Opmerkelijke ontwikkeling afgelopen jaren: zoveel mogelijk stigma van  GGZ halen en  normaliseren. Nu door het kabinet kennlijk zo genormaliseerd dat professionele zorg nauwelijks nodig lijkt. Normaliseren betekent dan: je zoekt het zelf maar uit en je lost het zelf maar op.

De ChristenUnie is van mening dat de bezuinigingsplannen een groep mensen in onze samenleving isoleert, stigmatiseert en discrimineert. De groep van chronische GGZ-patiënten, die mede door stimulering van de overheid, toenemend geëmancipeerd is raakt wéér achterop. Als de deze bezuinigingsplannen zal het de maatschappij over een aantal jaren weer handenvol geld kosten om de gevolgen weer in goede banen te leiden. Natuurlijk moet er bezuinigd worden, daar zijn wij niet op tegen. Maar de ChristenUnie mist de visie achter deze maatregelen, ze lijken alleen te dienen om op korte termijn bezuinigingen in te boeken waaraan de coalitie en de gedoogpartner zich hebben gecommitteerd. Daarnaast –en dit vinden we kwalijker- belemmeren deze maatregelen de toegang tot noodzakelijke zorg. Daardoor zullen de kostenbesparende effecten op middellange termijn teniet worden gedaan, omdat meer mensen met psychische problemen terecht komen in zwaardere vormen van zorg en crisis. Tevens zullen psychische problemen verergeren, met alle maatschappelijke en economische gevolgen van dien, een toenemend beroep op sociale voorzieningen en uitkeringen e.d..

Bovendien is het heffen van eigen bijdrage alleen voor de ggz onnodig discriminerend voor mensen met een psychische aandoening en brengt een onhoudbaar en onrechtvaardig onderscheid aan tussen mensen met een lichamelijke ziekte en mensen met psychische ziekte.

De bezuinigingen hebben uitsluitend het karakter van ‘dit doen we niet meer’ in plaats van ‘dit doen we anders’. Over de inzet van e-mentalhealth, het uitbreiden van preventie en het ambulant invullen van langdurige zorg wordt niet gesproken. We missen een positieve op innovatie gerichte insteek die in overleg met sector tot stand komt.

De afgelopen jaren is de eerstelijns psychologische hulp versterkt. Dit om de uitgaven voor zorg in de duurdere tweedelijn te verminderen. Met de vermindering van het aantal gesprekken in de eerstelijn en het verhogen van de eigen bijdrage wordt een deel van de kracht van dit beleid weggenomen. Dit getuigt niet van consequent beleid en een betrouwbare overheid.

Een deel van de huidige bezuinigingen ervaren medewerkers in de GGZ als ‘straf op goed gedrag’ om wachtlijsten weg te werken.  (Eleos heeft overproductie uit eigen middelen gefinancierd. Er is zo geen sprake van budgetoverschrijdingen geweest. De afgelopen vier jaar is er sprake van krimp in plaats van overschrijding.) Ik verwacht van de minister een eerlijk beeld van de achtergrond van de huidige financiele situatie in de GGZ. Ik krijg van verschillende kanten de boodschap dat het overgehevelde bedrag voor de curatieve GGz van de AWBZ naar de ZVW in 2008 te laag is vastgesteld (op basis van het willekeurige niveau 1-9-2007). Hierdoor is er nu bij de grote instellingen een onderproductie op de AWBZ en een overproductie in de ZVW. Die kan oplopen tot enkele miljoenen per instelling.

Onderproductie in de AWBZ kan niet aangewend worden ter financiering van de GGZ –zorg in de Zvw. Is het mogelijk om via ‘een herschikkingsronde’ tot een meer realistische herverdeling te komen waardoor de hoogte van de terug te vorderen overschrijdingen daalt? Vraag ik de minister.

Klopt het dat de overschrijding ook te maken heeft met de invulling van klinische capaciteit bij GGz instellingen waarvoor VWS al vóór 2008 een toelating heeft afgegeven maar wat niet is meegenomen in de begroting van de curatieve GGz? Is het terecht dat de sector daar nu op afgerekend wordt?

In haar brief van 27 juni geeft de minister aan dat de eigen bijdrage voor behandeling bij een BOPZ-patiënt niet aan de orde is. Over de bijdrage die betrekking heeft op het verblijf dat mogelijk aan de behandeling is gekoppeld wordt niets aangegeven. Vervalt ook die eigen bijdrage bij een BOPZ patiënt?

Vorig jaar heb ik een motie ingediend met het verzoek indien tot invoering van een eigen bijdrage regeling in de ggz moet worden overgegaan te onderzoeken hoe een aantal dbc’s van bijdrageplicht uitgezonderd kunnen worden met als criterium dat het moet gaan om ernstige psychische stoornissen die een risico vormen voor de veiligheid van de patiënt zelf, dan wel een risico vormen voor de veiligheid van de omgeving of de samenleving. Deze vraag leeft nog steeds bij mijn fractie. Graag een antwoord van de minister!

Motie
De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende, dat het mogelijk is patiëntengroepen te onderscheiden op grond van de diagnose-behandelcombinatie (dbc); overwegende, dat uit een dbc af te lezen is of er sprake is van een milde stoornis of ernstige stoornissen die een veiligheidsrisico in zich hebben; verzoekt de regering, indien tot invoering van een eigen bijdrage regeling in de ggz moet worden overgegaan, te onderzoeken hoe een aantal dbc’s van bijdrageplicht uitgezonderd kunnen worden met als criterium dat het moet gaan om ernstige psychische stoornissen die een risico vormen voor de veiligheid van de patiënt zelf, dan wel een risico vormen voor de veiligheid van de omgeving of de samenleving, en gaat over tot de orde van de dag.  

Het gebruik van de AWBZ in de GGZ komt voor rekening van mensen die chronische zorg nodig hebben vanwege hun psychiatrische problematiek. Deze zorg omvat naast psychiatrische behandeling en medicatiecontacten de begeleiding bij wonen en dagbesteding. Uitgangspunt bij de begeleiding is al jaren het zoveel mogelijk meedoen in de samenleving en voortborduren op de capaciteiten en mogelijkheden die deze mensen hebben. Door hun problematiek zijn ze veelal niet in staat om vaste arbeidsrelaties aan te gaan en een vast inkomen te genereren. Het inkomen wordt veelal gevormd door uitkeringen en/of bijdragen van familie.