Het was te verwachten dat er wachtlijsten zouden ontstaan, zo meent
mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie). Die zijn het logische gevolg
van de vliegende haast waarmee de motie-Van Aartsen/Bos is uitgevoerd.
De taskforce concludeert dat het ambitieuze tijdpad te kort was voor een
goede implementatie en dat niet mag worden verwacht dat de wachtlijsten
op korte termijn verdwijnen.

Zij herinnert eraan dat haar fractie bezwaar heeft gemaakt tegen de wettelijke
opdracht en de snelle invoering. De scholen kregen daarmee weer
een nieuwe taak die leidt tot een nog verdergaande vermenging van
onderwijs, opvoeding en opvang. De scholen zijn voor de uitvoering van
die wettelijke taak bovendien afhankelijk van het beschikbare aanbod
kinderopvang en voor de huisvesting van de medewerking van de
gemeenten. Zij hebben dus een wettelijke verantwoordelijkheid, maar
nauwelijks sturingsmogelijkheden.

Nu een meerderheid van de Kamer toch voor de motie heeft gestemd, is
het niet meer dan logisch en een kwestie van goed bestuur dat alles op
alles wordt gezet om de scholen in staat te stellen hun wettelijke taak uit
te voeren. Het plan van aanpak van de staatssecretaris moet boter bij de
vis bieden en gebaseerd zijn op een evenwichtige verdeling van verantwoordelijkheden
voor de uitvoering. Zij gaat ervan uit dat de staatssecretaris
de verantwoordelijkheid van de gemeenten in dit proces onderkent.
Mevrouw Ortega benadrukt dat ouders zelf de eerste en eindverantwoordelijkheid
hebben voor de opvoeding van kun kinderen. Om die verantwoordelijkheid
te kunnen waarmaken, moeten zij zelf kunnen kiezen voor
bijvoorbeeld een combinatie van arbeid en zorg, het gebruik van bso of
van formele of informele opvang. Daar hoort ook bij dat zij bij de keuze
voor informele of geen opvang worden gecompenseerd. De staatssecretaris
heeft in een interview gezegd dat ouders de financiële vrijheid
hebben om een vorm van kinderopvang te kiezen die het beste bij hen
past. Kan zij dit adagium nog wat concreter uitwerken?

Het beleidsvoornemen om tweeverdieners die gebruikmaken van informele opvang
een betere toegang te geven tot financiële ondersteuning, leidt door de
formalisering ervan en de plicht tot inschrijving bij een gastouderbureau
tot het rondpompen van geld en veel administratieve rompslomp. Wil de
staatssecretaris in haar plan van aanpak voorstellen doen voor een betere
toegang tot financiële ondersteuning van de informele opvang?

De snelle invoering van de wettelijke verplichting tot buitenschoolse
opvang dreigt tot een eenzijdig aanbod te leiden. De overgang van school
naar bso moet zo geruisloos mogelijk verlopen voor het kind. Hoe kan de
bestaande diversiteit in het schoolaanbod worden doorgetrokken in de
bso? Kunnen ouders voor de bso dezelfde keuzes maken als voor het
onderwijs aan hun kinderen? Welke rol kunnen de gemeenten daarin
spelen? Nu lijken zij de beschikbare huisvesting te gunnen aan de grootste
organisaties omdat die de hoge huren kunnen betalen. Wat betekent dit
voor kleine, identiteit gebonden organisaties?

Bij de behandeling van het wetsvoorstel Buitenschool opvang werd gastouderschap
genoemd als het middel en de oplossing voor scholen op het
platteland. Uit de conclusie van de taskforce blijkt dat de wachtlijstproblematiek
daar het grootst is. Is de staatssecretaris bereid om de
opvang via gastoudergezinnen te bevorderen?

De uitvoering van de motie-Van Aartsen/Bos leidt ertoe dat arbeidsparticipatie
de norm wordt. Daarmee worden de vaders en moeders tekort
gedaan die ervoor kiezen gedurende een bepaalde periode zelf voor hun
kinderen te zorgen.

Nadere gedachtewisseling
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie) herhaalt haar vraag over de
kleinere identiteitsgebonden bso.

Zij verzet zich tegen een verscherpt toezicht op het gastouderschap in het
kader van de informele opvang. Het gaat te ver om opa en oma die bereid
en heel goed in staat zijn om op hun kleinkinderen te passen, aan allerlei
regels en wettelijke voorschriften te binden, omdat «Den Haag» van
mening is dat de kwaliteit van de opvang moet worden bewaakt.