Wijziging Grondwet komt er toch aan

DEN HAAG - De overgrote meerderheid van de Tweede Kamer wil dat de Grondwet wordt gewijzigd zodat de nieuwe gekozen burgemeester niet meer de raadsvergaderingen voor zal zitten.

Met ingang van de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 wordt ook de burgemeester gekozen op grond van een eigen politiek programma. Dat combineren met het onpartijdig voorzitterschap van de gemeenteraad, brengt de burgemeester in een onmogelijke spagaat is het belangrijkste bezwaar van het CDA. Behalve D66 en LPF gaat de rest van de Kamer mee in die kritiek. Onvermijdelijk gevolg is wijziging van de Grondwet. Minister De Graaf van Bestuurlijke Vernieuwing beloofde zo’n wijziging met het kabinet te bespreken.

Omdat een wijziging van de Grondwet niet valt te realiseren voor op zijn vroegst 2008, zal in 2006 dat deel van de burgemeesters worden gekozen, waarvoor de ambtstermijn is verlopen of waarvoor vacatures bestaan. De rest volgt dan bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010.

Onder druk van de harde kritiek van de Kamer verlaat De Graaf zijn voornemen om alle burgemeesters per 2006 te ontslaan. Arie Slob van de ChristenUnie hield de bewindspersonen voor dat die verstrekkende maatregel veel aan wachtgeld kan kosten.

De Kamer verwacht dat De Graaf met voorstellen komt om de vacant komende functies tot 2006 in te vullen met een waarnemer. Voor gemeenten die tussen nu en 2006 hun burgemeester kwijtraken, zoals Breda, groeit de vraag wie de raad tot die tijd moet voorzitten. Gevreesd wordt voor een minder daadkrachtig bestuur als tot de invoering van de gekozen burgemeester een waarnemer wordt aangewezen.

Maar dat Breda een benoemingsprocedure kan starten als burgemeester Rutten medio 2004 vertrekt is niet waarschijnlijk. Zo bleek uit het Kamerdebat gisteren. Mocht Breda in de loop van 2005 een nieuwe burgervader benoemen, en die kandidaat sneuvelt bij de burgemeestersverkiezing (door ontslag of bij gebrek aan stemmen), dan draait het Rijk op voor de wachtgeldregeling.

Dick de Cloe, oud-Kamerlid voor de PvdA en specialist in het binnenlands bestuur neemt de burgemeesterspost in Schoonhoven waar. Korte tijd deed hij daar ook de gemeente Vlist bij. De Cloe is van mening dat uit een heel peloton ervaren bestuurders een goede waarnemer kan worden gekozen. Commissaris van de Koningin May-Weggen, kan na overleg met de Bredase gemeenteraad een interim-burgemeester benoemen, zonder dat daar de goedkeuring van de minister van Binnenlandse Zaken voor nodig is.

„En er zijn veel goede waarnemers“, aldus De Cloe. „ Ad Havermans, gepensioneerd burgemeester van Den Haag is interim-burgemeester in Zoeterwoude en oud-staatssecretaris en voorzitter van Veronica Joop van der Reijden doet Valkenburg..“

Uit BN/DeStem, Paul Burm