De leden van de fractie van de ChristenUnie hebben met belangstelling kennis genomen van de voorstellen tot wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet 1998. De leden van de fractie van de ChristenUnie onderschrijven het grote belang van goede arbeidsomstandigheden. Deze leden delen de mening dat gezond personeel bijdraagt aan gezonde bedrijven, hogere arbeidsproductiviteit en hogere winstgevendheid van ondernemingen. Daarnaast is goed arbobeleid een belangrijke factor bij het terugdringen van verzuim en arbeidsongeschiktheid. Het bewerkstelligen van een goed arbobeleid brengt kosten met zich mee. De Arbeidsomstandighedenwet dient enerzijds een goede bescherming van de werknemer te bieden, anderzijds dienen onnodige administratieve lasten verkomen te worden. De leden van de fractie van de ChristenUnie zullen het wetsvoorstel dan ook in dit spanningsveld beoordelen.

Verhouding doelstellingen en EU regelgeving
Het streven naar doelvoorschriften in het publieke termijn en het gebruik van arbocatalogi in het private terrein is in dit licht wat betreft de ChristenUnie een goede keuze. De vraag is wat de waarde van dit streven is. Reeds in de Arbeidsomstandighedenwet 1998 werd ingezet op meer doelvoorschriften en minder middelvoorschriften. In het nu voorliggende wetsvoorstel is dit nog steeds het geval.

Reeds in de Arbeidsomstandighedenwet 1998 werd aangegeven dat Europese wet- en regelgeving het bereiken van de gewenste situatie bemoeilijkte. In het nu voorliggende wetsvoorstel is dit nog steeds het geval. Wat is het realiteitsgehalte van de door de regering gewenste ontwikkelingen? In welke mate zorgen Europese voorschriften ervoor dat, ook onder de gewijzigde Arbeidsomstandighedenwet, er nog ingegrepen moet worden in het private domein? Wat is het streven van de regering waard wanneer er over de gehele linie voornamelijk wordt gekozen voor het schrappen van nationale koppen en niet voor het in Europa ‘verkopen’ van doelvoorschriften in het publieke domein, waarbij de invulling overgelaten wordt aan het private domein?

Zoals gezegd spelen Europese voorschriften nog steeds een centrale rol in de Arbeidsomstandighedenwet. Nationale koppen worden zoveel mogelijk geschrapt. In hoeverre heeft dit gevolgen voor het ambitieniveau van de Arbowetgeving? Acht de regering het mogelijk dat onder druk van internationale concurrentie de nu geldende bescherming in de toekomst ook het maximale beschermingniveau zal blijken te zijn en dat ontwikkelingen in de stand van de techniek niet in voldoende mate hun weerslag zullen vinden in de Arbowetgeving?

Doelvoorschriften
In het Arbobesluit worden 18 onderwerpen genoemd waarbij concrete doelvoorschriften zijn opgenomen, welke van deze doelvoorschriften zijn nieuw ten opzichte van de huidige regelgeving?

Arbocatalogi
De sociale partners zullen verantwoordelijk worden voor de vormgeving, de inhoud en de kenbaarheid van de arbocatalogi. Bestaan er op dit ogenblik al arbocatalogi? Zo ja, hoe beoordeelt de staatssecretaris de kwaliteit hiervan. De arbocatalogi dienen vooral op sectoraal niveau gestalte te krijgen. In hoeverre belemmert deze vorm van ‘verkokering’ het delen van opgedane kennis en inzichten, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie.

De vereniging van arboprofessionals wijst op het belang van voldoende kennis op het gebied van het gewenste beschermingsniveau op de werkplek. Een goede kennisinfrastructuur is noodzakelijk om de kwaliteit van de arbocatalogi te kunnen waarborgen. Zij wijzen hierbij op het belang van professionals, niet direct behorend tot de sociale partners. Op welke wijze draagt de regering er zorg voor dat de arbocatalogi de nieuwste wetenschappelijke inzichten zullen blijven bevatten.

In de memorie van toelichting wordt diverse keren verwezen naar de stand van de techniek/wetenschap als referentiepunt voor de arbocatalogi. Hoe breed moet deze referentie geïnterpreteerd worden? Betreft het referentie binnen de sector of moet er gekeken worden naar ontwikkelingen buiten de sector?

De verantwoording voor de invulling van de doelvoorschriften wordt gelegd bij de sociale partners. Ontstaat hierdoor niet het risico dat er tussen de sociale partners op dit niveau een strijd ontstaat over de wijze van invulling? In hoeverre roept het voorliggende wetsvoorstel een stroom van onderhandelingen en overleggen tussen de sociale partners op?

‘Arbospreekuur’
De invulling van het arbeidsomstandigheden beleid is primair de verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers. Om deze verantwoordelijkheid te kunnen dragen moeten beide partijen voldoende middelen tot hun beschikking hebben. Denk hierbij bijvoorbeeld aan concrete doelvoorschriften en aan arbocatalogi met up-to-date informatie.

Een middel voor de werknemer om problemen aan te kaarten is het arbeidsomstandighedenspreekuur. Het ‘arbospreekuur’ is in de ogen van de regering een ‘nationale kop’ en wordt om deze reden geschrapt. Zegt de regering hiermee dat het ‘arbospreekuur’ in het verleden geen nut heeft gehad? Wat betreft de leden van de fractie van de ChristenUnie heeft het ‘arbospreekuur’ waarde. Het is goed dat werknemers zonder tussenkomst van ‘derden’ arbodeskundigen kunnen spreken.

Melding ongevallen
De regels rondom melding en registratie van arbeidsongevallen worden door het voorliggende wetsvoorstel versoepeld. Zoals de regering aangeeft zijn ongevallen manifest geworden risico’s. Ongevallen zonder lichamelijk letsel hoeven niet gemeld te worden. Is er in deze gevallen ook geen sprake van manifest geworden risico’s?

In de ogen van de leden van de fractie van de ChristenUnie kan melding, ook in gevallen waarbij geen sprake is van lichamelijk letsel, wenselijk zijn. Wat is hierover de mening van de regering?

De wijzigingen op het gebied van het melden van ongevallen brengen overduidelijk een verlichting van de administratieve lasten met zich mee. In de door de regering gegeven toelichting wordt consequent gewezen naar Europese richtlijnen er wordt echter niet ingegaan op het waarom van de aanwezigheid van de diverse regels in de Arbeidsomstandighedenwet 1998. Regels zijn gericht op het behalen van een concreet doel, dat is de reden van het bestaan van regels. Kan de regering nader motiveren waarom de versoepelingen rondom de melding van ongevallen – maar ook het schrappen van het ‘arbospreekuur’ – niet schadelijk zijn voor het beperken van de risico’s op de werkvloer. Enkel een verwijzing naar Europese richtlijnen is voor de leden van de fractie van de ChristenUnie niet in alle gevallen afdoende. Kan de regering nader onderbouwen waarom het ook vanuit arbo-oogpunt wenselijk is dat desbetreffende regels verdwijnen?