Het wordt tijd dat de muziekzenders MTV, TMF en the Box de schadelijke effecten van hun 'gangsta' - clips onder ogen gaan zien, schrijft Arie Slob.

 

De ChristenUnie is niet langer een roepende in de woestijn. Het is een verademing dat nu ook de Partij van de Arbeid muziekzenders als MTV, TMF en The Box aanspoort om de effecten van erotische clips onder ogen te zien. Dat getuigt van moed, want het is niet politiek correct om je te bemoeien met de inhoud van televisieprogramma's en te spreken over het stellen van grenzen. Er is alle aanleiding voor een politiek offensief tegen de verplatting en vergroving op televisie.

De recente groepsverkrachting in Rotterdam was voor de PvdA aanleiding om in beweging te komen. Dit was echter niet de eerste keer. Elk jaar maken ongeveer tweehonderd minderjarige jongens zich schuldig aan groepsverkrachtingen. Dat zijn schokkende aantallen. Even schokkend is het feit dat de advocaten van deze jongens hebben aangegeven dat ze mede op het idee zijn gebracht door erotische muziekclips en de verkrachtingen beleven als entertainment. Het is zelfs zo erg dat de jongens geen schuldgevoelens hebben. Ze beseffen niet dat ze iets verkeerds hebben gedaan. Zo gaat dat toch, nietwaar?

Wat is er mis met de zogenaamde gangsta-clips van de muziekzenders? In een combinatie van beeld en muziek maken de clips de kijkers wijs dat ze met geld alles kunnen krijgen. Niet alleen mooie kleren en peperdure auto's, maar ook meisjes die niks liever willen dan 'gepakt' worden. In dergelijke clips zijn vrouwen 'sletten' (sluts) en mannen 'pooiers' (pimps). Onschuldig vermaak? Zeg het niet te snel. De impact van de televisie op de jongerencultuur is enorm. De boodschap van de clips laat onze jongeren niet koud, maar heeft een allesbepalende invloed op hun ontwikkeling. De clips verzieken het beeld dat zij hebben van geld en geweld en seksualiteit. Met alle gevolgen van dien

Ik heb in de Tweede Kamer regelmatig gevraagd om meer aandacht voor de effecten van geweld en seks op tv, maar de reacties van de verantwoordelijke bewindslieden waren tot nu toe teleurstellend.

Zo vindt men het niet politiek correct om iets te zeggen over de inhoud van televisieprogramma's. Het is de verantwoordelijkheid van de programmamakers, horen we keer op keer. De bewindslieden en de meeste Kamerfracties willen hun vingers er niet aan branden en ondertussen wordt de schade alleen maar groter. Daarom zie ik het als een positieve doorbraak dat de PvdA nu haar mond heeft opengedaan. 'Het is naïef om te denken dat deze combinatie van muziek- en beeldcultuur geen invloed heeft op jongeren', schreven Martijn van Dam en Jeroen Dijsselbloem (PvdA). En zo is het.

Wat moet er gebeuren? Moet de overheid ingrijpen en erotische clips op muziekzenders verbieden? Wat mij betreft alles in de juiste volgorde. Laten we om te beginnen maar eens een stevig maatschappelijk debat voeren. Het is te gek voor woorden dat meisjes en vrouwen in clips verlaagd worden tot gebruiksvoorwerpen, maar het is nog véél gekker dat er een taboe rust op het aan de kaak stellen daarvan. De ChristenUnie wil dat taboe doorbreken en krijgt nu gelukkig steeds meer medestanders.

Het resultaat van het maatschappelijk debat moet zijn dat omroepen en zenders niet langer de andere kant opkijken, maar hun verantwoordelijkheid nemen. Het wordt hoog tijd dat zowel de publieke als de commerciële omroepen zich rekenschap geven van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid: je kunt niet zomaar alles uitzenden zonder je te bekommeren om de gevolgen ervan.

Ik realiseer me dat een politiek offensief niet genoeg is. Er is meer nodig om MTV, TMF en The Box op andere gedachten te brengen. De arm van de politiek is kort. Er is daarom óók een consumentenoffensief nodig. De muziekzenders kunnen niet bestaan zonder de inkomsten van de bedrijven die adverteren in de reclameblokken. Daar liggen kansen om de bewustwording te stimuleren. Ik hoop dat de consumenten de adverteerders massaal benaderen om via hen de zenders te dwingen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid vorm te geven. Bedrijven als Coca Cola, Easy Mobile, Free Record, Lipton Ice, Nivea, T-Mobile, Unox en Wella zijn vaste adverteerders op de muziekzenders. Dat was hun bewuste keuze en daar mogen zij op aangesproken worden.

Coca Cola Enterprises vindt de uitzending van erotische clips primair een verantwoordelijkheid van TMF. Dat zal waar zijn, maar de multinational maakt het mede mogelijk dat de zender deze clips dag in dag uit de wereld instuurt. De impact daarvan is groot en bepalend voor de waarden en normen van onze jongeren. Ziet Coca Cola de ernst van de situatie nog niet in of wegen de commerciële belangen zwaarder?

Easy Mobile heeft ook aangegeven dat het bedrijf niet verantwoordelijk is voor de inhoud van de uitzendingen: 'De inhoudelijke strekking van uw actie nemen wij serieus en zal door ons worden meegenomen in de beoordeling van door ons in te zetten media'.

Gelukkig zijn de reacties in de Tweede Kamer positiever. Inmiddels wil een Kamermeerderheid dat de muziekzenders zich bezinnen, want ook het CDA heeft zich nu achter de ChristenUnie geschaard.

Arie Slob is lid van de Tweede Kamer voor de ChristenUnie.

 

• Dossier: Actie Gangstaclips