Tineke Huizinga-Heringa vindt de conclusies in het IOB-rapport belangrijk. Sinds de jaren negentig is er meer aandacht voor de schuldenproblematiek, maar is de schuldverlichting onvoldoende op gang gekomen. Het rapport stelt kritisch vast dat in de acht onderzochte landen de schulden nog steeds onhoudbaar zijn, ondanks dat Nederland voor schuldverlichting heeft gezorgd. Illustratief is dat veel landen met hoge schulden meer kwijt zijn aan de aflossing van schulden dan aan basisonderwijs en gezondheidszorg. Gaat Nederland zich ervoor inzetten dat de MDG's meetellen in de beoordeling van de vraag of een land in aanmerking komt voor de kwijtschelding van schulden? Wat doet de minister hieraan, mede gelet op de schuldtoets?

De IOB zet vraagtekens bij de relatie tussen schuldhulpverlening en kredietver-strekking. Het morele risico blijkt nauwelijks een rol te spelen bij het verstrekken van nieuwe exportverzekeringen of bijdragen aan multilaterale leningen via de IFI's. Dat is niet coherent, evenmin als de dubbelrol die de IFI's spelen. De belangenverstrengeling maakt de beoordeling van een eventueel moreel risico niet gemakkelijker. Dat landen niet kunnen terugbetalen, lijkt niet of nauwelijks een rol te spelen bij de verstrekking van commerciële kredieten.

Kan de minister het 5-puntenplan nader toelichten? Nederland moet in het kader van de ontwikkelingsrelevantie niet alleen kijken naar het risico dat geleend geld niet wordt terug-betaald, maar ook naar de manier waarop de verstrekte kredieten worden besteed. Daartoe zijn niet alleen goede en transparante overheidsfinanciën nodig, maar ook een toets op de armoe-debestrijding. Wat bedoelt de minister met een "objectiveerbaar en operationeel beoorde-lingsinstrument inzake duurzame armoedebestrijding bij de herverzekering van nieuwe exportkredieten"?

De kwijtschelding van exportkredieten wordt gefinancierd uit de groei van het ODA-budget, mits het BNP groeit. Dit bestempelt de regering als additioneel, omdat het de bestaande ODA-uitgaven niet in gevaar brengt. Zo'n smalle interpretatie van de in Monterrey bereikte consensus is de Nederlandse regering onwaardig, zeker gelet op haar inzet in multilateraal verband. Gelukkig heeft de minister in de nieuwsbrief van Jubilee geschreven dat dit natuurlijk geen echte additionele financiering is.

Helaas komt de kwijtschelding van exportkredieten ten laste van het ODA-budget. Die kwijtschelding legt voor een bedrag van bijna 0,1% van het BNP beslag op het budget voor Ontwikkelingssamenwerking. Daarmee is het ODA-budget de facto afgenomen tot 0,7% van het BNP. Het is winst dat de te veel geraamde middelen voor kwijtschelding terugvloeien in het ODA-budget, maar het volstaat niet. Wordt per afgesloten kredietverzekering bijgehouden hoeveel premie was betaald alvorens de Staat de vordering overnam? Waarom worden betaal-de premies en het eigen risico niet in mindering gebracht op het bedrag dat als vordering staat geboekt en als schuldverlichting wordt gedeclareerd op het ODA-budget? Tellen de open-staande exportkredietvorderingen op derde landen mee voor het EMU-saldo? Zo niet, dan is het vreemd om voor de kwijtschelding een bezuiniging op het ODA-budget in te boeken.

 

Uit het overzicht van landen waarop Nederland vorderingen heeft uitstaan, blijkt dat bedragen tot maar liefst 4 mld aan uitstaande vorderingen kunnen worden kwijtgescholden. Daarvan kan 1,2 mld aan Nigeria worden kwijtgescholden. De minister moet haar budget beschermen tegen het oneigenlijk daarop gelegde beslag door kwijtschelding van commerciële kredieten die nooit getoetst zijn op ontwikkelingsrelevantie.