André Rouvoet:

Voorzitter. Tijdens de top bevond ik mij met andere fractievoorzitters in India. Ons viel daar vooral het grote optimisme op over de economische kansen van India. De economische groei bedraagt op dit moment 8% en men rekent voor de komende jaren op 9 en misschien wel 10%. Als je vraagt wat deze groei mogelijk maakt, wijst men iedere keer op de grote eensgezindheid over de toekomst en de richting waarin de economie zich moet ontwikkelen en op de nationale consensus over de richting van het beleid.

Ik kon vanuit Delhi niet anders dan vaststellen dat de situatie in India enigszins contrasteert met de situatie waarin de Europese Unie zich bevindt. In Europa spreken wij ook over economische doelstellingen, de Lissabon-strategie, maar daaronder ligt geen eensgezindheid. Men weet niet hoe men samen moet optrekken en daarom is het beeld voornamelijk dat van richtingloosheid, verdeeldheid en verlegenheid over de toekomst.

Die verlegenheid wordt goed geïllustreerd door het hetgeen men hierover in de conclusies schrijft. De toekomst van de Unie was niet apart geagendeerd, maar de ministers van Buitenlandse Zaken hebben hierover wel informeel gesproken. Daaraan wordt slechts één zinnetje gewijd, waarin staat dat aandacht werd besteed aan de stand van zaken van de thans lopende reflectieperiode in de lidstaten.

Uit dat zinnetje spreekt verlegenheid over de toekomst van Europa. Sinds het nee in de Franse en Nederlandse referenda ligt Europa op dit punt stil. Dat is verklaarbaar, maar daardoor komen de woorden over de Lissabon-strategie en de economische doelstellingen wel in de lucht te hangen, zeker als je Europa met India vergelijkt. Mijn collega Van der Staaij merkte niet ongeestig op dat de denkpauze, de reflectieperiode, geen pauze in het denken mag worden: het is een pauze om te denken. Die pauze heeft nog maar weinig vruchten opgeleverd. Voor april of mei is een aparte bijeenkomst voorzien waarop over de toekomst van Europa zal worden gesproken. Ik denk dat het heel erg nodig is dat wij er dan wel achterkomen waar Europa precies heengaat.

De opbrengsten van deze top zijn niet spectaculair. Dat gebeurt wel vaker bij voorjaarstoppen, met name als het gaat om de economie, en op zichzelf is dat niet verrassend. Toch wil ik de minister-president vragen of hij met mij de indruk heeft dat de Europese toppen aan betekenis inboeten. Ik heb de indruk dat zij steeds minder opleveren. Is die indruk verkeerd? Wat zou een verklaring kunnen zijn van die verminderde opbrengst?

Nederland was niet zonder ambities. Het Nederlandse standpunt voor de Europese Voorjaarsraad 2006 had de titel "Europa volle kracht vooruit". Vindt de regering dat dit ook boven de conclusies gezet zou kunnen worden? Ik heb de indruk dat deze titel nogal afwijkt van de uiteindelijke resultaten van deze top.

Het was lastig om de top vanuit het buitenland te volgen. De kranten hebben er weinig over gemeld; wij moeten het dit keer echt hebben van de stukken. Er is opnieuw gesproken over de doelstellingen op het gebied van economische groei en werkgelegenheid, maar echt veel concrete resultaten heeft dit niet opgeleverd. De kop boven een artikel in Trouw luidde treffend: "Europa brengt het niet verder dan verbaal aanmodderen".

Minister Bot heeft zich in een interview in Forum kritisch uitgelaten over de Lissabonstrategie. Hij trok de vergelijking met een communistische planeconomie en noemde het "een beetje dwaas" om te claimen dat Europa de meest concurrerende economie ter wereld zou moeten worden. Laat ik het vriendelijk zeggen: die conclusie vond ik zo niet terug in de geannoteerde agenda. Is dit volgens de minister-president de opvatting van de regering? In de stukken wordt nog gesproken over het blijvende belang van de Lissabon-strategie. Is de lijn-Bot het standpunt van de regering, of is dat toch de lijn die verwoord wordt in de geannoteerde agenda? Het kan niet allebei waar zijn: als wij het "een beetje dwaas" vinden, kunnen wij het niet tegelijkertijd van belang vinden. Ik kan mij niet voorstellen dat de regering het van belang vindt om een beetje dwaas te doen.

Er is afgesproken dat er in de Europese Unie tot 2010 jaarlijks 2 miljoen nieuwe banen bij komen. Van de jongeren die van school komen moet ten minste 85% een vervolgopleiding hebben afgerond. Werkloze jongeren zullen binnen zes maanden een baan, een stage of een aanvullende opleiding aangeboden moeten krijgen. Het is bekend dat de fractie van de ChristenUnie altijd erg kritisch is geweest over een Europees werkgelegenheidsbeleid als onderdeel van de Lissabonstrategie; ook wij vinden dat de lidstaten daar prima zelf over kunnen gaan. Moet ik de kritiek van staatssecretaris Nicolaï op het banenplan zo verstaan dat ook hij vindt dat de lidstaten hiervoor primair verantwoordelijk zijn, en dat Europa zich terughoudender zou moeten opstellen als het gaat om werkgelegenheidsbeleid?

Aan de Dienstenrichtlijn wil ik op dit moment voorbijgaan, omdat wij het nieuwe voorstel daarvoor van de Europese Commissie afwachten. Het is de vraag of de nieuwe richtlijn, die fors is aangepast door het Europese Parlement, nog een bijdrage zal kunnen leveren aan het bereiken van de Lissabondoelstellingen.
Welke maatregelen gaat de regering nemen om het ondernemingsklimaat te bevorderen en het oprichten van een bedrijf gemakkelijker te maken? Op het gebied van energie is afgesproken om nauwer te gaan samenwerken. Een van de concrete doelstellingen in de slotconclusies op dit gebied is dat benzine en diesel in 2015 worden bijgemengd met 8% biobrandstof. Nederland heeft zich op dit gebied altijd wat terughoudend opgesteld. Is de Nederlandse aanpak ambitieus genoeg om de doelstelling van 5,75% in 2010 te halen, laat staan om de doelstelling van 8% in 2015 te halen? Moeten wij op dit punt extra inspanningen gaan leveren?

De voorlopige conclusie ontleen ik aan hetzelfde artikel uit Trouw: onder deze omstandigheden rest Europa weinig anders dan te hopen dat de aantrekkende conjunctuur de ambities op het punt van werkgelegenheid als vanzelf goedmaakt en de energieproblemen ons in de komende jaren geen al te grote parten zullen spelen. Van een Europees beleid hoeven wij het in ieder geval niet te verwachten.