Bijdrage Carla Dik-Faber aan een algemeen overleg met staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Kamerstuknr. 27565

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter. Ik spreek vandaag ook namens de fractie van de SGP. Drie maanden geleden hadden we het debat over het Nationaal Preventieakkoord. Wat is er sindsdien veel gebeurd, binnen maar ook buiten de kaders van het Preventieakkoord! Ik ben heel blij met de vergroting van de inzet op onderzoek naar leefstijlgeneeskunde. Dankzij een amendement van collega Ellemeet en mij is hiervoor geld beschikbaar gekomen. Ik ben heel blij dat het budget nu stijgt naar 5 miljoen euro. Er zijn veel hoopgevende wetenschappelijke indicaties dat leefstijlgeneeskunde veel medisch potentieel heeft voor onder meer hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en dementie. Is het kabinet bereid om naast onderzoek ook te investeren in het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde, zodat kennis wordt verspreid en we leefstijlgeneeskunde in Nederland beter neer kunnen zetten?

Sinds dit jaar is de gecombineerde leefstijlinterventie, de GLI, in het basispakket opgenomen. Anderen zeiden ook al dat het aantal mensen dat deelneemt aan een GLI nog wat tegenvalt: nog geen 1.400. De Patiëntenfederatie geeft aan dat mensen nog vaak bot vangen. Daarom is mijn vraag aan de staatssecretaris: hoe staat het met de contractering van de GLI door de zorgverzekeraars? Wordt er voldoende aanbod ingekocht om aan de vraag te kunnen voldoen? Er is sowieso nog veel winst te halen op het gebied van preventie. Nu wordt slechts een klein deel van het zorgbudget aan preventie besteed. Is de staatssecretaris bereid om naast leefstijlgeneeskunde meer ruimte te creëren voor onderzoek naar effectieve preventieve interventies, zodat deze net als de GLI eventueel in het basispakket kunnen worden opgenomen?

Voorzitter. De aan lachgas verslaafde Ayoub uit Utrecht raakte verlamd. Gisteren deed zijn zus haar verhaal in de media. Het is een van de vele verhalen over de gevolgen van lachgas. Lachgas is geen onschuldig ballonnetje. De gezondheidsrisico's zijn groot. Het vervuilt het milieu en het vormt een gevaar in het verkeer. Meer en meer slaan drugscriminelen er een slaatje uit. Politie en steeds meer gemeenten roepen op tot een verbod. Ik prijs de staatssecretaris voor de voortvarendheid waarmee hij, na een zorgvuldige risicobeoordeling, bezit, handel en verkoop van lachgas voor recreatief gebruik wil verbieden.

Voorzitter. Ik ben ook blij met de stappen die de staatssecretaris zet richting een rookvrije generatie. Wel heb ik nog zorgen over de e-sigaret. Het Trimbos-instituut kijkt momenteel naar de wetenschappelijke stand van zaken over de effecten van de e-sigaret, en zal daarbij ook kijken naar de effecten van smaakjes op de aantrekkelijkheid ervan. Wil de staatssecretaris daarnaast ook op een rij zetten welke mogelijkheden er zijn om het risico te verminderen dat jongeren beginnen met de e-sigaret? Ik denk bijvoorbeeld aan een juridische verkenning, inclusief een internationale vergelijking van de maatregelen die wel en niet werken.

Dan over alcohol. Ik ben geschrokken van de berichten over de hectoliterbonussen die studentenverenigingen krijgen van brouwers. Dit strookt absoluut niet met de afspraken die zijn gemaakt met studentenverenigingen in het kader van het Preventieakkoord. Is de staatssecretaris bereid om in gesprek te gaan met de brouwers en de studentenverenigingen om hier een oplossing voor te bedenken? Welke rol is er voor gemeenten om op te treden bij overlast als gevolg van overmatig alcoholgebruik bij studentenverenigingen?

Het voedselkeuzelogo is ook al bij anderen aan bod geweest. Het is goed dat er nu duidelijkheid over is, maar het voldoet nog niet aan de eisen die de staatssecretaris zelf heeft gesteld. Daar zit mijn zorg, want hoe kunnen we ervoor zorgen dat de Nutri-Score aansluit bij onze Nederlandse Schijf van Vijf, als we tegelijkertijd gaan samenwerken met vijf andere landen, die ook hun wensen inbrengen? Kan de staatssecretaris garanderen dat we niet in zee gaan met de Nutri-Score zolang het logo niet in lijn is met de Schijf van Vijf?

Voorzitter. Tot slot wil ik aandacht vragen voor de grote hoeveelheden suikers die onze kinderen binnenkrijgen. Naast Earth Overshoot Day is er nu ook de Suikermaxdag. Sommige kinderen bereiken hun persoonlijke suikertaks al in juli. Wethouders van drie grote steden geven aan dat ze de strijd tegen overgewicht aan het verliezen zijn. Ze pleiten voor een financiële suikertaks. Een stap die we ook kunnen zetten, is een 100%-verbod op kortingsacties op suikerrijke dranken, zoals deze week is bepleit in een petitie. Ik hoop echt dat de supermarkten hier hun verantwoordelijkheid willen nemen. Alleen inzetten op de consumptiegroei van Schijf-van-Vijfproducten vindt mijn fractie echt veel te mager.

Dank u wel.

De voorzitter:
Dank u wel. Er is een vraag van mevrouw Hermans. Gaat uw gang.

Mevrouw Hermans (VVD):
Mevrouw Dik-Faber begon haar betoog met leefstijlgeneeskunde en de GLI's. Ik deel het belang daarvan. Als ik het goed begrepen heb, vroeg zij de staatssecretaris of hij bereid is om te investeren in het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde, en extra te investeren in onderzoek. Nu begrijp ik op zich het verzoek, maar mijn vraag is: wat gaan we dan minder doen of waar moet dat geld vandaan komen? Ik keek net even de brief door over het Preventieakkoord. Waar ziet mevrouw Dik-Faber mogelijkheden om te schuiven met middelen?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Ik denk dat mijn oproep gezien moet worden in het bredere kader. Daar gaat het kabinet nu mee aan de slag; volgens mij gaan de drie bewindspersonen kijken naar de toekomst van onze gezondheidszorg. Ik denk dat het goed is om preventie daar sterker in te verankeren dan nu het geval is, omdat we zien dat de zorgkosten onbetaalbaar dreigen te worden. Die zijn nu ruim 80 miljard. Als we niks doen, gaan we richting 100 miljard. Mijn fractie zou heel graag willen dat preventie daarin een grote plek krijgt, om te voorkomen dat mensen ziek worden en om uiteindelijk de zorgkosten te beteugelen. Ik heb mevrouw Hermans zostraks horen zeggen dat er veel gebeurt op het gebied van preventie. Dat ondersteun ik, maar volgens mij blijven we achter met het structureel inbedden van alle goede resultaten in ons zorgstelsel. Ik ben aan het zoeken — dat doe ik heel graag samen met anderen en met de bewindspersonen — hoe we preventie en alle goede resultaten die er nu al zijn, beter kunnen verankeren in het zorgveld.

Mevrouw Hermans (VVD):
Ik denk dat mevrouw Dik-Faber nu verwijst naar de contourennota die het kabinet heeft aangekondigd. Ik ben het direct met haar eens dat het onderwerp preventie daarin een plek moet krijgen. Maar ik hoorde haar inbreng net zo: gaat de staatssecretaris ook extra geld investeren in dat centrum en in extra onderzoek? Vandaar mijn vraag. Als zij dat inderdaad bedoelde, waar moet dat dan vandaan komen uit het geld dat nu beschikbaar is voor preventie en het Preventieakkoord?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Ik heb hier niet een amendement in mijn achterzak zitten. Voor mij staat als een paal boven water dat preventie een onderdeel kan zijn van het beteugelen van onze zorgkosten. Wellicht zal het nodig zijn — maar dat gesprek moeten we nog met elkaar voeren — om te kijken of we meer kunnen investeren in preventie, omdat dat uiteindelijk loont. Op het moment dat je investeert in preventie, zal er ook ruimte komen binnen zorgbudgetten om daarin te investeren. Dus: minder cure, meer preventie.

Voorzitter, ik wil het daarbij laten.

De voorzitter:
Dank u wel.

Meer informatie