Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Voorzitter. Vlak voor het kerstreces hebben we het debat over het pgb behoorlijk gehaast moeten afronden. Het kerstregime tijdens het VAO maakte ook dat we moties niet nader konden toelichten en bediscussiëren. We zijn nu een paar weken verder en een aantal dingen is duidelijker geworden.

Ik begin met de ernst en de schaal van fraude met het pgb. Helaas straalt deze fraude negatief af op alle budgethouders die juist zeer zorgvuldig en weloverwogen met hun pgb omgaan. Zij worden erop aangekeken. Fraude moet worden aangepakt en de kop ingedrukt. Al langere tijd zijn ambtelijke werkgroepen bezig met voorstellen om fraude effectief tegen te gaan. Ik veronderstelde dat we in afwachting zijn van die voorstellen, maar ik hoorde een vorige spreker er al naar verwijzen. Op basis van die voorstellen moeten passende maatregelen worden getroffen.

Ik vraag vandaag nogmaals aandacht voor mensen zonder vaste verblijfplaats en/of met schulden aan wie geen pgb meer wordt toegekend. De ChristenUnie-fractie ziet niet in waarom pgb-houders die in een schuldsaneringstraject zitten en al te maken hebben met budgetcontrole via de Wet schuldsanering natuurlijke personen niet in aanmerking komen voor een pgb. Als iemand in een schuldsanering zit, mag de schuldeiser het pgb-budget niet opeisen. Dit mag wel als iemand in een minnelijk traject zit. Ik vraag de staatssecretaris om een onderscheid tussen deze twee groepen budgethouders te maken. Ik doe de staatssecretaris daarbij ook een suggestie. Na het reces staat de behandeling van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening op de agenda van de Kamer. Ik vraag de staatssecretaris om zich te wenden tot de collega van SZW om te vragen of in de taakstelling meegenomen kan worden dat ook het pgb van deze groep budgethouders niet opgeëist kan worden door schuldeisers. De ChristenUnie-fractie wil voorkomen dat van sommige budgethouders de trajecten worden afgebroken en overgedragen aan aanbieders van zorg in natura. Dat kan zorginhoudelijk grote gevolgen hebben voor de cliënt. Kwetsbare cliënten verliezen hiermee hun hulpverlener. Dit kan de stabiliteit van de cliënt ernstig doen afnemen, met alle maatschappelijke gevolgen van dien. Vanuit het oogpunt van fraudebestrijding lijkt me dat onnodig en vanuit het oogpunt van goede zorg een achteruitgang.

De afgelopen maand hebben meer dan 18.000 mensen hun zorgen geuit op petitie.nl. Ik heb veel e-mails en brieven ontvangen. De afgegeven pgb-beschikkingen over 2011 laten mensen met een aanspraak langdurig verblijf zwart-op-wit zien hoe fors ze worden gekort als de budgetgarantie in 2014 vervalt. Veel mensen zijn wanhopig, omdat ze van het budget niet de zorg in kunnen kopen die nodig is. Wooninitiatieven met een pgb vrezen voor hun voortbestaan en weten ook niet hoe ze goede zorg kunnen realiseren in de toekomst.

Voor mensen met een zorgzwaartepakket die instromen in het pgb en thuis willen blijven wonen, wordt het vrijwel onmogelijk om de benodigde zorg in te kopen. Vooral mensen met meerdere beperkingen komen in de problemen. Dit probleem moet echt opgelost worden. Pas daarna kan een definitieve bekostiging voor de pgb-zzp worden vastgesteld. Want het feit dat voor een belangrijke groep mensen die in een wooninitiatief gaat wonen wel een uitzondering is gemaakt, maakt het voor mensen met een pgb-zzp die thuis willen blijven wonen, wel erg zuur. Er zijn al voorbeelden gegeven van hoe gezinnen op die manier onder druk komen te staan. Het indiceren van deze personen per beperking zou een goede oplossing kunnen zijn.

Tot slot kan ik niet anders dan constateren dat het participatiebudget verder weg lijkt dan ooit. De doelstelling van het participatiebudget is het realiseren van een breed pgb waarmee de budgethouder zorg, begeleiding en hulpmiddelen, inzetbaar op alle levensdomeinen, kan inkopen. De flexibele en zelfstandige toepassing van dit participatiebudget maakt dat de persoon met een beperking de regie over alle levensdomeinen heen kan voeren. In plaats van dit af te doen als oneigenlijk gebruik, hoor ik graag van de staatssecretaris welke stappen ze wanneer wil gaan zetten om het participatiebudget verder vorm te geven. In het rapport "Verkenning nieuwe wegen" staan goede suggesties en een overzicht van alle terreinen waar op dit moment sprake is van een status quo.

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Ik had exact dezelfde vraag maar ook exact dezelfde conclusie.

Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Op dat laatste punt wil ik wel ingaan. Hier heb ik namelijk ontzettend de balen van. Voortdurend wordt de suggestie gewekt dat in het pgb zo verschrikkelijk veel geld omgaat dat allemaal verantwoord moet worden. Maar er gaat op heel veel plekken heel veel geld om. Laten we alsjeblieft met al onze voorstellen voortdurend in het oog houden dat het pgb gelijkwaardig moet zijn. We moeten er niet extra dingen bij verzinnen of er extra conclusies aan verbinden. Als we constateren dat zaken financieel uit de hand lopen, moeten we beginnen bij de AWBZ zelf en maatregelen die het totaal van de AWBZ raken en niet alleen de mensen van het pgb.