De leden van de ChristenUnie-fractie hebben met kritische belangstelling kennis genomen van onderhavig wetsvoorstel, dat ertoe strekt ziekenfondsverzekerden van 18 jaar en ouder na afloop van een kalenderjaar € 250 of minder te restitueren naar de mate waarin zij gebruik hebben gemaakt van zorg waarop op grond van de Ziekenfondswet aanspraak bestaat.

 

De leden van de ChristenUnie-fractie constateren dat wordt gesproken over no-claimteruggaaf. Zij menen dat deze aanduiding sterke associaties oproept met autoschade-verzekeringen, waarbij het mogelijk is om door voorzichtig rijgedrag schade te vermijden of om schade buiten de verzekering om te betalen en zodoende een no-claimkorting op te bouwen, die doorwerkt in een hogere premiekorting. Op twee punten verschilt de no-claimteruggaaf uit dit wetsvoorstel met de gangbare no-claimkorting bij autoschadeverzekeringen. Ten eerste is de systematiek bij autoschadeverzekeringen anders, omdat de opgebouwde no-claimkorting als gevolg van schadevrije jaren doorwerkt in de hoogte van de jaarlijkse premie, en niet in een teruggestort uitgavendeel (er zijn immers geen uitgaven gedaan). Ten tweede: ook al draagt een gezonde levensstijl bij aan een goede gezondheid, het valt niet te ontkennen dat ziekte en stoornissen slechts ten dele kunnen worden vermeden door een gezonde levensstijl. De aan-duiding no-claim roept daarom bij velen begrijpelijke wrevel op. Is het daarom niet wense-lijker om een andere term te gebruiken dan ‘no-claimteruggaaf’, zo vragen deze leden. Zij doen de suggestie om te spreken over ‘teruggaaf voorschot eigen risico’. Het begrip eigen risico is immers bekend uit de wereld van de particuliere zorgverzekeringen, en mensen zijn in het algemeen bekend met de voorschot-systematiek van bijvoorbeeld de energienota. Zij vragen een reactie op dit voorstel.

 

Omdat de regering voornemens is om te komen tot een standaardverzekering curatieve zorg met ingang van 1 januari 2006 vragen de leden van de ChristenUnie-fractie of zij in het verlengde van dit wetsvoorstel voornemens is om een no-claimteruggaafregeling ook op te nemen in de komende standaardverzekering in plaats van een eigen risico.

 

Waarom wordt het eigen risico voor WTZ-verzekerden verhoogd tot hetzelfde bedrag als voor de no-claimteruggaaf geldt, zo informeren de leden van de ChristenUnie-fractie. Waarom wordt voor de WTZ niet eveneens gekozen voor de no-claimsystematiek in plaats van een eigen risico, zo vragen deze leden.

 

Ook al worden de uitgaven voor de huisarts slechts voor 25% in mindering gebracht op de no-claimteruggaaf, er blijft hierdoor een financiële drempel bestaan voor de toegang tot de huisartsenzorg, zo merken de leden van de ChristenUnie-fractie op. Een bezoek aan de huisarts komt immers in mindering op de no-claimteruggaaf, zodat een drempel ontstaat, waardoor patiënten mogelijk ook een noodzakelijk bezoek aan de huisarts zullen uit- of afstellen. Deze leden wijzen dit af en bepleiten een drempelloze toegang tot de huisartsenzorg.

Zij vragen of het de bedoeling van de regering is om mogelijk te maken dat de uitgaven voor de huisarts voor een lager percentage dan 25% in mindering worden gebracht op de no-claimteruggaaf, gezien de formulering dat de verstrekking huisartsenzorg voor ‘maximaal’ 25% in mindering wordt gebracht.

De leden van de ChristenUnie-fractie constateren dat eigen bijdragen voor ZFW-verstrekkingen (hulpmiddelen, geneesmiddelen, overig ziekenvervoer) niet meetellen in de no-claimkorting. Zij hebben hier om verschillende redenen bezwaar tegen.

Qua systematiek vragen de leden van de ChristenUnie-fractie zich af of dit niet leidt tot een stapeling van prikkels, waarvan de ratio in ieder geval niet meer lijkt te liggen in het remmend effect op de zorgvraag. Zijn er aanwijzingen uit onderzoek die erop wijzen dat een dubbele prikkel (eigen bijdrage én eigen risico c.q. no-claim) een dubbel volume-effect opleveren, zo vragen deze leden. Met andere woorden: draagt een verdubbeling van de prikkel nog wel bij aan efficiëntere zorgconsumptie?

 

Het tweede bezwaar van de leden van de ChristenUnie-fractie richt zich op de inkomenseffecten als gevolg van deze stapeling van eigen betalingen voordoet. Met name de chronische gebruikers, die nauwelijks tot geen invloed hebben op het gebruik van voorzieningen, worden onnodig en onevenredig getroffen door deze stapeling van eigen betalingen. Bij deze stapeling van prikkels lijkt de conclusie onontkoombaar dat de solidariteit tussen gezonden en zieken wordt aangetast. Wil de regering reageren op de suggestie van de leden van de ChristenUnie-fractie om de eigen betalingen voor hulpmiddelen, geneesmiddelen en overig ziekenvervoer evenals de uitgaven voor kraamzorg buiten de no-claimteruggave te houden voorzover het chronisch gebruik betreft.

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen in dit verband een reactie op het voorstel van de KNMP om de zelfzorggeneesmiddelen voor chronische gebruikers weer op te nemen in het verzekerde ZFW-pakket. Wil de regering ingaan op de wijze waarop de KNMP het criterium ‘chronisch gebruik’  wil operationaliseren? Zou deze wijze van operationaliseren bruikbaar kunnen zijn voor andere verstrekkingen, zo vragen deze leden.

 

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen hoe het uitgangspunt van de IAO-verdragen en de Europese code inzake sociale zekerheid, namelijk dat eigen betalingen nadrukkelijk dienen te worden onderscheiden van premiebetalingen zich verhoudt tot de voorgestelde no-claimregeling. In de no-claimsystematiek heeft het er immers alle schijn van dat premiebetaling en het recht op no-claimteruggave nauw met elkaar verbonden zijn. De premies worden immers met een bedrag van gemiddeld 63 euro verhoogd teneinde de gemiddelde teruggave van 83 euro te kunnen uitkeren. Het bedrag aan eigen betaling van maximaal 250 euro wordt vervolgens verminderd met de niet gemaakte zorguitgaven en verrekend via de premies.

Deze leden vragen of de regeling is voorgelegd aan de instanties die binnen de IAO en de Raad van Europa bevoegd zijn nationale regelingen te toetsen aan de verdragen, en zonee, waarom de regering daarvan heeft afgezien. Is de kans aanwezig dat een toezichthoudende instantie de regeling alsnog als strijdig met de verdragen en de Europese Code beoordeelt, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie.

 

De leden van de ChristenUnie-fractie  vragen voorts naar de wijze waarop de regering het percentage van 25% hanteert, waarop in de Europese Code het bedrag aan zorgkosten dat voor eigen rekening van verzekerden mag komen heeft gemaximeerd. Enerzijds stelt de Memorie van Toelichting dat het gaat om het gezamenlijke eigen bijdrage-percentage, anderzijds wordt het percentage gehanteerd voor een afzonderlijke verstrekking, namelijk de huisartsenzorg. Deze leden vragen hierover opheldering. Zij constateren dat in de passage op p.4 een zin is weggevallen, en vragen de regering deze passage derhalve alsnog in zijn juiste vorm aan de Kamer te doen toekomen.

 

Begrijpen zij het goed dat de internationale verdragen uitsluiten dat verloskundige zorg en kraamzorg worden betrokken in een eigen bijdrage-regeling, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie.

 

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen aan welk indexatiecijfer het maximale bedrag aan no-claimteruggaaf wordt gerelateerd. Is dat een indexatiecijfer gebaseerd op de inflatie, de loonstijging of op de stijging van de zorguitgaven, zo vragen zij. Voorts vragen zij bevestiging dat het in december geïndexeerde bedrag geldt voor de no-claimteruggaaf over het eerstvolgende jaar.

 

De regering houdt nadrukkelijk de mogelijkheid open om de no-claimteruggaaf te verrekenen met de maandelijkse premie. Wordt hiermee gedoeld op de premie van één maand, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie. Indien het mogelijk zou zijn om de premieteruggave over alle maanden van het jaar uit te smeren, zal het positieve psychologisch effect van de teruggave dan niet verminderen, zo vragen deze leden. Zij suggereren om bij de AmvB als bedoeld in artikel 18a lid 5 vast te leggen dat het niet toegestaan is om de premieteruggaaf over alle maanden van het jaar uit te smeren.

 

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen naar de schatting van het volume-effect. Wordt de geschatte omvang van 190 miljoen euro ondersteund door het CPB, zo vragen deze leden. Voorts vragen zij waarop het bedrag van 20 miljoen euro voor uitvoeringskosten is gebaseerd.

 

De leden van de ChristenUnie-fractie menen dat de koopkrachteffecten sterk kunnen verschillen per verzekerde. Zij concluderen dat met name chronische gebruikers van zorg geen voordeel zullen ondervinden van invoering van de no-claimteruggave. Deelt de regering de mening van deze leden dat dit effect ten opzichte van gezondere verzekerden alleen aanvaardbaar is in combinatie met het terugdraaien van eigen bijdragen op afzonderlijke zorgvoorzieningen voor chronisch zieken en gehandicapten, zoals zelfzorgmedicijnen, noodzakelijke hulpmiddelen, en bepaalde vormen van ziekenvervoer?

 

Met betrekking tot het meetellen van de verstrekking huisartsenzorg voor slechts 25% in de no-claimteruggaaf zijn de leden van de ChristenUnie-fractie van mening dat de relatieve stimulans die ontstaat om allereerst een zorgverlener in de eerste lijn te raadplegen, zodat verzekerden zich niet onnodig tot zorgverleners in de tweede lijn wenden, in sterkere mate  opgaat voor hun voorstel om de huisarts in het geheel buiten de no-claimteruggaaf te houden. Deelt de regering hun mening op dit punt, zo vragen deze leden.

Voorts vragen de leden van de ChristenUnie-fractie aan de regering om aan te geven wat de budgettaire gevolgen zouden zijn wanneer de huisartsenzorg geheel buiten de no-claimteruggaaf werd gehouden.

 

Onder c. stelt de regering dat de no-claimteruggaaf bij wisseling van ziekenfonds gedurende het jaar naar rato van het aantal maanden per ziekenfonds zal gelden. Het betekent zelfs dat wanneer een verzekerde overstapt na drie maanden, waarin hij veel zorgkosten heeft gehad, toch aanspraak maakt op de volledige resterende no-claimteruggaaf van € 187,50 bij de nieuwe ziekenfondsverzekeraar. Werkt dit geen misbruik in de hand, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie. Beschikt de regering over een indicatie hoeveel personen overstappen gedurende het jaar? Zij vragen voorts of de gemiddelde kosten die hiermee verbonden zijn zullen opwegen tegen de eventuele nadelen van uitwisseling van gegevens tussen de ziekenfondsen. Het moet toch niet zo heel moeilijk zijn om gegevens uit te wisselen, zo merken zij op.

 

Onder d. stelt de regering voor om te kiezen voor een peildatum waarna late rekeningen niet meer worden meegeteld voor de no-claimteruggave. Ook ten aanzien van deze keuze vragen de leden van de ChristenUnie-fractie zich af of dit geen misbruik in de hand werkt. Ervan uitgaande dat de gekozen peildatum ergens tussen 1 januari en 1 april komt te liggen, kan de regering dan een inschatting maken van de hoeveelheid rekeningen die worden verstuurd na die peildatum, zo vragen deze leden. De aan het woord zijnde leden informeren in hoeverre verzekerden invloed kunnen uitoefenen op latere verzending door de zorginstellingen.

 

De regering stelt in de memorie van toelichting dat de verhoging van de nominale premie niet door dit wetsvoorstel wordt geregeld. Deze leden vragen op welke wijze de precieze verhoging van de nominale premie zal worden vastgesteld en wanneer hiertoe een besluit zal worden genomen.