De heer Anker (ChristenUnie):

Voorzitter. Ik dank de bewindspersonen voor hun beantwoording in eerste termijn.

Ik ben tevreden met veel antwoorden. Ik heb gevraagd naar de visie op de openbareordeportefeuille van de burgemeesters. Het is goed om te horen dat die er snel komt. Dat is belangrijk, want dat was ook een van de belangrijkste kritiekpunten van de Raad van State op het wetsvoorstel. Ook goed is de toezegging om de twee wetswijzigingen over twee jaar te evalueren. Dat is eigenlijk heel snel, want over het algemeen is drie jaar gebruikelijk. Het betreft dan ook zaken die zich in de praktijk snel moeten kunnen bewijzen.

Er is een brief toegezegd waarin uiteen wordt gezet hoe wordt omgegaan met bijzondere voorwaarden. Dat is belangrijk, want wat wij hier bespreken, vormt het antwoord op veel voorkomende openbareordeproblemen, bijvoorbeeld zoals wij die het afgelopen jaar in Gouda zagen. Het is duidelijk dat wij aan gemeenten die ermee moeten werken, kunnen communiceren wat allemaal mogelijk is, en aan burgers dat wij niet hebben stilgezeten, maar wel degelijk meer dingen mogelijk gemaakt hebben.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Ik heb de vragen van de ChristenUnie-fractie in eerste termijn gehoord. Ik kon mij daarin vinden. De kritiek van de Raad van State dat er geen duidelijkheid is over de openbareordeportefeuille, heeft inderdaad betrekking op dit wetsvoorstel. Nu zegt het kabinet dat die visie snel komt, maar wij stemmen volgende week al over dit wetsvoorstel. Het lijkt mij zorgvuldig dat wij een goed beeld krijgen van de portefeuille van de burgemeester en de bestaande bevoegdheden, voordat wij de volgende stap zetten. Zou u mij daarin willen steunen?

De heer Anker (ChristenUnie):

Nee, dat doe ik niet. Toen de kwestie van de openbareordeportefeuille is aangekaart, is gezegd dat een visie gaat worden ontwikkeld. Nu is echter een aantal wetsvoorstellen in behandeling. Dit is het derde in die rij. Dat is een duidelijke afspraak. Iedereen weet waar hij aan toe is. Ik was er wel kritisch over dat er nog een aantal amendementen ligt, met name die twee over de avondklok, dat de openbareordeportefeuille weer oprekken en ook sterk vermengen met zaken die met jeugdzorg te maken hebben. Ik vind dat wij dit nu niet moeten doen. Ik vraag mij zelfs af of wij dat überhaupt moeten doen. Wij kunnen instemmen met het wetsvoorstel zoals het er nu ligt.

Ik kom te spreken over de Betaald Voetbal Organisaties. Ik heb zojuist gevraagd wie de verantwoordelijkheid neemt voor de veiligheid; de gemeente buiten het stadion en de organisaties binnen het stadion. Wij hebben bij de voorbereiding op de behandeling van dit wetsvoorstel van het Auditteam Voetbalvandalisme, dat ook een rapport heeft geschreven, gehoord dat de laatste tijd de klad lijkt te komen in het aantal preventieve projecten voor supporters. Wil de minister daar scherp op blijven? Het gaat nu misschien goed, maar wij moeten geen last krijgen van het Ajax-syndroom, dat wij na alle successen arrogant gaan worden en denken dat het allemaal vanzelf goed komt.

Ik herhaal nog even de kritiek die mijn fractie heeft op de amendementen op stukken nrs. 14 en 15, in het bijzonder die van collega Kuiken, hoe vaak wij ook samen optrekken. Volgens mij is het een fundamentele fout om openbareordeproblemen te bestrijden met opvoedingsondersteuningsmaatregelen. Het gaat om ondersteuning. Ze kunnen als voorwaarden worden gesteld, maar nooit zomaar als straf worden ingezet. Daar zou de burgemeester ook niet over moeten gaan. Dat moet altijd via de band van de jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming. Daar heb ik mevrouw Kuiken niet over gehoord.

Mevrouw Kuiken (PvdA):

U hebt het continu over straffen. Wie pak ik nu met de maatregel in mijn amendement, de kinderen of de ouders?

De heer Anker (ChristenUnie):

U pakt de ouders.

Mevrouw Kuiken (PvdA):

Waarom spreekt u dan continu over het straffen van 12-minners, terwijl u zelf heel duidelijk zegt dat het hierbij gaat om een bevoegdheid om ouders aan te spreken op hun gedrag en om, als dat nodig mocht zijn, vervolgstappen te nemen op basis van gedragsaanwijzingen? De kinderen blijven buiten schot. Het enige wat het amendement beoogt, is dat die ouders daadwerkelijk voor hun kinderen zorgen en ervoor zorgen dat ze op tijd thuis zijn en uit handen blijven van 14-, 15-, 16-jarige jongens omdat ze zich ophouden op plekken waar wij niet zouden willen.

De heer Anker (ChristenUnie):

Kinderen onder de twaalf jaar zijn heel kwetsbaar. Je kunt niet zeggen dat zij er niet veel van merken als hun ouders in een traject van gedwongen opvoedingsondersteuning terechtkomen. Zij zullen merken dat de macht wordt overgenomen. Nederland heeft in Genève kritiek gekregen op de naleving van het kinderrechtenverdrag. In Nederland worden problemen met de openbare orde heel vaak gemixt met de problemen met jeugdigen. Dit is daar een klassiek voorbeeld van. Er is een probleem met de openbare orde en er lopen kinderen op straat. Wij willen niet dat zulke jonge kinderen na een bepaald tijdstip nog op straat zijn. En dat gaan wij dan tegen door de ouders daarvoor strafbaar te stellen en opvoedingsondersteuning in de schoenen te schuiven. Dat is een veel te rigoureuze maatregel voor zoiets kwetsbaars als een gezin.

Mevrouw Kuiken (PvdA):

Wij stellen voor om de burgemeester de bevoegdheid te geven om tegen ouders te zeggen dat zij ervoor moeten zorgen dat hun kinderen op een bepaald tijdstip niet meer alleen op straat lopen. In sommige wijken lopen nu zeer jonge kinderen nog laat op straat. Jongetjes van tien of elf jaar gaan om met jongetjes van veertien en vijftien jaar en hangen op bepaalde plekken rond. Wij willen dat de ouders daarop worden aangesproken. Er is geen sprake van een strafbaar feit. Er is ook geen omvangrijk pakket opvoedingsmaatregelen. Wij willen simpelweg dat ouders op hun verantwoordelijkheid worden aangesproken. Op het moment dat de burgemeester moet constateren dat zo'n simpele maatregel niet werkt, kom je in zwaardere trajecten terecht en komt de rechter om de hoek kijken. Dit is een poging om erbij te zijn op het eerste moment dat het fout gaat.

De heer Anker (ChristenUnie):

Ik ben het absoluut niet eens met collega Kuiken. Zij wil dit in een wet regelen. De burgemeester kan een bevel geven. Als het bevel wordt overtreden, kan er een straf volgen. Er is zojuist besproken dat daar al straffen voor zijn en dat arsenaal wil mevrouw Kuiken uitbreiden. De aanpak die zij nu voorstelt, hebben wij een aantal weken geleden besproken. De politie constateert dat kinderen 's avonds laat nog op straat lopen en brengt de kinderen terug naar de ouders met de mededeling dat het niet normaal is dat hun kinderen zich nog zo laat op straat bevinden. Daarvan wordt melding gemaakt bij het Bureau Jeugdzorg. Vervolgens is het aan Bureau Jeugdzorg om na te gaan wat er in dat gezin precies gebeurt. Daar onderzoekt men of dit stelselmatig gedrag is en of hier iets aan gedaan moet worden. Daar zijn helemaal geen wettelijke bevoegdheden voor nodig. Bureau Jeugdzorg en de politie hebben voldoende verantwoordelijkheden om hier tegen op te treden. Met een avondklok en een bevel van de burgemeester maak je het veel te zwaar.

De heer De Wit (SP):

Voorzitter. Voor een goed begrip van dit debat zet ik de artikelen 172 en 172a nog even naast elkaar met de vraag wat de bewindslieden ervan vinden. Ik begrijp het systeem van de wet zo dat artikel 172 het aanknopingspunt is omdat daarin staat dat de burgemeester de bevelen kan geven die hij goed acht. Dat is de basis voor de algemene plaatselijke verordening. Artikel 172 is de vrij algemene lichtere bepaling die in de APV wordt ingevuld. Artikel 172a verschilt op een aantal cruciale punten van artikel 172. Het moet gaan om herhaaldelijke ernstige overlast, in ieder geval herhaaldelijk. Er moet ernstige vrees zijn voor herhaling en er gelden zwaardere verboden dan in de APV. Dat is het onderscheid tussen beide artikelen. Daar ben ik van uitgegaan bij het formuleren van mijn amendementen. Ik kom daar straks op terug.

De minister zou nog nagaan of alleen de burgemeester het bevel kan geven. Zij opperde de mogelijkheid dat ook de locoburgemeester dat kan doen. Dat ligt voor de hand, maar ik hoor dat nog graag.

Dan het begrip "groepsgewijs". In mijn amendement heb ik aanvankelijk de formulering "al dan niet in groepsverband" gebruikt.

Bij nader inzien bleek dat minder voor de hand liggend, omdat dat veronderstelt dat je een uitzondering wilt maken op het woord "groepsgewijs" en de mogelijkheid van een individuele aanpak. Uiteindelijk is mijn conclusie: laat het woord "groepsgewijs" weg, omdat dat een ruime bepaling schept om zowel individueel als groepsgewijs te kunnen optreden. Wij hebben er vandaag uitgebreide interrupties over gehad en debatten over gevoerd met de minister. Ik hoor graag wat haar uiteindelijke oordeel zal worden.

Dat geldt ook voor het begrip "leidende rol". Het probleem daarbij is dat de formulering in het wetsvoorstel gaat over degene die herhaaldelijk groepsgewijs de openbare orde heeft verstoord of, zo staat er, daarbij een leidende rol heeft gespeeld. Waarbij? Bij herhaaldelijke ernstige verstoringen van de openbare orde. Die leidende rol is een bijzonder element dat nergens voor nodig is. Ook al heb je een leidende rol vervuld, je hebt in ieder geval herhaaldelijk overlast veroorzaakt. Een dergelijke moeilijke toevoeging is in feite niet nodig. Die kun je wat mij betreft weglaten. Dat is ook de strekking van mijn amendement. Ook op dit punt hoor ik graag het definitieve oordeel van de minister.

Ik kom bij de meldplicht. Ik heb begrepen dat de regering het oordeel aan de Kamer overlaat. Zoals ik het zie, is het verstandig om in een aantal gevallen de meldplicht te combineren met de gebiedsverboden, zeker als het gaat om bijvoorbeeld stadionverboden. De minister heeft gezegd dat het bij nader inzien ook mogelijk is om het als een zelfstandig verbod of in dit geval gebod op te leggen. Dat lijkt mij heel verstandig.

Ik vraag mij wel iets af wat ik in eerste termijn ben vergeten. Wat betekent nu de meldplicht? Moet je je dan bijvoorbeeld bij het politiebureau melden? Word je daar opgesloten in een kamertje? Ga je samen met oom agent naar de voetbalwedstrijd zitten kijken? Of moet je je melden en kun je dan weer gaan? Dat laatste moeten wij natuurlijk niet hebben, want dat zou de kern van de meldplicht raken. Hoe lang moet dat dan duren en wie controleert dat? Onder welke omstandigheden wordt die meldplicht uitgevoerd?

Wat de formulering "zonder redelijk doel" betreft, heeft de minister mij overtuigd. Ik maak er dan ook geen opmerkingen meer over. Het is bij nader inzien een goede formulering.

Ik heb nog drie punten over het voetbalvandalisme. De minister heeft duidelijk gemaakt dat datgene wat in het buitenland gebeurt ook in Nederland tot sancties of in ieder geval tot het aanpakken daarvan kan leiden. Voorwaarde daarvoor is -- daar wijst de KNVB een- en andermaal op -- dat men ook in Nederland de gegevens krijgt die nodig zijn om een adequate sanctie of maatregel te kunnen treffen.

Ik heb genoemd dat mensen dingen op het veld gooien of het veld op rennen en daar de spelers belagen. In Engeland is dat strafbaar gesteld; daar hebben wij dat ook al eerder gezien. Het zou ook een van de redenen zijn waarom in Engeland de hekken rond de voetbalvelden zijn verdwenen. Ik vraag de regering om er toch naar te kijken. Daartoe dien ik de volgende motie in.

De heer De Wit (SP):

Ik dank de minister voor zijn opmerkingen over de reclassering. Ik dank de bewindslieden ook voor de aandacht die zij hebben besteed aan mijn taalkundige opmerking. Ik wil eindigen met het punt waarmee de minister van BZK is begonnen, namelijk dat er vanavond een voetbalwedstrijd is. Mijn medewerker heeft inmiddels uitgevonden dat de politie vanavond én gasbusjes én messen én ploertendoders in beslag heeft genomen bij een aantal supporters. Dat gebeurde nog zonder dat deze wet van kracht is.

De heer Çörüz (CDA):

De heer De Wit noemde wel het zonder toestemming betreden van het veld en het gooien van voorwerpen. Heeft hij de discriminerende spreekkoren bewust weggelaten? Dat lijkt mij ook een heel waardevol punt.

De heer De Wit (SP):

Daarover hebben wij vorige week ook gesproken, omdat de heer Çörüz mij er toen ook over heeft geïnterrumpeerd. Ik heb toen gezegd dat mijn indruk was dat de burgemeesters daarover op dit moment een duidelijk standpunt hebben ingenomen, en dat ik begrepen heb dat er door de internationale voetbalorganisaties naar gekeken wordt. De noodzaak van het bespreken ervan leek mij op dit moment niet zo zeer aanwezig, maar als de minister het punt zou willen meenemen heb ik daartegen vanzelfsprekend geen bezwaar.

Mevrouw Griffith (VVD):

Voorzitter. Ik dank beide bewindspersonen voor hun antwoorden. Ik was half tevreden met het antwoord op mijn vraag waarom de burgemeester niet de bevoegdheid krijgt om een contactverbod op te leggen. Ik kan mij voorstellen dat de ministers de verantwoordelijkheid voor het contactverbod bij de officier van justitie willen leggen en niet bij de burgemeester. Ik kan mij daarin veel beter vinden dan in het argument dat wij alleen zouden moeten kijken naar de bescherming van groepen.

Ik handhaaf mijn amendement op nr. 14 over de avondklok. De minister van Justitie zou daarop nog reageren, zeker als in het amendement zou staan dat jongeren zich zonder begeleiding van een meerderjarige niet zouden moeten begeven op een voor publiek toegankelijke plaats. Het gaat mijn fractie er vooral om dat dit soort bevoegdheden, die precies conform de bepalingen die in dit wetsvoorstel al zijn opgenomen al mogelijk zijn via de APV, nu ook in een wet in formele zin worden geregeld. Een en ander is al toegepast in de gemeente Utrecht en in de gemeente Rotterdam. Wij zouden het zeer op prijs stellen als de minister dit ook in de wet in formele zin zou willen verankeren, omdat wij er natuurlijk voor moeten zorgen dat jongeren zich 's avonds laat niet onbegeleid op straat begeven. Het is natuurlijk goed om het de doen via de jeugdhulpverlening en via politieagenten die de jongeren naar huis brengen en de ouders aanspreken. Wij vinden echter dat de overheid een eigen verantwoordelijkheid heeft en dus direct moet kunnen optreden en de jongeren erop moet kunnen aanspreken dat zij zich te laat op straat bevinden.

Mijn fractie zal het voorstel van het CDA over de thuisblijfplicht niet steunen. Wij vinden de thuisblijfplicht een vergaande inbreuk op het grondrecht van bewegingsvrijheid. Wij vinden ook dat een beperking van dat grondrecht moet worden opgelegd door de rechter. Wij vinden de combinatie van meldplicht en gebiedsverbod op dit moment afdoende. Daarom zullen wij het voorstel niet steunen.

Na overleg met CDA en PvdA hebben wij besloten om het amendement op stuk nr. 13 van de heren Zijlstra, Atsma en Spekman te handhaven, en wel om de volgende redenen. De minister van Justitie heeft in een brief van 27 juni 2008 heel nadrukkelijk aangegeven dat er hem veel aan gelegen is dat, wanneer de politie beschikt over de informatie dat openlijke geweldpleging wordt beraamd, tijdige opsporing van deze activiteit mogelijk is. Hij vindt ook dat openlijke geweldpleging moet worden voorkomen, dat er bestraffing moet komen en dat de aanstichters dus mogen worden vervolgd.

Dat was zoals gezegd in juni 2008. De minister geeft zelf aan dat hem daar veel aan gelegen is en dat hij initiatieven wil nemen om daartoe te komen. Maar sinds die datum wachten wij daarop. Wij handhaven dan ook dit amendement, tenzij de minister ons voor de stemmingen van dinsdag aanstaande een wettekst kan voorleggen. Wij zijn op dit moment nog niet overtuigd van de voortvarendheid van de minister op dit punt.

De heer Van der Staaij (SGP):

Ik heb ook sympathie voor dit voorstel, maar een schriftelijke gedachtewisseling heeft nog nauwelijks plaatsgevonden. Is dit de beste formulering, wat is precies de reikwijdte? Ik vind dat een minpunt van deze procedure: in een vrij laat stadium van de wetsbehandeling komt u met een vrij duidelijke uitbreiding. Wat vindt u daarvan? De minister gaf aan de huidige formulering in zeker opzicht te beperkt te vinden. Zou een andere formulering aansluiten bij het door u beoogde doel?

Mevrouw Griffith (VVD):

Het initiatief voor de voetbalwet is niet recent ingediend. Daarin was deze bepaling ook al opgenomen. Naar aanleiding daarvan heeft de minister in een brief van 28 juni 2008 een inhoudelijke reactie gegeven. Ik heb dit amendement vorige week samen met PvdA en CDA ingediend, dus niet in een laat stadium. Vorige week was er gelegenheid om daarover inhoudelijk te praten.

De heer Heemelaar (GroenLinks):

Voorzitter. Ik dank de bewindslieden voor de antwoorden.

Onze fractie weegt dit allemaal net even wat anders af. Wij zullen dit wetsvoorstel niet steunen, waarvoor wij een aantal redenen hebben. De eerste is het strafrecht versus het bestuursrecht. Wij vinden de toetsing die mogelijk is via het bestuursrecht -- dat geldt voor alle besluiten van de minister -- te beperkt. Het gaat toch veelal om een marginale toetsing. Wij hebben sympathie voor de motie van mevrouw Kuiken op dit gebied, maar ook daarin wordt duidelijk dat die rechtsbescherming beperkt is. Wij geloven dat als het een zaak wordt, er zelden inhoudelijk wordt gekeken naar de overwegingen van een burgemeester om een bepaalde straf op te leggen.

De tweede reden waarom wij geen voorstander van dit wetsvoorstel zijn, is dat wij vinden -- ik spreek uit ervaring: ik heb in de gemeente Amsterdam regelmatig vergaderingen bijgewoond van de commissie algemene zaken om te kijken hoe de burgemeester daar verantwoording aflegt inzake zijn beleid op het gebied van de openbare orde -- dat het alles of niets is. De minister van BZK gaf al aan dat de gemeenteraad natuurlijk de mogelijkheid heeft om een motie van wantrouwen in te dienen, waarop de burgemeester moet aftreden, maar dat is alles of niets. Het algemene beleid stel je vast als gemeenteraad. Je kunt achteraf naar aanleiding van incidenten in discussie gaan, maar eigenlijk is het enige instrument een motie van wantrouwen. Ook dat is een beperkt middel om te controleren. Dat komt eigenlijk in de plaats van een beroepsrecht van iemand die is veroordeeld.

De derde reden waarom wij niet gelukkig zijn met deze wet is de belasting die dat zal geven voor de plaatselijke autoriteiten. De minister is daarop ingegaan. Wij wachten wat dat betreft de evaluatie over twee jaar af, maar ik kan mij voorstellen dat je, als een groep jongeren een gebiedsverbod heeft gehad dat kan uitlopen tot twaalf maanden, zoals in de amendementen wordt voorgesteld, flink moet investeren in de handhaving daarvan.

De laatste reden waarom wij niet gelukkig zijn met deze wet houdt verband met de onbedoelde bijeffecten, door mij in mijn eerste termijn vorige week genoemd.

Het wordt door die vervelende jongeren die dit gedrag vertonen, toch ervaren als uitdagen, als pesten, als zuigen. Ik heb daarvan gezegd, en dat herhaal ik nu, dat het niet zo is bedoeld, maar dat het wel zo wordt ervaren. Ik kan mij zo voorstellen dat ze gaan zoeken naar nieuwe mazen in de wet. Ik geef één voorbeeld. Het amendement van mevrouw Griffith op dat gebied, biedt ook weer allerlei ruimte. Het gaat dan om een jongere van bijvoorbeeld twaalf jaar, die zich moet laten begeleiden door een meerderjarige. Wat doet hij dan? Hij neemt zijn broertje van achttien mee. Dat is dan weer het volgende gat dat ze hebben gevonden. Wij blijven investeren in nieuwe instrumenten, terwijl ik denk -- dat ik heb in eerste termijn ook duidelijk aangegeven -- dat veel meer moet worden geïnvesteerd in preventieve activiteiten.

Ik ben blij met de toezegging dat er over twee jaar een evaluatie komt. Wij staan zeer kritisch tegenover een avondklok. Daar zullen wij zeker niet voor stemmen. Dat geldt ook voor de overige amendementen. Wij zijn gewoon tegen de wet. Er is eigenlijk maar één amendement, ik meen op stuk nr. 9, waarin sprake is van een versoepeling van de wet. Die zullen wij op die grond mogelijk wel steunen.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Voorzitter. Ik had een ruimere spreektijd dan de meeste woordvoerders, maar die is wel nodig ook. In de termijn die wij net gehad hebben, werd een aantal keren gezegd: wij zijn er vast allemaal op uit om dit wetsvoorstel te verstevigen. Ik kan echter zeggen dat ik daar helemaal niet voor ben.

Ik heb er in mijn eerste termijn al op gewezen: onze rechtstaat is in het geding. De aanpakdoctrine heeft zijn uitwerking niet gemist, zo kunnen wij concluderen. Geconstateerde of vermeende problemen in de rechtshandhaving vertalen zich vrijwel zonder uitzondering in een politieke drift om op te treden en dan niet via een zorgvuldige analyse van de feitelijke situatie en een evaluatie van het bestaande instrumentarium, maar via nog meer bevoegdheden voor het gezag om op te treden tegen zijn burgers en wel op basis van vage omschrijvingen en onduidelijke criteria, waarmee willekeur niet alleen op de loer ligt, maar vrijwel zeker ook zal optreden. De macht van de staat groeit en de rechtsbescherming wordt uitgehold. Vrijheidsberoving op basis van verdenkingen of verdachtmakingen wordt heel normaal. De PvdD ziet grote gevaren voor een vrije samenleving als die verdenkingen niet meer door de rechter hoeven te worden getoetst.

Wij maken ons zorgen over de dossiervorming en de mogelijkheid van het maken van bezwaar tegen een opgelegde maatregel of gedragsaanwijzing. Mevrouw Kuiken noemde het geval in Nijmegen ook al in haar eerste termijn. Daar krijgen wij nog een reactie op van het kabinet. Mijn bezwaar is echter dat als een burgemeester een maatregel oplegt aan een van zijn of haar burgers, hij of zij ook degene is die moet bepalen of jou bezwaar wel ontvankelijk is. Daar gaat het al mis. En als je even op vakantie bent of het druk hebt, lijk je pech te hebben. Als je niet bekend bent met de bestaande mogelijkheden om bezwaar te maken of om voorlopige voorziening aan te vragen, wat ook nog eens geld kost, dan heb je pech. Misschien voelt iemand zich wel zodanig geïntimideerd dat hij of zij geen bezwaar durft te maken. Dat is helemaal geen vreemde gedachte, want in de praktijk blijkt dat hier zelfs min of meer op wordt gerekend. In het COT-rapport, waar het kabinet ook naar verwijst, wordt geconcludeerd dat bevoegdheden wel eens worden toegepast hoewel dat eigenlijk niet zou mogen. Soms -- nu citeer ik -- in de verwachting dat de betrokkene er toch niet over zal gaan klagen. Dat lijkt mij geen basis voor een democratische rechtstaat. Maar je gegevens worden wel bewaard, zo wil ik wel even markeren.

In de discussie over de vraag die bij het kabinet is neergelegd, namelijk wat de noodzaak van dit wetsvoorstel is, zegt het kabinet de hele tijd dat het gesprekken heeft gevoerd met gemeenten en dat daaruit is gebleken dat deze wet nodig zou zijn. Wij hebben in eerste termijn al aangegeven dat het rapport waar het kabinet zich op baseert op twee manieren gelezen kan worden. Ik zie dat burgemeesters zeggen: wij weten eigenlijk niet zo goed welke bevoegdheden wij allemaal hebben en wij weten ook niet hoe wij die allemaal kunnen toepassen. Tegelijkertijd zouden die burgemeesters zeggen: wij hebben wel behoefte aan wat meer bevoegdheden. Daar lijkt een discrepantie tussen te zitten die mijn fractie in elk geval grote zorgen baart. Ik heb het rapport er nog even bij genomen. Er staan dingen in die de moeite van het noemen echt wel waard zijn. Er staat bijvoorbeeld in: verschillende burgemeesters hebben aangegeven dat de vraag naar kortetermijnoplossingen vooral door de media of door de gemeenteraad wordt gesteld. In dit licht heb ik nog een vraag aan het kabinet.

Hoe zit het met die democratische controle? Gaat dat wel zo goed als het kabinet denkt? Er is een afnemende tolerantie voor onveilige situaties en in een aantal gevallen werd duidelijk gemaakt dat er niet altijd ruimte bestaat voor de langlopende trajecten die wij graag zouden willen: goede jeugdzorg of het begeleiden van overlastgevende jongeren naar opleiding en werk. Daar is onvoldoende ruimte voor.

Burgemeesters voelen zich gedwongen om spierballentaal te laten horen op momenten dat zij dat zelf eigenlijk niet nodig vinden. Het is volgens hen echter wel nodig om groeiende onrust weg te nemen in de samenleving. Het wordt steeds lastiger om veiligheidsbeleid voor de lange termijn uit te leggen en om steun te krijgen voor dergelijk beleid, met name als zich tijdens de uitvoering incidenten voordoen die voor onrust zorgen in de samenleving. Over deze opmerkingen van de burgemeesters heb ik het kabinet niet gehoord; niet in de schriftelijke voorbereiding en niet in het antwoord in eerste termijn. Ik maak mij er grote zorgen over, maar het kabinet lijkt zich er wel gemakkelijk bij te voelen. De Raad van State heeft ook al gesteld dat het kabinet wel erg kort door de bocht gaat. Ook verschillende woordvoerders hebben daarop gewezen, hoewel iets te weinig naar mijn smaak.

Het probleem lijkt erin te zitten dat als je maar bombarie maakt en aanwijst en benadrukt dat de problemen groot zijn, er vanzelf wel begrip ontstaat voor het standpunt dat de bevoegdheden moeten worden verruimd en dat er moet worden opgetreden. Als je het probleem eerst groot maakt en vervolgens een oplossing aanbiedt, kan bijna niemand daartegen zijn. Ik ben dat wel. In onze democratische rechtsstaat gelden een aantal beginselen die gerespecteerd dienen te worden, wat je politieke kleur ook is. Het gaat dan bijvoorbeeld om de volgende vragen. Liggen de machtsmiddelen van de staat tegenover haar burgers wel op het juiste bestuurlijke niveau? Zijn de maatregelen proportioneel? Welke impact hebben de maatregelen die liggen op het gebied van de grondrechten? Wat gebeurt er met die impact als wij maatregel op maatregel stapelen? Het kabinet heeft naar de smaak van de fractie van de Partij voor de Dieren op deze vragen onvoldoende antwoord gegeven. Het zet de deur open voor verdere inperking van burgerrechten zonder de noodzaak daarvoor te onderbouwen; geen feiten, geen analyses, geen goed overzicht. Toch gaat het een aantal fracties blijkbaar niet ver genoeg, getuige de amendementen. Ik vind het droevig om te moeten constateren dat het in ons land al zo ver gekomen is dat het aanspreken van gecultiveerde onderbuikgevoelens genoeg is om de bijl in de fundamenten van de rechtsstaat te zetten.

Ik wil een voorbeeld noemen ter illustratie van wat ik zojuist betoogd heb, nog even los van de voor iedereen duidelijke constatering dat er zicht ontbreekt op de openbareordeportefeuille van de burgemeester. Het gaat over de dierenrechtenactivisten. De regering heeft een aparte brief aan de Kamer gestuurd waarin zij aangeeft dat er tot nu toe veel mogelijkheden onbenut zijn gebleven om gewelddadig activisme aan te pakken. De strafrechtelijke vervolging -- en ik wil benadrukken dat dit de weg is die mijn fractie zou willen volgen -- wordt verbeterd. Dat is prima, maar wat bleek nu? Acties van illegale dierenrechtenactivisten zijn niet goed geregistreerd en geanalyseerd. Dat gaat het kabinet nu dus verbeteren. Dan kan het kabinet echter nog helemaal niet weten wat daarvan het effect zal zijn en of de nu voorgestelde bestuurlijke maatregelen niet een beetje overbodig zijn. In de brief stond ook de constatering dat er nauwelijks aangifte wordt gedaan van illegale acties. Waarop baseert het kabinet de stelling dat het hard nodig is om op te treden als dat zo is? In een rechtsstaat baseren wij beleid en repressie op feiten. In een rechtsstaat geldt dat je aangifte doet bij de politie als je bedreigd wordt. Waarom? Omdat die aangifte dan gecheckt en gecontroleerd kan worden zodat wij weten waarover wij het hebben en er geen valse beschuldigingen gaan rondzingen.

Het kabinet lijkt zich echter te willen baseren op signalen die wij niet kunnen controleren en staven. Dat is een merkwaardige situatie. Als wij zeggen dat wij mensen moeten aanpakken die de rechtsstaat niet respecteren, beroepen wij ons aan de ene kant op de rechtsstaat, maar aan de andere kant willen wij kennelijk toch een beetje buiten de rechtsstaat om met maatregelen komen om deze mensen aan te pakken. Ik heb daarover vragen gesteld in de schriftelijke voorbereiding. Toen verwees het kabinet mij als onderbouwing van de noodzaak om de illegale dierenrechtenacties aan te kunnen pakken naar de situatie in Venray. Daar hebben dierenrechtenactivisten ervoor gezorgd dat het bioscienceproject niet is doorgegaan. Het kabinet is daarvan overtuigd. Ik heb een vraag aan het kabinet. Willen de bewindspersonen zo vriendelijk zijn om de Kamer een brief te sturen waarin aangetoond wordt dat het cancelen van het bioscienceproject in Venray het directe gevolg is van de acties van dierenrechtenactivisten?

Ik ben daar eigenlijk wel benieuwd naar. Ik wil me heel graag kunnen baseren op de feiten als wij hier moeten beoordelen hoe ernstig de situatie is. Kunnen wij die stukken tegemoet zien?

Ik wil graag illustreren dat de feiten niet lijken te tellen in dit dossier. Daar maak ik mij echt zorgen over. Gisteren werden mondelinge vragen doorgelaten over de uitspraken van een infiltrant in het Britse Animal Liberation Front, alsof wij vandaag niet over de aanpak van het dierenrechtenextremisme zouden spreken. Collega Van der Staaij mocht aan het kabinet vragen of het niet nodig was om de aanpak te intensiveren. Daar heb ik mij over verbaasd, want we hebben die brief, dit debat vandaag en morgen nog een debat. Ik geef toe dat het NOS-item misleidend was en iedereen op het verkeerde been heeft gezet, maar ik zou van deze Kamer toch een kritischere beschouwing hebben willen zien van de waarde van die informant. In een rechtstaat -- daarin leven wij -- gelden immers strenge regels voor het inzetten van infiltranten en informanten. Dat kan alleen onder het gezag van het OM en onder de regie van de politie. Dat is niet voor niets. Deze mijnheer was ingehuurd door het bedrijfsleven, vermoedelijk de farmaceutische industrie. Hoe kunnen wij weten dat hij de waarheid vertelt? Wie zegt dat hij niet juist allerlei acties heeft uitgelokt om de dierenrechtenactivisten een slechte naam te bezorgen? Dat is ook een mogelijkheid. Zorgvuldigheid zou ik dus ook graag willen zien als het gaat om dierenrechtenactivisten.

De heer Van der Staaij (SGP):

Het is misschien een beetje merkwaardig om dit debat te gebruiken als een soort verlenging van het mondelinge vragenuur. Daarom maak ik alleen deze opmerking: zelfs los van die infiltrant zijn de AIVD-onderzoeken die wij tot nu toe al kennen, zorgwekkend genoeg om vast te stellen dat wij hier met een zeer serieus probleem te maken hebben.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Dat wil ik graag bevestigen, maar gisteren tijdens het mondelinge vragenuur zei u dat deze mijnheer heeft geïnfiltreerd en dus uit eigen ervaring kan vertellen hoe erg het allemaal is. We hebben daar in Nederland onze eigen regels voor. Laten wij die dan ook van toepassing verklaren op onduidelijke bronnen. Als u zich baseert op de AIVD-rapporten, had u kunnen zien wat daarin staat en dat dit deels werd bevestigd door het NOS-item, maar laten wij het daarbij houden. Dit is immers weer een gevalletje van opblazen en laten zien hoe erg het allemaal is, terwijl het toch echt om individuen gaat. Dat is ernstig genoeg, hoor. Dat ben ik met u eens, maar langzamerhand is er een sfeer gecreëerd waarin de hele beweging voortdurend wordt gecriminaliseerd. Ik wil er echt moeite voor doen om daar een einde aan te maken.

Ik wil ook de CDA-fractie een vraag stellen. De collega van de heer Çörüz heeft op televisie gezegd dat radicale dierenrechtenactivisten hier niet thuishoren. Dat heeft hij gisteren nog eens bevestigd in de Kamer. Dat zijn echter mensen die de wet niet overtreden. Ziet het CDA dan misschien ook andere groepen?

De voorzitter:

Mijnheer Çörüz, graag een korte reactie. Ik denk dat wij het nu wel erg ver uitrekken.

De heer Çörüz (CDA):

Ik moest op mijn tanden bijten. Ik dacht: waar gaat dit debat nou heen? Mevrouw Ouwehand, probeert u niet via een heel grote omweg ons als de boze wereld af te schilderen? U plakt etiketten en definities op de dierenbeweging. We mochten het niet meer "extreme dierenactivisten" noemen. Welke term gebruikte u ook alweer? "Illegale dierenactivisten". Vraag het aan de boeren, de bedrijven en de directeuren wiens auto's worden opgeblazen. Ik heb de vorige keer een stuk geciteerd uit het AIVD-rapport. Dat is klip en klaar en daarvoor hebben wij die infiltrant ook helemaal niet nodig. Waarom wilt u al die beelden die wij wel zien, niet zien? Waarom probeert u via allerlei wegen via verandering van etiketten en definities dat wat gewoon krom is, recht te praten? U kunt mij wel elke keer aankijken, maar mijn verhaal zal, ook in navolging van mijn collega Van Haersma Buma, hetzelfde zijn. Dat soort leiden willen wij in Nederland niet hebben. Dierenactivisten die gewoon vredig demonstreren, zijn hier allemaal welkom. Dat heb ik de vorige keer ook geprobeerd uit te leggen, maar u wilt dat kennelijk niet begrijpen of niet horen. Er is echter geen plaats voor degenen die met aanslagen, intimidatie en bedreigingen bedrijven en boerenbedrijven het leven lastig maken.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

U bent in ieder geval een stuk specifieker dan uw collega Van Haersma Buma.

Waar ik grote bezwaren tegen heb -- en waarom ik ook zoveel spreektijd nodig heb -- is dat de hele beweging is gecriminaliseerd. Ik zie mevrouw Kuiken al chagrijnig kijken. Dit is echter even nodig vanwege alle momenten waarop vragen zijn gesteld en er bombarie is geschopt over dierenrechtactivisten. De hele beweging is gecriminaliseerd omdat niet specifiek duidelijk is gemaakt dat het gaat om die enkele tientallen individuen die de wet overtreden. Ik word er ook een beetje moe van, om de zin te moeten zeggen dat ik tegen wetsovertreding ben.

De heer Cörüz legt mij voortdurend in de mond, ook vorige week, dat ik de dierenrechtbeweging romantiseer en dat ik de zaak zou ontkennen. Dat is allemaal niet waar. De Partij voor de Dieren wijst illegale acties af. Daartegen moet gewoon opgetreden worden. Daar is het strafrecht voor. Het kabinet moet dus vooral optreden. Het is echter de partij van de heer Cörüz die een klimaat heeft geschapen waarin zo ongeveer iedere dierenrechtactivist als een halve terrorist wordt afgeschilderd. Daar maak ik bezwaar tegen. Om dat punt duidelijk te maken, heb ik even de tijd nodig.

De voorzitter:

Ik maak er bezwaar tegen dat wij van een serieuze wetsbehandeling een partijpolitiek debat aan het maken zijn. Ik geef de heer Cörüz kort de tijd om te reageren. Daarna gaan wij weer terug naar behandeling van het wetsvoorstel.

De heer Cörüz (CDA):

De minister van Binnenlandse Zaken heeft vanavond klip en klaar gezegd dat er niets aan de hand is met mensen die vredig demonstreren voor of actie willen voeren voor dierenrechten. Dat spreekt iedereen keer op keer uit. Ik maak wel ernstig bezwaar tegen die lieden die de zaak misbruiken, die mensen intimideren, die auto's opblazen en die bedrijven in Limburg het werken onmogelijk maken. Het rapport van de AIVD is daar duidelijk in. Het maakt mij dan niet uit of dat er vijf, tien of vijftien zijn. Die lieden zijn hier te veel. Dat moet klip en klaar zijn.

Mevrouw Kuiken (PvdA):

Mevrouw Ouwehand vindt dat ik chagrijnig kijk. Dit is echter mijn normale gezichtsuitdrukking. Misschien kan die term dus worden geschrapt.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Excuses. Ik hoorde u trouwens wel mopperen.

Mevrouw Kuiken (PvdA):

Mevrouw Ouwehand heeft recht op haar eigen betoog en heeft het recht om haar eigen punten te maken. Het helpt echter als zij een beetje ingaat op het wetsvoorstel. Over welke punten maakt zij zich zorgen? Waar ziet zij dat illegale activisten op onrechtvaardige wijze worden gedupeerd?

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Ik ben het met de heer Cörüz eens dat mensen die de grenzen van de wet niet respecteren aangepakt moeten worden. Het is echter de partij van de heer Cörüz die daarover niet duidelijk is geweest. Als hij echt meent wat hij zegt, verzoek ik hem vriendelijk om dat voortaan ook zo te zeggen. Hij moet dus niet zeggen dat radicale dierenactivisten hier niet thuishoren. Die mensen doen niets verkeerd, ook al hebben zij in de ogen van de heer Cörüz radicale ideeën. Daar is echter niets mis mee.

Ik ga hier uitvoerig op in omdat de hele heisa over dierenactivisme ten grondslag ligt aan dit wetsvoorstel. Ik heb mijn bezwaren tegen dit voorstel zo-even geuit. Ik vind dat ik hier de ruimte mag nemen om mijn bezwaren uiteen te zetten en om de achtergrond van het voorstel te schetsen.

Bij de definitiekwestie heb ik het kabinet willen voorleggen dat het gaat om een overtreding van de wet waarvan wij afstand moeten nemen. Je kunt dan spreken van "illegaal" of van "gewelddadig", maar liever niet van "extremisme". Hoe zit het bijvoorbeeld met de campagne Nederland tegen terrorisme? Daarin wordt gezegd dat mensen met extreme ideeën over dierenrechten weleens terrorist zouden kunnen zijn. Het zou dit kabinet sieren om, als het meent dat dierenbeschermingsorganisaties niet ten onrechte mogen worden beschuldigd van illegale praktijken, deze campagne in te trekken. Ik heb daar in eerste termijn naar gevraagd.

Ik heb nog wat andere zaken te melden. Ik houd het hier echter maar bij. Wij zijn niet overtuigd van de waarborgen voor de rechtsbescherming van de burger. Ik heb gewezen op Nijmegen en op het klimaat waarin dierenrechtactivisten ten onrechte hard worden aangepakt. Ik heb ook gewezen op de situatie in Slotervaart waarin ook de hoofdagent zegt dat de jongens te hard zijn aangepakt.

Ik sluit af met twee moties.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Wij hebben het bij interruptie al gehad over het onderwerp van de laatste motie. In eerste termijn was er wat rumoer over de vergelijking die daarvoor zou opgaan. Die ga ik niet herhalen, want die heb ik teruggenomen. Ik wil wel zeggen dat het echt foute boel is, zo'n contract. Ik hoop op ruime steun in de Kamer voor mijn motie, want in een rechtsstaat kan het echt niet om organisaties tot zulke uitspraken te verplichten.

De heer Van der Staaij (SGP):

Voorzitter. Ik dank de bewindslieden voor de beantwoording. Ik had vandaag zelfs het genoegen dat één van mijn vragen door twee ministers werd beantwoord. Dat is terecht, want de vraag was of zich in de praktijk het risico voordoet dat in de samenloop van bevoegdheden van de burgemeester en de officier van justitie deze functionarissen op elkaar gaan wachten. De minster van BZK heeft, ongetwijfeld vanuit haar zorg voor de burgemeesters, gezegd dat dit niet het geval is. De minister van Justitie heeft eveneens, ongetwijfeld vanuit zijn verantwoordelijkheid voor de officieren van justitie, gezegd dat dit niet het geval is. Ik ben helemaal gerustgesteld na deze beantwoording op dit punt.

De minister van BZK zei dat er een visie op de portefeuille openbare orde aan zit te komen en dat deze in elk geval spoort met dit wetsvoorstel. Zij gaf daar een procedurele reden voor, namelijk dat is afgesproken dat de discussie daarover dit wetsvoorstel niet zal aantasten. Ik begrijp het antwoord, maar ik zou graag horen dat wat hier voorligt ook materieel en inhoudelijk spoort met het plaatje van de bevoegdheden op het gebied van openbare orde en met de ruimere visie daarop die inmiddels is ontwikkeld.

Een ander punt is dat bevoegdheden van de burgemeester niet kunnen worden ingezet ter handhaving van de openbare orde waar het gaat om gedrag in treinen. Het betreft weliswaar openbaar vervoer, maar een trein is geen openbaar terrein. Is het niet merkwaardig en belemmerend dat dit niet onder de bevoegdheden op het gebied van openbare orde valt? Is dat eigenlijk wel logisch? Ik begrijp dat de verantwoordelijkheid primair bij de vervoerder ligt. Is het in de praktijk echter niet lastig en wat merkwaardig dat deze bevoegdheden voor een groep die zich binnen en buiten openbaarvervoermiddelen kan begeven daar niet van toepassing zijn?

Een ander belangrijk punt is de verhouding tussen artikel 173, lid 3, van de Gemeentewet, dus de lichte bevelsbevoegdheid, en de zwaardere bevelsbevoegdheid. Ik dank voor de verduidelijking op dit punt. Ik deel wel de bedenkingen van onder andere de heer De Wit dat woorden als "groepsgewijs" in dit verband mogelijk in de praktijk toch een onbedoelde belemmering kunnen vormen. Ook als het duidelijk is dat daaraan wordt gedacht, kan het feit dat het met name wordt genoemd toch niet betekenen dat in de praktijk allerlei discussies ontstaan over de vraag of iemand tot die groep behoort of niet. De suggestie van mevrouw Griffith om te spreken van "individueel of in groepsverband" of die van de heer De Wit om te spreken van "al dan niet in groepsverband" zijn interessant. Ik hoor daar graag een nadere reactie van het kabinet op.

Hoe zit het nu als iemand deel uitmaakt van een groep die herhaaldelijk de openbare orde verstoort voor de toepassing van de bevoegdheden van dit wetsvoorstel? Ik bedoel in het geval niet individueel te traceren is of de persoon in kwestie de vorige keer in de groep die de openbare orde verstoorde zelf handelingen heeft verricht die de overlast hebben veroorzaakt.

Is het nodig om dit aan te tonen voor de toepassing van deze bepaling?

Er was ook nog even discussie over de vraag of met de aanpassing van dit artikellid de APV-bepalingen buiten werking worden gesteld. Ik heb in mijn studie Staatsrecht ooit geleerd dat een aanvullende regeling altijd mogelijk is als een hogere regeling niet uitputtend is bedoeld en als deze ook niet wordt doorkruist. Ik ga ervan uit dat dit nog steeds geldt. Als uit de toelichting ook helder is dat hiermee geen uitputtende regeling is gegeven, zie ik niet in waarom de APV-bepalingen gevaar zouden lopen.

Ik heb per interruptie al gezegd dat de SGP-fractie beslist sympathie heeft voor de gedachte achter het amendement over de strafbaarstelling van de voorbereiding van openlijke geweldpleging. Ik loop er wel tegenaan dat de consultatie ontbreekt bij deze bepaling. Zou dit geen risico's voor dit wetsvoorstel met zich mee kunnen brengen in de verdere behandeling, ook in de Eerste Kamer? Procedureel komt dit op een vrij laat moment dit wetsvoorstel binnen. Er heeft dus niet of nauwelijks een inhoudelijke, uitgebreide gedachtewisseling plaatsgevonden over de wetstechnische vormgeving ervan. Nu de indieners uitdrukkelijk hebben gezegd dat het wordt voortgezet en dat de handschoen van de minister kennelijk niet wordt opgepakt om dit in een apart wetsvoorstel vorm te geven, wil ik van de minister graag een nadere wetstechnische beschouwing horen over de gekozen formulering.

Mevrouw Griffith (VVD):

Ik wil de heer Van der Staaij geruststellen. De minister is in zijn brief van juni 2008 al ingegaan op dit voorstel over de voorbereidingshandeling. De Raad van State heeft daarover inderdaad geen oordeel kunnen geven, maar ik heb de heer Van der Staaij heel hoog zitten. In zijn studie Staatsrecht zal hij hebben meegekregen dat hij hierover ook zelfstandig een oordeel zou kunnen vormen, zonder dat de Raad van State ernaar gekeken heeft. Volgens mij moet dit de heer Van der Staaij best lukken.

De heer Van der Staaij (SGP):

Als democraat heb ik vertrouwen in mezelf, maar ook in adviesinstanties en in meningen van anderen. Die kunnen altijd helpen bij de verdere aanscherping van eigen opvattingen.

De SGP-fractie staat positief tegenover het wetsvoorstel. Het is duidelijk dat in de praktijk behoefte bestaat aan bestrijding van voetbalvandalisme en ernstige overlast. Ook dierenrechtenextremisme kan hiermee worden aangepakt. Gelet op de ernst van de problematiek maakt dit ons alleen maar enthousiaster voor dit wetsvoorstel. Daarom zullen wij dit wetsvoorstel steunen.

Minister Ter Horst:

: Voorzitter. Mevrouw Kuiken heeft gesproken over rechtsbescherming. Het gebiedsverbod wordt opgelegd door de burgemeester, niet door de politie. Het verbod komt dus ook niet voor in de politiesystemen. Het is goed mogelijk dat de achterliggende activiteiten wel in de politiesystemen komen, maar het feit dat het verbod is opgelegd komt er niet in. Dit is een antwoord op één onderdeel van de vragen die mevrouw Kuiken heeft gesteld. Mijn collega zal terugkomen op de overige opmerkingen ten aanzien van de rechtsbescherming.

De heer Çörüz heeft gevraagd of onderzocht kan worden of in het kader van artikel 172a een thuisblijfplicht kan worden opgelegd door de burgemeester. Hij vraagt om daarover op 1 juli bericht te krijgen. Het kabinet komt graag tegemoet aan verzoeken van de Kamer, maar we moeten deze motie ontraden wegens de zinloosheid ervan. Bij een thuisblijfverplichting is sprake van vrijheidsontneming. In dit soort gevallen kan dit niet door het bestuur worden opgelegd. Een thuisblijfverplichting is heel iets anders dan de inbewaringstelling. Dat is een noodmaatregel bij ernstig gevaar met een onmiddellijke toets door de rechter. Een thuisblijfverplichting is ook iets anders dan bestuurlijke ophouding van maximaal twaalf uur bij grootschalige wanordelijkheden.

Het is in strijd met het EVRM. Het kan alleen maar via de rechter worden opgelegd en niet via het bestuur. Volgens mij moet de Kamer het kabinet niet iets vragen waarvan op voorhand al duidelijk is dat het niet kan. Ik ontraad daarom deze motie.

Dan kom ik op het punt van de heer Wit, maar ook van anderen. De heer Van der Staaij stelde bovendien dat als in de wetsgeschiedenis wordt vastgelegd dat een bepaald artikel niet uitputtend is, dat toch voldoende is. Dat is het niet: de letter van de wet is leidend. Eerst een formele opmerking: als volgens de letter van de wet sprake is van een uitputtende regeling, dan kan de wetsgeschiedenis daar natuurlijk niet veel van afdoen.

Ik stel de Kamer voor om haar tegemoet te komen op het punt van de amendement-De Wit over het schrappen van "groepsgewijs" en het amendement-Griffith over het toevoegen van "individueel". Ik wil nog even zeggen wat wij moeten proberen te voorkomen. Ik begrijp deze amendementen zo dat de Kamer het prima vindt dat dit wetsvoorstel is gericht op groepsgewijze, structurele overlast en dat zij het belangrijk vindt dat aan te pakken. Daarnaast zegt de Kamer dat het eigenlijk niet alleen zou moeten gaan om herhaaldelijke structurele groepsgewijze overlast, maar ook om herhaaldelijke structurele individuele overlast. Dan moet je dus niet het woord "groepsgewijs" schrappen, want dan zou je het niet langer groepsgewijs kunt aanpakken. Je zou daarentegen het woord "individueel" moeten toevoegen. Als wij de Kamer zouden kunnen helpen door het verlenen van technische bijstand voor een amendement met die strekking, dan komen wij er met elkaar vast goed uit.

Tevens moet worden voorkomen dat door opneming van het woord "individueel" het verschil met de APV zodanig klein wordt dat de rechter van mening zou zijn dat gebiedsverboden krachtens de APV onverbindend verklaard moeten worden. Met andere woorden: het moet duidelijk zijn dat de wettelijke bepalingen een aanvulling zijn op de al bestaande mogelijkheden van de APV. Als wij de Kamer in technische zin kunnen helpen bij de formulering van zo'n amendement, dan kunnen beide bezwaren worden weggenomen en kunnen wij regelen wat de Kamer wil, namelijk het ook van toepassing verklaren van dit wetsvoorstel op structurele individuele overlast.

Daarmee kom ik op het punt van "herhaaldelijk". Dat kan ik de Kamer helaas niet meegeven, omdat het de bedoeling van het kabinet, als één onderdeel van de wetgever, is om daadwerkelijk aan te geven dat het hier niet om een eenmalige vorm van overlastpleging gaat, maar echt om een ernstige vorm van overlast; ik meen te weten dat het wetsvoorstel ook zo heet. Dat is gedefinieerd als "overlast die structureel herhaaldelijk plaatsvindt". Hoezeer ik het ook betreur, wij kunnen niet positief zijn over het schrappen van het woord "herhaaldelijk".

De heer Çörüz (CDA):

Dit verbaast mij ontzettend. In eerste termijn zei u nadrukkelijk het oordeel aan de Kamer over te laten. Ik heb dat opgeschreven en volgens mij hebben de collega's ook meegeschreven. Ik vind "ernstig" toch iets anders dan "herhaaldelijk". "Herhaaldelijk" betekent eigenlijk dat je wacht tot een tweede of derde keer. Mijn punt is nu juist om dat niet te doen, maar om meteen na de eerste keer op te treden. Dat vind ik een andere kwalificatie dan "ernstig".

Minister Ter Horst:

Maar ik heb in eerste termijn gezegd dat als je uw amendement geïsoleerd zou bekijken, dan het advies zou kunnen luiden "oordeel overlaten aan de Kamer". Ik heb daarbij meteen gezegd dat als wij uw amendement betrekken bij de amendementen van de heer De Wit, ik het opnieuw moet bekijken. Als ik het in die constellatie bekijk -- als je dus in feite zegt dat het niet alleen groepsgewijze maar ook individuele overlast is -- en je moet het onderscheid bewaren met de mogelijkheden die in de APV al zijn gegeven voor individuele overlast, dan moet je dus zorgen voor een onderscheid tussen dit wetsvoorstel en de APV. Als je dus het woord "herhaaldelijk" ook schrapt uit dit wetsvoorstel -- je verandert dan dus het "herhaaldelijk plegen van overlast" in het "eenmalig plegen van overlast" -- dan betekent dat wat in de APV is geregeld, zich nauwelijks nog onderscheidt van wat in dit wetsvoorstel staat.

De heer Çörüz (CDA):

Ik deel die visie niet. Wij gaan het nu stapsgewijs via het amendement-De Wit uitbreiden, want dan geldt het niet alleen voor groepen maar ook voor individuen. Als we mijn amendement opvolgen, schrappen we alleen het woord "herhaaldelijk". Wij kunnen dus zowel groepen als individuen na de eerste keer oppakken. Als je er heel veel bestanddelen uithaalt, wordt het volgens mij -- ik heb dit zo bekeken en zo laten uitzoeken -- een algemeen bestanddeel en loop je risico met die APV. Zo is het mij verteld en ik herken het van de studie. Wij halen er echter één bestanddeel uit, namelijk het woordje"herhaaldelijk" en dan zegt de minister dat het dan zo algemeen wordt dat je risico loopt.

Minister Ter Horst:

Dat is nu juist de crux. In de APV is geregeld dat er in het geval van individueel veroorzaakte overlast kan worden ingegrepen, bijvoorbeeld door iemand een gebiedsverbod op te leggen voor drie maanden. De wet is bedoeld om een aanvulling te bieden ten opzichte van de APV. De belangrijkste aanvulling in dit wetsvoorstel ten opzichte van de APV zit in het feit dat het gaat om een groep. Dat is echt een aanvulling ten opzichte van de APV, want die is gericht op individuen. Nu vraagt de Kamer aan beide ministers: mogen wij in plaats van alleen maar de middelen te richten op groepen, de middelen ook richten op individuen? Ik zeg daar "ja" op, maar dan moet het wel gebeuren onder de omstandigheid die in de wet is aangegeven. Het moet dus gaan om structurele overlast die herhaaldelijk is toegepast. Op het moment dat je "herhaaldelijk" schrapt, zit je helemaal op de APV. Dan wil je iets in de wet regelen wat in de APV al geregeld is. De mogelijkheden die de wet biedt, op uw verzoek zelfs een uitbreiding met een gebiedsverbod tot een jaar, zijn te zwaar als het gaat om het incidenteel, individueel veroorzaken van overlast. Dan kom je namelijk echt in de problemen met subsidiariteit en met name proportionaliteit. Daarom zeg ik dat het woord "individueel " kan worden toegevoegd aan "groepsgewijs", maar dat op het moment dat wij het woord "herhaaldelijk" schrappen, wij in het vaarwater van de APV zitten. Dat moeten wij niet willen en dat is ook niet nodig.

De heer De Wit (SP):

Ik dank de minister voor de toezegging de Kamer te helpen bij een beter formulering. Ik ben het wat dat betreft met haar eens. Ik weet niet of wij het nu moeten bespreken, maar als je zegt "individueel of groepsgewijs", kom je in problemen met de daaropvolgende zin: of een leidende rol daarbij heeft gespeeld. Als je individueel de orde verstoort, is "leidende rol" helemaal niet meer van belang, want dan ben je in je eentje en heb je eigenlijk al de leidende rol. Er moet dan ook naar die formulering gekeken worden.

Minister Ter Horst:

Wij moeten even bekijken wat wij daarvoor bedenken. Misschien is het goed om nog even aan te geven waarom er staat "in groepsverband of een leidende rol." Als je dat doet, is het namelijk de vraag of de conclusie van de heer De Wit juist is. Het kan zo zijn dat iemand wel de aanstichter is van overlast, maar daarin geen zichtbare rol heeft gespeeld. Nogmaals, wij hebben al een aantal keer gezegd dat wij deze wet tot stand willen brengen om juist te voorzien in mogelijkheden voor het openbaar bestuur om te kunnen ingrijpen in situaties waarin het niet altijd meteen duidelijk is of iemand het zelf heeft gedaan, maar waarin wel duidelijk is dat die persoon er een rol in heeft gespeeld. Dat is de reden dat er staat "in groepsverband of een leidende rol heeft gespeeld." Ik ben het echter eens met de heer De Wit dat als wij de individuele mogelijkheid toevoegen, wij moeten kijken wat dat betekent voor de formulering "leidende rol". Ik denk dat die zou moeten blijven staan, maar wij hebben nog tijd om ernaar te kijken.

De heer De Wit heeft gevraagd naar de locoburgemeester. Het antwoord op die vraag was ik hem nog schuldig. De Gemeentewet bevat inderdaad -- ik dacht al dat het kon -- een waarnemingsregeling. Een door het college van B en W aangewezen wethouder treedt bij ontstentenis van de burgemeester op. Bij ontstentenis van alle wethouders kan zelfs een raadslid als burgemeester optreden. Er is dus altijd iemand bevoegd. Dat is overigens iets anders dan een mandaat.

De heer De Wit vraagt hoe de meldplicht verloopt. Dit kan in verschillende gevallen verschillend zijn. Het idee is dat degene die zich moet melden dat over het algemeen bij de politie doet. Het kan echter ook op een andere plek. Bij voetbalwedstrijden kan bijvoorbeeld bepaald worden dat iemand zich op de wedstrijddagen tijdens de wedstrijd moet melden op het politiebureau. Dan weet je namelijk zeker dat iemand niet naar het stadion kan gaan. Je kunt dat natuurlijk zo doen dat het het leven van iemand onmogelijk maakt.

Dat is niet de bedoeling. De bedoeling is om het proportioneel te doen. Het kan dus op verschillende manieren. Ik denk dat wij het kunnen overlaten aan de lokale autoriteiten om te beslissen op welke manier dat precies gebeurt. Het belangrijkste is dat men weet dat iemand niet op een plek is waar die niet zou moeten zijn.

De heer Çörüz (CDA):

Kan de minister mij uitleggen waarom een meldplicht tijdens een wedstrijd -- die al met al drie uur zal duren -- geen vrijheidsontneming is en mijn voorstel om dat thuis te doen dat wel is?

Minister Ter Horst:

Dat is omdat je dan bepaalt dat iemand een bepaalde tijd op dezelfde plek moet blijven en daar niet weg mag gaan. Dat is wat anders dan tegen iemand zeggen dat die naar een bepaalde plek toe moet. Ik kan het ook niet helpen, maar het ene is echt vrijheidsbeneming en het andere is dat niet. Ik heb het ook allemaal niet bedacht.

Een aantal sprekers heeft gezegd dat de KNVB vraagt om het strafbaar stellen van het gooien van voorwerpen op het veld, het betreden van het veld terwijl er nog gespeeld wordt et cetera. Er is een motie ingediend waarin mij wordt gevraagd om dat uit te zoeken. Ik ontraad aanneming van die motie. Een onderzoek is niet nodig. Het is heel goed mogelijk om in plaats van het strafrecht privaatrechtelijke mogelijkheden te gebruiken. Een voetbalclub kan bijvoorbeeld tegen de mensen in het stadion zeggen dat zij dat soort dingen niet mogen doen. Misschien vraagt men dan welke sancties daarop mogelijk zijn. Die zijn buitengewoon simpel. Je kunt in dat soort gevallen bijvoorbeeld bepalen dat de wedstrijd wordt stilgelegd. Dat is bij spreekkoren ook zo. Dat is overigens veel effectiever dan in het strafrecht vastleggen dat er geen spreekkoren mogen zijn. Waar het de inhoud van sommige spreekkoren betreft, kun je om andere redenen vinden dat je via het strafrecht moet optreden, maar om duidelijk te maken dat dit soort dingen echt onwenselijk is, kunnen binnen het stadion op basis van privaatrechtelijke regelingen allerlei straffen worden geformuleerd. Het is onze opvatting dat het echt niet nodig is om het in het strafrecht te regelen.

De heer De Wit (SP):

Als niet-voetballer moet ik vaststellen dat die bepalingen in Engeland wel werken. Ze hebben daar zelfs de hekken rondom het voetbalveld kunnen weghalen. Waarom moet je een heel stadion straffen als je iemand die dit doet, eruit kan halen? Dat kan tegenwoordig met de toegepaste maatregelen. Dan straf je alleen die persoon, gecombineerd desnoods met een van de maatregelen die wij hier bespreken. Als je het strafbaar maakt, dan weet iedereen dat het gewoon niet moet gebeuren. En misschien gooit iemand wel iets zodat de wedstrijd stilgelegd wordt. Dat zou je juist moeten voorkomen.

Minister Ter Horst:

U moet toch eens vaker naar het voetbal gaan, want de hekken waarover u spreekt, staan bijna nergens meer. Ik geloof dat alleen PSV nog maar hekken heeft. Er zijn nog een paar stadions met grachten -- die zijn overigens erg effectief -- maar hekken kom je eigenlijk nergens meer tegen. Maar goed, dat is niet zo relevant. Het is onze opvatting dat als iemand iets doet wat in strijd is met het recht, het strafrecht kan worden toegepast. Maar als het gaat om de dingen die u noemt, die niet via het strafrecht zijn aan te pakken, is het echt niet nodig, omdat het ook kan via de maatregelen die ik al noemde. Dat kan ook individueel. Afgesproken kan worden dat in een stadion bepaald gedrag niet wordt geaccepteerd. Iemand kan dan bijvoorbeeld door een van de mensen van de ordedienst van het stadion zelf verwijderd worden. Dat zijn allemaal mogelijkheden waarvoor het strafrecht niet nodig is. Het is ook mogelijk om een stadionverbod op te leggen of iemand gewoon van de tribune af te halen. Dat kan allemaal. Ik denk dat wij de KNVB met deze wet verre tegemoet zijn gekomen. Ik dacht te weten uit de reactie van de KNVB dat die daar erg gelukkig mee is.

Mevrouw Kuiken (PvdA):

De minister zegt belangrijke dingen. Mag ik concluderen dat de maatregelen van dit wetsvoorstel ook gelden voor de gedragingen die de heer De Wit naar voren heeft gebracht, bijvoorbeeld dat het gooien van dingen op het veld uiteindelijk ook tot een stadionverbod kan leiden?

Minister Ter Horst:

Dat hangt ervan of wordt voldaan aan de criteria om een stadionverbod op te kunnen leggen. Er zijn nu ook al mogelijkheden om een stadionverbod op te leggen. De KNVB kan in individuele gevallen een dergelijk verbod opleggen. Als het gedrag in de omgeving van het stadion betreft, kan de burgemeester een verbod opleggen.

De heer Anker heeft verzocht om aandacht te besteden aan preventief beleid van betaaldvoetbalorganisaties. Dit punt wordt betrokken bij de herziening van het beleidskader voetbalvandalisme. BVO's hebben inderdaad veel activiteiten op dit terrein ontwikkeld, maar wij moeten het vlammetje wel brandend houden.

Mevrouw Ouwehand heeft twee moties ingediend. Zij vraag om een analyse van de huidige maatregelen voordat tot nieuwe maatregelen wordt overgegaan. Die analyse is er al. In het COT-rappport is geanalyseerd welke maatregelen er al zijn en welke nog nodig zijn. In eerste termijn heb ik aangegeven dat het COT ervan uitgaat dat deze wet tot uitvoering zal komen, naast twee andere wetten die ik heb genoemd. Het COT is zelfs van mening dat bestuurlijke ophouding, preventieve fouilleerbevoegdheid op drugs en uithuisplaatsing van asociale gezinnen aan het instrumentarium van het bestuur moeten worden toegevoegd.

Mevrouw Ouwehand vraagt de regering om de voornemens om organisaties expliciet te laten verklaren dat zij zich aan de wet zullen houden en een verklaring van goed gedrag te laten tekenen niet uit te voeren. Ik geloof niet dat die conclusie kan worden getrokken uit het initiatief dat ik heb aangekondigd. Die motie is niet aan de orde. Ik ontraad dan ook aanneming ervan.

Mevrouw Ouwehand betoogt dat het volstrekt helder is dat iedereen in Nederland weet dat hij zich aan de wet moet houden en dat acties die in strijd zijn met de wet, veroordeeld moeten worden. Helaas is dat niet bij alle organisaties op het gebied van dierenrechten het geval. Ik citeer een interview uit het NOS-journaal met een actievoerder van het SHAC. Op de vraag of hij zelf op een harde manier actie wil voeren, zegt hij: nee, dat zou ik niet, maar ik heb er wel begrip voor dat anderen dat doen. De volgende vraag is: dus je hebt er begrip voor dat mensen auto's in brand steken? Antwoord: Ja, daar heb ik begrip voor.

Dat is het grijze gebied waarin mensen zelf geen onaanvaardbare acties uitvoeren. Dat is al mooi, want die veroordelen wij allemaal. Ze zeggen echter wel dat anderen het mogen doen. Dat is wat mij betreft over de grens. Als je in Nederland leeft, weet je dat je je daar aan de wet moet houden. Dan zou je ook moeten veroordelen dat anderen auto's in brand steken om hun doelen te bereiken. Ik ben ook blij dat de Partij voor de Dieren dat doet.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Toch blijft het een raar verhaal. Ik ben van mening dat het geen goede zaak is wanneer iemand die actief is binnen de dierenrechtenbeweging zegt: ik vind het prima dat er illegale acties plaatsvinden. Ik ben daar ook tegen. Het is echter toch vreemd om aan de organisaties de vraag voor te leggen of zij zich daar even tegen willen uitspreken. Volgens mij moeten zij dat zelf weten. Zij maken hun eigen afwegingen over hun eigen beeldvorming. Nu wordt de boel omgedraaid. Alle dierenrechtenorganisaties komen in het verdachtenbankje te zitten. Zij mogen daar pas weer uit als zij illegale acties veroordelen. Die verplichting is raar in een rechtsstaat. Je mag ervan uitgaan dat zij dat in principe niet doen. Als een individu dat zegt bij een organisatie te horen die illegale acties wel veroordeelt, maar dat zelf niet doet, dan weten wij dat.

In het rapport waar de minister naar verwijst, staat heel duidelijk dat er weinig zicht is op de inhoudelijke en juridische effecten bij de inzet van een combinatie van bevoegdheden. Ook is er niet specifiek gekeken naar de inbreuk op grondrechten van burgers bij een combinatie van bevoegdheden.

Mijn eerste motie is vooral gericht op die cumulatie en de effecten daarvan. Bent u dan bereid zo'n analyse uit te voeren?

Minister Ter Horst:

Ik heb in eerste termijn al gezegd dat er geen sprake is van stapeling. Er is sprake van een palet van maatregelen, waarvan het nu juist de bedoeling is dat een burgemeester in een bepaalde situatie een maatregel kan nemen die proportioneel is. Als je maar een mogelijkheid hebt, zal die nooit in al die situaties proportioneel zijn. U moet niet denken dat, als wij verschillende maatregelen bedenken voor het openbaar bestuur, er sprake is van een stapeling van maatregelen. Er is sprake van een keuze daaruit. In het rapport "Burgemeester en veiligheid" hebben wij de mogelijkheden van de burgemeester nog eens op een rij gezet. Wij zullen constateren dat het goed is om burgemeesters goed te doordringen van al die mogelijkheden. Wat in dit rapport staat, verhoudt zich ook heel goed tot de manier waarop wij er hier over spreken en ook tot het wetsvoorstel dat hier ligt.

Mevrouw Ouwehand en ik zijn het erover eens dat wij moeten voorkomen dat alle dierenrechtenorganisaties in de beklaagdenbank worden geplaatst. Mijn voorstel is een mogelijkheid om daartoe te komen. Laten wij beiden onze energie steken in het voorkomen dat alle organisaties in een kwaad daglicht worden gesteld, want dat zou onterecht zijn.

De heer Van der Staaij heeft gevraagd of het niet problematisch is dat in het openbaar vervoer niet de burgemeester kan optreden, maar de vervoersorganisatie zelf. Nee, dat is het niet. Althans, ik heb nooit gehoord dat het een probleem is. Er zijn eigen ordediensten en als dat nodig is wordt de politie geroepen.

Hij vraagt of het nodig is dat je onderdeel bent van een groep. Ik heb dat punt al genoemd. Het gaat erom dat je onderdeel bent van die groep of een leidende rol in die activiteiten hebt gespeeld.

Ik sluit af met een laatste bericht over de arrestaties die vandaag hebben plaatsgevonden bij de wedstrijd Ajax-Olympique: zeventien arrestaties. Hopelijk zal het met deze wet mogelijk zijn om in de toekomst te voorkomen dat er zo veel mensen worden gearresteerd.

Minister Hirsch Ballin:

: Voorzitter. Ik begin met de klachten van mevrouw Griffith, want het zit mij natuurlijk heel erg dwars dat zij denkt dat er sinds juni 2008 niets is gebeurd. Gelukkig is er wel wat gebeurd. Om te beginnen zijn er mogelijkheden in het Wetboek van Strafrecht; zie de Utrechtse voorbeelden. Het OM en de politie zijn hun werkwijze aan het verbeteren. Daarbij kijken wij intussen ook naar verruiming van de strafbaarstelling. Een concept voor zo'n wetsvoorstel is gereed. Naast de mogelijkheden die er blijkens de vrij recente uitspraak in de eerste helft vorig jaar van de rechtbank Utrecht zijn, hebben wij inmiddels voor de geest hoe wij artikel 141a kunnen verbeteren. Het is mijn bedoeling om dat op heel korte termijn in procedure te brengen.

Ik heb al gesproken over het amendement van mevrouw Kuiken over de twaalf-minners. Wij handhaven het advies om dat amendement niet aan te nemen. Wij ontraden dat in het licht van de discussie die wij pas hebben gehad. Ik verzeker mevrouw Kuiken graag nogmaals dat wij haar gezichtspunt zullen betrekken bij de uitwerking van datgene wat wij in onze brief hebben aangegeven over de twaalf-minners.

Ik kom bij de motie van Kuiken c.s. op stuk nr. 17 over rechtsbescherming. Ik zie geen aanleiding voor het aannemen van deze motie. Wij hebben immers al de mogelijkheid van rechtsbescherming. Ik begrijp dat na de Nijmeegse zaak wellicht de indruk is blijven hangen dat de rechtsbescherming niet in orde is, maar als een bezwaarde in zijn bezwaarschrift aangeeft dat hij door het gebiedsverbod in zijn belang is geschaad, moet er een inhoudelijke behandeling van het bezwaar plaatsvinden. Wij hebben alleen met een niet-ontvankelijkverklaring te maken als iemand zonder dat er een belang door is geschaad een soort principiële strijd wil voeren over het besluit van de burgemeester. Daar dient de bestuursrechtelijke rechtsbescherming echter niet voor. Ik verwijs naar de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van 22 december 2004, die in AB 2005, 76 is gepubliceerd.

Wij ontraden de motie van de heer De Wit op stuk nr. 19 over specifieke strafbaarstelling van aan voetbal gerelateerde strafbare feiten. De meeste gedragingen zijn namelijk al strafbaar, en het Openbaar Ministerie vordert hogere straffen als die gedragingen gerelateerd zijn aan voetbal. Als wij ze zouden opnemen in specifieke strafbaarstelling zou er een aanvullend element bewezen moeten worden. Dat is een nadeel van een specifieke bepaling. Bovendien kunnen voetbalclubs een en ander zelf aanpakken met gedragsregels en het toezicht op de naleving daarvan door de stewards. Ook zijn civielrechtelijke sancties zoals het stadionverbod mogelijk. Ik heb dat in eerste termijn ook geantwoord aan de heer Çörüz in verband met de buitenlandse complicaties.

Dan de motie op stuk nr. 18 van de heer Çörüz, over het opleggen van een thuisblijfplicht in het kader van artikel 172a van de Gemeentewet. Er gaat binnenkort een wetsvoorstel in consultatie over het wijkverbod, conform de aankondiging die ik onlangs heb gedaan toen wij in Gouda spraken over de ontwikkelingen aldaar. Ik hoop dat de heer Çörüz dat ook ziet als een voldoende uitvoering van de intenties die hij heeft willen uitdrukken in deze motie, en dat hij die motie daarmee wellicht niet meer echt nodig vindt. Artikel 172a lijkt mij eigenlijk niet het goede kader, maar ik denk dat wij de doelstelling op deze manier goed realiseren. Er is dan ook geen verder onderzoek nodig; alleen een wetsvoorstel en dat gaat nog een beetje harder. Dat wetsvoorstel komt dus in consultatie.

Wij hebben nog eens gekeken naar het amendement op stuk nr. 14 van mevrouw Griffith over de avondklok, maar wij ontraden het toch echt. Een 18-minner kan zich nog steeds op straat ophouden met vrienden van 19 en ouder. Tegelijkertijd is de avondklok een ingrijpende maatregel, die verder gaat dan een gebiedsverbod. Het is in feite een heel breed werkend gebiedsverbod. Het voorbeeld van mevrouw Griffith dat de jongere nog wel met de oudere naar het familiefeestje kan gaan, kan ook worden bereikt bij een gebiedsverbod, als dat op de goede manier wordt toegepast.

Ik kom toe aan het amendement van mevrouw Kuiken en de heer Çörüzover de samenspanning. Ik ben bereid de mogelijkheden uit te breiden. In mijn brief van 27 juni vorig jaar aan de Kamer heb ik gemeld dat vroegtijdige opsporing van openlijke geweldpleging van belang is en dat politie en OM dat nu al doen. Die brief geeft een sprekend voorbeeld.

De heer Çörüz (CDA):

Ik kan mij niet herinneren dat er een amendement van mevrouw Kuiken en mij ligt over samenspanning.

Minister Hirsch Ballin:

Dat is dan verkeerd genoteerd, dank u.

De heer Çörüz (CDA):

Er was wel vraag van mij over samenspanning, maar geen amendement.

Minister Hirsch Ballin:

Dan hoop ik dat mijn eerder gegeven antwoord daartoe strekt!

De algemene beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Het ligt in mijn voornemen om dit wetsvoorstel met de ingediende moties komende dinsdag in stemming te brengen, maar voor die tijd moet er nog het een en ander gebeuren. Het moet ook behandeld kunnen worden door de fracties. Is het mogelijk dat wij voor het weekeinde de toegezegde hulp effectueren? Zo ja, dan kan begin volgende week worden bekeken of alles rijp is om in stemming te worden gebracht, of dat uitstel van stemming moet worden gevraagd. Ik wil er voorlopig alles op richten om komende dinsdag dit wetsvoorstel af te werken. Ik vraag de bewindslieden of dat akkoord is. Ik zie dat dat het geval is.

Aanstaande dinsdag zal worden gestemd over het wetsvoorstel en de ingediende moties.