Om homoseksualiteit bespreekbaar te maken in bovengenoemde kringen, zijn organisaties nodig die uit die kringen zélf voortkomen. Het COC levert niet het maatwerk dat op die plaatsen nodig is. Ortega vroeg in dit verband ook naar de verdeling van financiële middelen; een paar weken geleden werd de indruk gewekt dat geld voor homo-emancipatie automatisch bij het COC terecht komt. De ChristenUnie vindt dat het zwaartepunt moet komen te liggen op projecten van organisaties die de meeste affiniteit hebben met de betreffende doelgroep.

Ook heeft Ortega aandacht gevraagd voor de sociale acceptatie van homoseksueel geaarde ouderen; ook in een verzorgings- of verpleegtehuis moeten mensen gewoon homo kunnen zijn. Ouderen zijn in onze samenleving een kwetsbare groep. Vaak zijn ze eenzaam en buitengesloten. Homo-ouderen ondervinden veel barrières op het moment dat ze afhankelijk worden van zorg van anderen. Zorgverleners zijn er dikwijls niet op voorbereid om op een zorgzame manier met deze ouderen om te gaan. In het kader hiervan heeft de ChristenUnie gevraagd naar de resultaten van het project ‘Roze ouderen'; een project met het doel eenzaamheid en isolement bij homo/lesbische ouderen te verminderen door inzet van een zorgvrijwilliger.

Sommige personen ervaren het ‘uit de kast komen' niet als een bevrijding, ook niet als er sprake is van een veilige en beschermde omgeving. Voor hen staat de seksuele gerichtheid niet centraal, maar bijvoorbeeld hun christen-zijn. Echter, aan deze groep wordt geen aandacht besteed in de nota. Ortega vroeg minister Plasterk en aanwezige Kamerleden erkenning voor het feit dat ook deze mensen recht hebben om zichzelf te zijn, en ziet graag dat dit punt in het beleid betrokken wordt. Hetzelfde geldt voor homo's die er bewust voor kiezen niet uit de kast te komen. Homo-emancipatie gaat wat de fractie van de ChristenUnie betreft hand in hand met keuzevrijheid.

De bijdrage aan het overleg

Voorzitter, uitgangspunt van dit kabinet is samen werken en samen leven. De nota "Gewoon homo zijn" geeft uiting aan dit streven. Onze samenleving bestaat uit een diversiteit aan groepen en individuen die allen zichzelf mogen zijn en zich vrijelijk mogen bewegen in ons democratisch rechtsbestel. Waar er respect is voor onze verschillen in o.a. ras, seksuele geaardheid, achtergronden, overtuigingen en ideologieën. Vrijheid van meninguiting is een groot goed dat door iedere burger gekoesterd moet worden. Het mag niet zo zijn dat iemand door zijn of haar seksuele geaardheid wordt veracht, uitgesloten, afgewezen of zelf in elkaar wordt geslagen. De fractie van de ChristenUnie keurt dit soort handelswijzen af. Mijn fractie wil mee werken aan een samenleving waar ruimte is voor verschillen. Vanuit de bewogenheid voor haar medemens heeft de ChristenUnie ervoor gezorgd dat in het coalitieakkoord aandacht wordt besteed aan de positie van homo- en lesbiennes.

Voorzitter mijn fractie onderschrijft hiermee in grote lijnen het door de minister opgesteld beleid en de operationele doelen. Het is een goede zaak dat er gekozen wordt voor een integrale aanpak waarbij andere ministeries ook betrokken zijn, echter vraagt mijn fractie zich af hoe de minister van OCW dit gaat coördineren. Om te bekijken of de genomen maatregelen en projecten effect scoren is monitoren onontbeerlijk. In de nota wordt wel melding gemaakt van het monitoren van de operationele doelen en maatregelen, echter wordt er geen systematiek genoemd. Kan de minister toezeggen dat hij binnenkort met een monitoringsysteem komt waarbij de nulsituatie in beeld is gebracht. Daarnaast ook een toezegging over het periodiek informeren van de Kamer over de vorderingen.

De term homoseksueel wordt in de nota in brede zin gebruikt als onderdeel van de persoonlijk en sociale identiteitbeleving. Dat doet naar de mening van mijn fractie onvoldoende recht aan de diversiteit van de groep waar het om gaat. De nota maakt hierdoor maatwerk minder mogelijk.

Het Kabinet wil bevorderen dat homoseksualiteit in de kring van etnische minderheden, levensbeschouwelijke orthodoxe kringen bespreekbaar wordt gemaakt. Het valt mijn fractie op dat maatschappelijke zelforganisaties uit deze groepen nauwelijks genoemd worden in de beleidsnota. Het gaat om 80% van de 20% groepen en personen waar het beleid op gericht is en die door deze organisaties worden vertegenwoordigd. Het is bijvoorbeeld bekend dat bepaalde thema's zoals homoseksualiteit binnen Marokkaanse, Turkse en Antilliaanse gemeenschappen vragen om een andere aanpak. Allochtone zelforganisaties en aanspreekbare sleutelfiguren binnen deze gemeenschappen kunnen hierbij een cruciale rol spelen. Initiatieven vanuit de eigen gemeenschap om homoseksualiteit bespreekbaar te maken scoren meer effect. Een westers homo-emancipatiemodel past op fundamentele punten niet op de behoefte van deze gemeenschappen. Wat mijn fractie betreft moet er ruimte worden aangeboden om op eigen tempo het emancipatorische proces van binnenuit te bevorderen. Van belang is dat er ruimte moet zijn voor eigen conclusies. Erkent de minister dit en wil hij toezeggen dat hij bij de uitvoering van het beleid meer rekening zal houden met de diversiteit van de doelgroep. Graag een reactie van de minister.

Vervolgens, welke financiële verdeelformule had de minister in gedachten voor de verschillende projecten van de verschillende maatschappelijke organisaties? Mijn fractie vindt dat het zwaartepunt moet komen te liggen op die projecten van organisaties die de meeste affiniteit hebben met de betreffende doelgroepen waar het beleid op is gericht en waar het emancipatieproces moeizaam op gang komt. Zowiezo willen we de toezegging dat, conform het algemene subsidiebeleid, uitsluitend projectfinanciering plaatsvindt.Graag wil ik ook van de minister weten hoeveel er van het beschikbare budget reeds is weggegeven.

Ouderen zijn in onze samenleving een kwetsbare groep. Vaak zijn ze eenzaam en voelen zich buitengesloten. Homo-ouderen ondervinden veel barrières op het moment dat zij afhankelijk worden van de zorg van anderen. Zorgverleners zijn niet op voorbereid om op een zorgzame manier met hen om te gaan. Juist deze ouderen hebben een veilige en beschermde omgeving nodig. Zij willen zichzelf zijn en omgaan met andere homo-ouderen, waar zij hun pijn en verdriet aan kwijt kunnen. In de nota onderkent de minister dit probleem, maar komt nog te weinig met concrete maatregelen. Op welke manier en wanneer gaat de minister bevorderen dat er in verzorgings- en verpleegtehuizen homo's gewoon homo kunnen zijn?

Want er zijn homo-ouderen die liever geïntegreerd willen wonen, maar ook homo-ouderen die de voorkeur geven aan een homogeen beschermd onderkomen. Hoe wil de minister bewerkstelligen dat de drempel voor deze homo-ouderen die gebruikmaken van zowel intra- als extramurale zorg verder verlaagd wordt? Homo-ouderen moeten kunnen vertrouwen op een juiste bejegening zowel in een verzorgingstehuis als thuis door zorgverleners.

Voorzitter, een aantal tientallen jaren gelden werd ik aan de loketbalie van het postkantoor geconfronteerd met een vrouw die een betaalcheque wilde innen. Als legitimatiebewijs overlegde zij een rijbewijs met een foto van een man erop. Ik begreep er niets van waardoor hij vervolgens een verklaring overlegde dat zij een geslachtswijziging had ondergaan. Voor deze vrouw was het niet prettig dat zij keer op keer iets uit te leggen had. Het gaat hierbij om een zeer kwetsbare onzichtbare doelgroep waarvan de emancipatie moeizaam op gang komt. In de nota is er sprake van een bijdrage voor een project om onbekendheid over dit thema te doorbreken. Dit is echter niet voldoende. Mijn fractie dringt er bij de minister op aan om een breed onderzoek in te stellen naar deze groep. Pas wanneer de feiten, knelpunten bekend zijn, kunnen effectieve maatregelen worden ingezet. Kan de minister dit toezeggen?

Voorzitter er zijn personen in onze samenleving die afgezien van hun homoseksuele geaardheid er voor kiezen om hun identiteit als mens of persoon primair te ontlenen aan hun geloofsbeleving. Voor hen staat de seksuele gerichtheid niet centraal, maar bijvoorbeeld hun christen-zijn of moslim-zijn. Deze personen ondervinden andere worstelingen en moeten ook in het proces van uit de kast komen professioneel begeleid worden. Deze groep valt tussen wal en schip, doordat zij nergens terecht kunnen. Zij voelen zich niet thuis bij reguliere homo-bewegingen. Erkent de minister dat deze groep ook het recht heeft om zichzelf te zijn? Wat gaat de minister eraan doen om deze groep ook bij het beleid te betrekken?

Tot slot voorzitter. Sommige personen ervaren het uit de kast komen niet als een bevrijding, ook niet als er sprake is van een veilige en beschermde omgeving. Zij kiezen ervoor in de kast te blijven. Zij voelen zich soms onder druk gezet door mensen uit hun omgeving die vinden dat zij uit de kast moeten komen.

Ook graag aandacht voor deze groep. Zij hebben ook begeleiding nodig en een plek waar zij zichzelf kunnen zijn. Is de minister bereid om ook deze groep te in beeld te krijgen en te faciliteren?

De homo-emancipatie gaat wat de fractie ChristenUnie betreft hand in hand met de keuzevrijheid, waar een ieder respect voor moet hebben. Sociale acceptatie vraagt om wederzijds begrip en kan niet eenzijdig afgedwongen worden. Dat roept alleen weerstanden. Hoe gaat de minister ervoor zorgdragen dat de dialoog breder wordt opgezet waarbij er wederzijds begrip en respect ontstaat in de samenleving ook voor personen die in het kader van homoseksualiteit een andere overtuiging op na houden? Wij gaan ervan uit dat het in het coalitie-akkoord  toegezegde Handvest verantwoord burgerschap op dat thema nog verder doorgaat.

Alleen de uitgesproken tekst geldt