Datum:            22 december 2011

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Voorzitter. Wat is het een hectisch en bewogen jaar geweest voor budgethouders. In de woorden van de staatssecretaris zelf: het pgb-debat raakt mensen persoonlijk. Dat klopt: het pgb raakt mensen persoonlijk. Daarom vind ik het teleurstellend dat in elk debat weer meer verwarring ontstond. Vandaag moet verwarring voorkomen en duidelijkheid gegeven worden. De fractie van de ChristenUnie is er nog steeds van overtuigd dat dit kabinetsbeleid, met tienuursgrens, geen succes wordt. Het is niet «pijnlijk maar noodzakelijk» zoals de PVV-fractie zegt, maar dom en duur. De vergoedingsregeling word in ieder geval wettelijk verankerd per 2014. Wij hebben jaren gepleit voor verankering van het pgb en nu wordt de vergoedingsregeling, voordat deze tot enig succes heeft geleid, al wettelijk verankerd. Dat is een bijzondere gang van zaken. Volgens mij denkt de staatssecretaris evenmin dat het tienuurscriterium een succes wordt. In haar brief staat namelijk: Mocht het gecontracteerde zorgaanbod niet in staat zijn om de gewenste zorg op tijd te leveren en het zorgkantoor geen mogelijkheden hebben om een alternatief zorgaanbod in te kopen, dan zal ik direct, vanaf 1 januari 2012, bekijken of het nodig is om de vergoedingsregeling voor individuele gevallen te versoepelen. Wanneer wordt er echter ingegrepen? Gaat de staatssecretaris ruimhartige bijbelse principes hanteren, zoals bij de verwoesting van Sodom, waar de ruimhartige grens van tien personen gold? Als er ook maar tien personen buiten de boot dreigen te vallen, wordt de vergoedingsregeling dan al versoepeld voor die tien? Wat gebeurt er als het één persoon betreft? Wordt de vergoedingsregeling dan ook al versoepeld, voor die ene persoon? Ik hoor hierop graag een ruimhartig antwoord. In de schriftelijke beantwoording wordt niet ingegaan op mogelijke scenario’s. Ik neem evenwel aan dat deze wel klaarliggen. Kan de zorg in natura straks oplossingen bieden voor specifieke doelgroepen die nu niet onder de toegangscriteria vallen? Hoe is het vangnet opgetuigd? 1 januari is al over tien dagen. Hoeveel bezwaarprocedures moeten er volgen voordat iemand zijn recht op zorg kan verzilveren? Per Saldo mag de helpdesk bemensen en daar ben ik blij om. Welk advies kan deze organisatie echter geven aan mensen voor wie geen adequate zorg in natura is en die ook niet aan de tienuursgrens komen? Ik wil ervoor waken dat cliënten afhankelijk worden van de willekeur van het zorgkantoor. Complexe zorgvragen zullen lang niet altijd goed kunnen worden ingeschat door onwetendheid van medewerkers van zorgkantoren. De staatssecretaris was zich ook een tijdlang niet bewust van een dergelijke groep waarvoor nu in allerijl een vergoedingsregeling uit de grond gestampt is.

Ik heb mij al eerder hard gemaakt voor bijzondere doelgroepen. Er worden geen uitzonderingen gemaakt. Toch vraag ik hiervoor opnieuw aandacht. Maak een uitzondering voor bijzondere doelgroepen, zoals mensen met een dwarslaesie. Zij kunnen wel een beroep doen op de vergoedingsregeling, mits zij aan de toegangscriteria van de regeling voldoen. 89% van de mensen met een dwarslaesie heeft een AWBZ-indicatie van minimaal tien uur per week. Wat doen wij met de overige 11%? Wat doen wij met de mensen die welgeteld aan tien uur komen maar geen zorg in natura willen? Deze «nee, tenzij»-regeling zit eigen regie in de weg. Bij het CVZ wordt tijdelijk een landelijke commissie ingesteld bestaande uit vertegenwoordiging van cliënten, zorgaanbieders en zorgkantoren. Deze krijgen de taak om te adviseren bij de afhandeling van bezwaarschriften. Wat wordt echter de doorzettingsmacht van die onafhankelijke commissie? Als deze commissie een bezwaar gegrond verkaart, krijgt een persoon dan automatisch recht op vergoeding uit hoofde van de vergoedingsregeling?

Het subsidieplafond van de vergoedingsregeling is in 2012 vastgesteld op 50 mln. Er zijn zorgen over de toereikendheid van het bedrag, maar gelukkig is mijn motie aangenomen. Er is toegezegd dat er geen wachtlijst voor de vergoedingsregeling komt. Dat kan niet anders betekenen dan dat er voldoende rek moet zitten in het budget. Ik hoor daarvan graag een bevestiging.

Wordt het bij een bezwaar zes tot acht weken wachten op antwoord? Ik hoor daarop graag een reactie. Ik zou zeggen: stel snel zorg beschikbaar en maak daarna een uitgebreid rapport over wat er allemaal niet geregeld kon worden in zorg in natura. Eerst zorg, dan administratie. Dit kabinet doet een appel op de eigen kracht van de cliënt en op ondersteuning door het eigen netwerk. Dit is een oproep voor mantelzorgers. Wij steunen die oproep. Weet echter wel dat mantelzorg nooit te verplichten is. Er wordt al heel veel steun geboden. Er zal ook nog veel steun worden geboden, ook in de toekomst. Er zullen echter ook mensen afhaken, omdat zij niet anders kunnen. Ik stel opnieuw de vraag hoe het vangnet eruit ziet voor de mensen die hierop niet kunnen terugvallen. Staatssecretaris Veldhuijzen staat niet alleen op het punt van de positie van de zorgboerderijen. Zij zal een handje worden geholpen door staatssecretaris Bleker in het certificeringstraject voor zorgboerderijen. Over de resultaten daarvan word ik graag zo spoedig mogelijk, in 2012, geïnformeerd.

Voor meer informatie zie ook www.tweedekamer.nl.