling van de financiële voor- en nadelen over de generaties verwacht, zo willen deze leden weten. Ook vragen deze leden om een uitgebreidere toelichting waarom er volgens de regering sprake is van een evenwichtige lastenverdeling tussen generaties.

Hoofdlijnen wetsvoorstel

Wijziging AOW

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen om een nadere toelichting op de terughoudendheid van de regering ten aanzien van de verdere fiscalisering van de AOW. Kan de regering de negatieve inkomenseffecten die zij verwacht concretiseren aan de hand van voorbeelden?

Extra verhoging AOW-pensioen

Kan de regering nader toelichten of de geschetste financiering van de verhoging van het ouderdomspensioen is begroot met of zonder de jaarlijkse indexering, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie.

Deze leden willen weten welke effecten de regering verwacht van het afschaffen van de MKOB en het extra verhogen van het ouderdomspensioen op de arbeidsparticipatie van ouderen. Welke inkomenseffecten verwacht de regering daarnaast van het afschaffen van de koopkrachttegemoetkoming en de ouderenkorting, zo vragen deze leden.

De extra verhoging van de AOW wordt voor het vaststellen van de AIO-uitkering als inkomen beschouwd. Wat zijn de inkomenseffecten van het wetsvoorstel voor deze doelgroep, zo vragen deze leden.

Introductie nieuwe inkomensafhankelijke ouderenkorting

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen welke inkomenseffecten de regering verwacht van de nieuwe inkomensafhankelijke ouderkorting. Wat zijn de verschillen in het effect ten opzichte van de huidige ouderkorting voor de verschillende inkomensgroepen, zo vragen deze leden.

Koppeling levensverwachting

Wanneer is er volgens de regering precies sprake van een gerechtvaardigde verhoging van de AOW leeftijd van één heel jaar, zo willen de leden van de ChristenUnie-fractie weten. Kan de regering toelichten wat precies de gevolgen voor de uitvoeringspraktijk zijn bij een verhoging van de pensioenleeftijd met bijvoorbeeld stappen van een half jaar, zo vragen deze leden.

Deze leden vragen de regering om een nadere toelichting waarom de pensioenleeftijd als de levensverwachting zou dalen niet tevens naar beneden toe wordt bijgesteld.

Genoemde leden willen weten waarom de regering de fiscale pensioenrichtleeftijd eerder laat ingaan dan de verhoging van de AOW-leeftijd. Is dit alleen om de bezuinigingsdoelstelling van 700 miljoen euro op deze manier te halen of ook nog om andere redenen, zo vragen deze leden. Zo ja, om welke redenen? Ook willen deze leden welke mogelijke negatieve gevolgen de regering ziet aan het ongelijk opgaan van de fiscale pensioenrichtleeftijd en de AOW-leeftijd.

Andere aspecten verhoging AOW-leeftijd

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen hoeveel personen een nadelig effect hebben op hun ouderdomspensioen als gevolg van het verschuiven van de opbouwperiode voor ouderdomspensioen. Wat zijn de effecten dan precies, zo willen deze leden weten.

Genoemde leden vragen om een nadere toelichting waarom er volgens de regering geen sprake zou zijn van juridisch opgebouwde rechten bij reeds opgebouwde AOW-rechten van 15- en 16-jarigen als de AOW-leeftijd naar 66 respectievelijk 67 jaar wordt verhoogd.

Deze leden vragen tevens wat de gevolgen zijn van voorliggend voorstel voor mensen die na hun 16e levensjaar in het buitenland zijn gaan wonen. Krijgen zij net als in de huidige situatie te maken met een extra korting van 2 % en wat betekent dit voor de rechtsgelijkheid ten opzichte van de mensen die wel in Nederland blijven wonen. Waarom wil de regering niet zoeken naar een structurele oplossing voor de betreffende groep, zo willen deze leden weten.

Flexibel opnemen AOW
De leden van de ChristenUnie-fractie vragen of de regering nader kan toelichten waarom de keuze is gemaakt om het ouderdomspensioen maximaal vijf jaar later te laten ingaan. Wat is de periode van levensverwachting waarop het totale bedrag aan ouderdomspensioen wordt gebaseerd, zo willen deze leden weten.

Kan de regering nader toelichten bij welke internationaal gebruikelijke systematieken in het wetsvoorstel aansluiting is gezocht, zo vragen deze leden. Deze leden willen weten op welke wijze de aansluiting dan heeft plaatsgevonden.

Wijziging IOW

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen waarom de regering nu wel aanpassingen aan de IOW voorstelt, terwijl de regering in de Nota naar aanleiding van het verslag van het eerdere wetsvoorstel voor verhoging van de AOW-leeftijd tot 66 jaar (32767) nog aangaf dit niet te doen.

De regering geeft aan dat het aflopen van de inkomensvoorziening oudere werklozen (IOW) in 2021 aansluit bij de inzet dat de arbeidsmarkt voor ouderen op dat moment is genormaliseerd. Hoe draagt dit voornemen hieraan bij, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie. Kan de regering nader toelichten waarom de regering verwacht dat die doelstelling in 2021 zal zijn bereikt?

Wijziging fiscaal kader ouderdomsvoorzieningen

Werknemerspensioen algemeen (2^e pijler)

De leden van de ChristenUnie-fractie stellen vast dat bijvoorbeeld de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars aangeven dat de aanpassing van Witteveenkader per 2012 niet uitvoerbaar is. Deze leden vragen of de regering overleg over de uitvoerbaarheid heeft gehad en wat het reuslaat hiervan was. Kan de regering een nadere onderbouwing geven waarom de ingang van de wijzigingen van het Witteveenkader per 2012 uitvoerbaar is, zo vragen deze leden. Ook willen deze leden weten waarom de regering de aanpassingstermijn van één jaar voor toekomstige verhogingen van de fiscale pensioenrichtleeftijd haalbaar acht. Wat stand van zaken aanpassingen van de pensioenregelingen, zo vragen deze leden.

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen waarom de regering voor deelnemers met een premievrije opbouw vanwege arbeidsongeschiktheid geen uitzondering maakt van de toekomstige verhogingen van de pensioenrichtleeftijd, aangezien dit wel is gebeurd bij de eerdere aanpassing van de wetgeving van het Witteveenkader en de Wet aanpassing fiscale behandeling VUT/prepensioen en introductie

Levensloopregeling.

Is de regering van mening dat het inkomensgat van betrokkenen met een verzekering ter aanvulling op WAO- en WIA-uitkeringen niet privaat gecompenseerd kan worden, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie. Deze leden willen weten of de regering hiervoor een overgangsregeling overweegt en hoe deze overgangsregeling dan vorm zal krijgen. Zo nee, waarom vindt de regering een overgangsregeling dan niet nodig?

Individuele inkomensvoorziening 3^e pijler

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen om een nadere toelichting of de aanname klopt dat een werknemer met een nagenoeg gelijkblijvend salaris in 2013 een lagere of helemaal geen fiscale ruimte zou hebben in vergelijking met 2012 en 2014. Is het dan niet logischer om het maximale percentage voor opbouw in de derde pijler per 1 januari 2014 in werking te laten treden, zo vragen deze leden. Indien de regering dit niet van mening is, om welke redenen deelt de regering dan deze conclusie niet?

Ouderenkorting

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen om een nadere toelichting van de gevolgen van het afbouwen van  de MKOB voor de koopkracht van ouderen met lage inkomens.

Advies Raad van State

De regering stelt dat het voor personen met een onvolledige AOW-opbouw moeilijker wordt om aan de inkomenseis te voldoen. Hoeveel mensen zullen niet meer aan de inkomenseis kunnen voldoen, zo willen de leden van de ChristenUnie-fractie weten. Deze leden vragen of de regering overweegt om aanvullende maatregelen te nemen om deze groep tegemoet te komen. Om welke gaat het dan of waarom is de regering van mening dat aanvullende maatregelen niet nodig zijn, zo willen deze leden weten.

Financiële gevolgen

De leden van de ChristenUnie-fractie stellen vast dat de regering uitgaat van een verbetering van de houdbaarheid met 0,7 %, terwijl het CPB in het rapport “Vergrijzing verdeeld” uit 2010 aangeeft dat het houdbaarheidstekort op de overheidsfinanciën als gevolg van de vergrijzing 4,5 % is. Waarom vindt de regering een bijdrage van 0,7 % aan de verbetering van het houdbaarheidstekort voldoende?

Overweegt regering om maatregelen te treffen als blijkt dat er negatieve koopkrachteffecten ontstaan, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie. Zo nee, waarom overweegt de regering dit niet?

Voor meer informatie zie ook www.tweedekamer.nl.