MevrouwWiegman-van Meppelen Scheppink(CU): In de energietransitie naar een duurzame energiehuishouding staat voor de ChristenUnie de volgende gedachte centraal: think long term but act short term. De opkomende en veelbelovende duurzame opwekking kunnen we door middel van de SDE-regeling versneld laten groeien. In het crisisakkoord is al afgesproken om op de korte termijn -- in deze kabinetsperiode -- een inhaalslag te maken. Daar zijn we blij mee. Ieder jaar krijgen we als Kamerleden een hele stapel brieven vanuit ongeveer elke SDE-categorie, waarin staat wat er allemaal nog mogelijk is of wellicht anders zou kunnen. Daarbij is het natuurlijk wel zaak om een en ander goed af te wegen. Op een aantal van deze categorieën zou ik specifiek willen ingaan.

In de SDE zie ik mooie, grote investeringen in wind op land. De minister heeft toegezegd in gesprek te gaan over de huidige systematiek. Dat lijkt ons ook voor de langere termijn goed. Ook waterkracht maakt weer onderdeel uit van de SDE. Dat is goed nieuws. Ik heb hier wel een vraag over. Hoe zit het precies met de vrije-getijdenstromingsenergie? Ik kom die namelijk niet als een aparte subcategorie tegen. Ik zou daar graag een nadere toelichting van de minister op willen hebben.

De productie van groen gas kan onder hoog rendement plaatsvinden en draagt bij aan de gasrotonde en de CO₂-reductie. De afgelopen jaren waren de SDE-gelden voor mestvergisting en groen gas al snel overvraagd. De ChristenUnie zou graag zien dat daar ook voor het komende jaar rekening mee werd gehouden, omdat vergisting en groen gas grote voordelen kennen en er ook op kleine schaal mooie resultaten worden geboekt.

De minister had het bij de beantwoording van de begroting van EZ over een combinatie van een aantal grote projecten die kunnen leiden tot een lagere subsidiebehoefte. Wellicht kan zij hier vandaag wat meer over zeggen. Ik zou ook graag willen weten hoe het met de kansen voor de groengashubs in het noorden van het land zit, die ook de ChristenUnie bijzonder aanspreken. Ik krijg nog wel eens te horen dat bedrijven hun subsidiebeschikking voor Zon-PV in 2008 hebben gekregen, maar deze niet kunnen inzetten omdat de economische crisis af en toe wat roet in het eten gooit. Het aantal te verwachten woningen is niet op tijd gebouwd. Deze bedrijven hebben dan nog wel eens andere plannen waarbij ook Zon-PV op een andere plek kan worden gerealiseerd en dan komt het vaak voor dat aanvragers niet kunnen voldoen aan de realisatie. Dat is natuurlijk ontzettend jammer, zeker in tijden van crisis. Daarom is mijn vraag of zij de ruimte krijgen om de middelen alsnog voor hetzelfde doel maar wellicht op een andere plaats in te zetten.

Het is goed dat de minister inzet op de verkorting van de aanvraagtermijnen van SenterNovem. Ik wil vandaag graag nog wel aandacht vragen voor de beoordeling van projecten en de transparantie ervan. Ik kreeg een voorbeeld onder ogen van een afgewezen vergistingsproject waarbij SenterNovem aangaf onvoldoende vertrouwen in de haalbaarheid te hebben. De betrokken bank was verbaasd omdat twee andere aanvragers wel subsidie kregen, maar de financiering niet rond kregen. Worden er financiële haalbaarheidcriteria gesteld door middel van het stellen van eisen aan een degelijke business case? Ik zou ook willen weten hoe er geoordeeld wordt. Het is ontzettend jammer als een kansrijk en groot project uiteindelijk geen subsidie krijgt toegewezen.

Het windpark in de Noordoostpolder is een groot en belangrijk project. We moeten alleen niet met zevenmijlslaarzen over de vragen heen lopen. De vragen vanuit Urk rondom het rijksinpassingsplan moeten serieus genomen worden. Ik denk dat het sowieso belangrijk is dat er volkomen helderheid en zekerheid bestaat over de cijfers -- het aantal MW en het aantal huishoudens dat van stroom wordt voorzien -- want ik merk dat daar nog wel eens wat twijfel over bestaat. Ik lees in de brief dat de minister in Urk is geweest -- ik heb geleerd dat het "op Urk" is -- en dat zij daar met de mensen heeft gesproken, maar ik heb verder geen inhoudelijke reactie daarop of op de bezwaren gezien. Ik heb wel begrepen dat er gesproken is over eventuele compensatie voor Urk, wat mooie kansen kan bieden. Ik kan me voorstellen dat er met bepaalde infrastructuur die tijdelijk aangelegd zou moeten worden om dat molenpark te realiseren, voor de toekomst economische kansen gecreëerd kunnen worden.

De ervaringen met zelflevering door te participeren in een project blijken goed te zijn. De vereniging de Windvogel en vooral Eneco laten mooie resultaten zien. Het is feitelijk geen thuisopwekking, maar deelnemers zijn enthousiast over duurzame energieopwekking en willen graag meedoen. Ik zou graag willen weten of er toch saldering kan worden toegepast. De minister noemt om verschillende redenen saldering bij opwekking voor de meter onwenselijk, maar ik zou willen weten of er geen andere variant mogelijk is waarbij het uitgesloten is dat er van de SDE gebruik wordt gemaakt.

Ik heb ook nog een aantal vragen over het vangnet wkk. Na het uitkomen van het CE Delft-rapport blijven er namelijk nog wat vragen liggen. Deze vragen zijn bijvoorbeeld door de VVD gesteld. Daar kan ik me bij aansluiten. De centrale vraag is eigenlijk: heeft de investeerder voldoende zekerheid voor de toekomst, dus ook in 2011 en verder, of laten we kansen liggen omdat investeerders afzien van de wkk door te grote investeringsrisico's?

Dan wil ik iets zeggen over de nieuwe SDE-regeling. Het is heel goed dat het kabinet de nieuwe financiering van de SDE voorstelt als gevolg van het aanvullend beleidsakkoord. Hiermee zullen we echt grote stappen zetten om de duurzaamheidsdoelen te halen. Ik denk dat er ook een heel mooie prikkel van uitgaat om ervoor te zorgen dat mensen energiezuinige apparaten zullen aanschaffen en dat er nog meer duurzame energie kan worden gestimuleerd. We kijken met gretigheid uit naar het aangekondigde wetsvoorstel.

De banken hebben gezamenlijk gevraagd of de overheid randvoorwaarden wil scheppen voor duurzaamheid. Pas dan kunnen ze investeren in klimaatbeleid, zo geven zij aan. Natuurlijk is het ontzettend mooi om deze wil vanuit de gezamenlijke banken te horen, maar aan de andere kant moeten banken vooral ook naar zichzelf kijken. Als ik alleen al naar de Eerlijke Bankwijzer kijk, zie ik dat er nog heel wat valt te verbeteren. Misschien is het aardig als de minister op deze oproep van de banken wil ingaan en deze handschoen weet op te pakken.