DEN HAAG - De motie die minister Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie) woensdagmorgen vroeg dwong de teruggedraaide naturalisatie van het opgestapte VVD-Tweede-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali te heroverwegen, kreeg de instemming van de ChristenUnie, maar niet die van de SGP. André Rouvoet en Kees van der Staaij leggen uit waarom.

André Rouvoet (ChristenUnie):

,,Als minister Verdonk écht voor haar zaak had gestaan, had zij moeten zeggen: 'Deze motie is niet uitvoerbaar voor mij, ik kan niet anders'. Dan had ik die motie niet gesteund. Maar dat zei ze niet. Ik begrijp het wel: het ging haar uiteindelijk om politiek lijfsbehoud. Juist het feit dat zij ging schuiven, was de reden dat de ChristenUnie vóór de motie stemde waarin Verdonk wordt opgedragen opnieuw te bekijken of Hirsi Ali Nederlandse kan zijn. We zien die motie als een mogelijkheid alsnog tot een zorgvuldige procedure te komen. Daarbij komt dat ik tegelijk ook niet in de populistische hoek van de LPF en de Groep Nawijn wilde komen, die Hirsi Ali gewoon het land uit willen hebben.''

Het ging ons dus puur om het handelen van de minister; het was niet zo dat ik vind dat Hirsi Ali per se Nederlandse moet blijven. Het ging mij ook niet om kritiek op het asielbeleid, hoewel ik vind dat dat ruimhartiger mag. Ik onderschrijf daarentegen wel dat de wet en jurisprudentie de minister ruimte geven om tot een andere afweging te komen in de zaak-Hirsi Ali. Die ruimte is er gewoon.

Als Verdonk dan beweert dat die ruimte er niet is, heb je het over de zorgvuldigheid van haar handelen. Dat heeft niets te maken met het idee dat de Tweede Kamer op de stoel van de rechter gaat zitten. Het ging hier niet om het door de Kamer naar de hand zetten van de wet, maar om zorgvuldigheid. Want als je zo'n conclusie trekt als de minister heeft gedaan, dan moet je meer tijd nemen dan twee keer 24 uur, en tenminste tweehonderd procent zeker zijn van je zaak, vooral ook gezien de complicaties die eraan verbonden zijn. Verdonk had tijdens het debat duidelijk moeten maken dat haar besluit de enige uitkomst kon zijn van de afwegingen rond het Nederlanderschap van Ayaan Hirsi Ali. Daarover had ik haar dan niet zwaar gevallen. Maar in plaats van overtuigend een standpunt uiteen te zetten, ging zij schuiven. Ze bleek niet zeker van haar zaak. Door te schuiven wekte zij de suggestie dat ze de beslissingsvrijheid die zij als minister heeft niet heeft durven gebruiken en zich slechts verschuilde achter de uitspraak van de Hoge Raad. Politiek-bestuurlijk is zij daarmee voor mij door het ijs gezakt.

Ik vind niet dat de Kamer zich heeft laten meeslepen door emoties, dat viel wel mee. Ik heb er zelf in elk geval geen last van gehad.''

SGP-Kamerlid Kees van der Staaij:

,,Wij vonden dat de Kamer doorsloeg in dat middernachtelijk uur. De Kamer ging met die motie op de stoel van de rechter en het bestuur zitten: op de stoel van de rechter door de minister te gebieden ergens beleidsruimte te zien waar volgens Verdonk die, met de wet en jurisprudentie in de hand, niet zag. De Kamer mag met een motie geen ruimte scheppen die niet bestaat.

En de Kamer ging ook op de stoel van het bestuur zitten, doordat de motie een heroverweging eiste van een individueel geval. Zou dat niet tot een positieve uitkomst leiden, dan moest de minister zo snel mogelijk een nieuwe naturalisatieaanvraag in behandeling nemen. Wij vinden dat het de Kamer niet past in een individuele zaak te treden. Er was bovendien meer terughoudendheid nodig, omdat het ging om een collega-Kamerlid, waarmee je al gauw de sfeer van vriendjespolitiek uitstraalt. De ruimte is heel beperkt, omdat je te maken hebt met rechtsgelijkheid in andere individuele gevallen.

Bas van der Vlies kwam daarom met een alternatieve motie, niet toegespitst op dit ene geval: De SGP vindt dat mensen in het geval van identiteitsfraude niet automatisch hun Nederlanderschap mogen kwijtraken, maar dat er een belangenafweging gemaakt moet worden: onder welke omstandigheden heeft het plaatsgevonden, hoe lang is het geleden, hoe lang is het al bekend? Wij wilden daarom van de minister weten of zij niet een te rigide invulling geeft aan het systeem. Maar daarmee nam de Kamer geen genoegen, en daarom duurde het debat zo lang. De minister moest erkennen dat die ruimte er wel is. Dat is lastig als de Kamer niet duidelijk kan maken waar die ruimte precies zit. Verdonk omarmde dus een motie waar ze het op grond van haar verhaal helemaal niet mee eens was. Dat maakte het ingewikkeld en verwarrend, en daar legde André Rouvoet terecht de vinger bij.

Het debat van dinsdagnacht was wel nuttig, omdat er nu als een volstrekt automatisme wordt gezegd: als iemand identiteitsfraude heeft gepleegd, betekent dat dat je nooit Nederlander bent geworden. Dat is wel een zeer rigide, ijzeren logica. Het is legitiem om daar naar aanleiding van de zaak-Hirsi Ali nog eens op in te gaan.''

Bron: Nederlands Dagblad, door onze redacteuren Hilbert Meijer en Rinder Sekeris


Zie ook:

• Dossier: Hirsi Ali