Bron: Nederlands Dagblad

door onze redacteur Piet H. de Jong

DEN HAAG - Kamerlid Tineke Huizinga-Heringa (ChristenUnie) mengt zich in het integratiedebat. Ze maakt zich zorgen over de angstgevoelens die ze opmerkt bij veel christenen over islam en moslims. Angst is onvruchtbaar.

Terug naar de 'softe' jaren zeventig wil Tineke Huizinga-Heringa (Christenunie) onder geen beding. Pamperen van allochtonen is haar vreemd. ,,Ze moeten zich aanpassen aan onze democratische rechtsstaat, die eis stellen we en daar moeten we nog meer energie insteken. Dat betekent dat eerwraak en vrouwenbesnijdenis verboden zijn. Het leren van de taal moet vanzelfsprekend zijn. Integratie is niet vrijblijvend.'' Die harde boodschap wil het Kamerlid helder neergezet hebben voordat ze haar kritische noten kraakt over het integratiebeleid in het algemeen en de angst bij veel christenen in het bijzonder.

Voor haar fractie bereidde ze een notitie voor waarin de visie op het integratiebeleid op hoofdlijnen wordt verwoord. De reden dat de ChristenUnie volgens Huizinga wel met een standpunt moet komen, is eigen aan de functie van een politieke partij. ,,Als partij moet je ook niet bang zijn leiding te nemen. Je kunt niet alleen naar kiezers luisteren, als partij moet je ook heldere lijnen uitzetten.'' Ze vindt dat de VVD in een ,,identiteitscrisis'' verkeert en om die reden vooral dingen zegt waarvan die fractie denkt dat 'het volk' die graag wil horen. ,,Op die manier doe je de samenleving tekort en laat je als partij, als fractie, een deel van je verantwoordelijkheid liggen.''

Om zelf niet in die valkuil te stappen, neemt Huizinga vierkant stelling tegen de in christelijke kring veel voorkomende gevoelens van angst als het gaat om 'de' islam en 'de' moslims. In vragen over dit onderwerp tijdens spreekbeurten proeft Huizinga steevast een ,,ondertoon van angst''. Vooral dat de islam een dominante religie wordt in Nederland. Alleen al vanwege het feit dat de islam in Nederland relatief veel aanhang heeft, wil het Kamerlid ervoor pleiten de realiteit nuchter onder ogen te zien. ,,Als christenen hoeven we nooit bang te zijn voor een andere religie. We geloven in een almachtige God. In die zin belijden we ook de theocratie, Gods bestuur over Nederland. Ik zou daarom moslims tegemoet willen treden in de geest van Jezus. Toon belangstelling voor ze als naaste en laat je niet leiden door angst.''

Angst zaaien

De Nederlandse strafwet kent een bepaling die het zaaien van haat verbiedt. In uw notitie doet u de suggestie ook een artikel op te nemen om het zaaien van angst te verbieden. Doet iemand als dat Bart Jan Spruyt, spreekbuis van de conservatieven in Nederland, dat in uw ogen?

,,Angst zaaien ten aanzien van een hele geloofsgroep is ontwrichtend voor de samenleving. Bart Jan Spruyt van de conservatieven kan dan wel zeggen dat we naïef zijn, maar het kweken van angst is onvruchtbaar. Het is ook een doodlopende weg. Het enige antwoord dat Spruyt rest, is een verbod van de islam. Dat kan niet en zou ook niet terecht zijn. Er is een groot verschil tussen moslims en terroristen.''

Uw SGP-collega Kees van der Staaij heeft een paar keer gezegd dat niet elke moslim een terrorist is, maar dat wel bijna elke terrorist een moslim is.

,,Dat kan op dit moment het geval zijn, maar maak er geen algemene wet van. We kennen toch ook de IRA en de ETA. Natuurlijk is het waar dat de islam handvatten biedt voor geweld, maar dat is niet exclusief voor die godsdienst. We kennen toch ook de gewelddadige uitwassen in naam van het marxisme en de Franse Revolutie? Meer dan de islam is het Nieuwe Testament de uitzondering. Wat Jezus ons leerde over de persoonlijke omgang met onze naaste, geen kwaad met kwaad vergelden en de andere wang toekeren, dat is de uitzondering.''

Waarom legt u er de nadruk op dat het kwaad in de mens zit?

,,Omdat de vijand in ons eigen hart schuilt. Die vijand zit niet in een bepaalde religie of een groep. Lange tijd kenden we een vreedzame islam die niet probeerde anderen dat geloof op te dringen. Het spreken in termen van angst roept vijandbeelden op. Daar neem ik afstand van. Ik wil niet spreken over moslims, joden of negers; ik zie mensen. Zo moeten we naar elkaar kijken. Als je in groepen gaat denken ga, je al gauw aan een hele groep kwalijke eigenschappen toedichten. Die ontwikkeling acht ik gevaarlijk.''

In bevindelijke kring en dus ook in SGP-kring woedt momenteel een discussie over de islam waarin de nadruk ligt op de gevaren. Van der Vlies deed het deze week in het terrorismedebat ook weer toen hij de regering naïviteit verweet over de islamisering van ons land.

,,Ook ik wil op geen enkele manier de indruk wekken het gevaar van moslimterrorisme te onderschatten. Er zijn immers moslims die hun religie gebruiken als legitimatie voor geweld. Maar met die constatering is niet gezegd dat elke moslim gewelddadig is of dat de islam als zodanig het geweld aanprijst. Daarvoor zijn er te veel voorbeelden van vreedzame moslims, al eeuwenlang. Moslims zijn niet onze vijand, terroristen wel. Dus moeten we die laatsten isoleren van de grote groep. Daarbij speelt ook nog een rol dat voor velen datgene wat ze niet kennen, wat vreemd is en afwijkt, angst inboezemt. Tegen die christenen zeg ik: zoek ze op en maak kennis met ze.''

Hebt u dat zelf ook gedaan?

,,Ja, ik heb met velen gesproken en ik ken ook nogal wat vluchtelingen die christen zijn geworden en eerst moslim waren. Ook van hen weet ik dat ze op de vreedzame weg waren, al zeg ik als christen dat ze de verkeerde weg bewandelden.''

Verleiden

Kunnen islam en democratie samengaan?

,,Er zijn islamitische landen die geen scheiding kennen van kerk en staat. Als dan de islam de meerderheid heeft, is er geen democratie. Maar simpel ligt het niet. In Irak bijvoorbeeld zijn het nog altijd de clans die het laatste woord hebben. Het is dus niet zo maar de religie, het kan ook de cultuur van een land zijn die bepalend is. Ik zou dus de uitspraak die Spruyt hierover deed niet voor mijn rekening durven nemen. Het is waar dat in veel moslimlanden de democratie ver te zoeken is. In Nederland moet ons dat juist stimuleren moslims te betrekken bij de rechtsstaat. Dat is de uitdaging waarvoor we staan. We moeten de moslims 'verleiden' deel te nemen aan onze samenleving. Dat kan door het publieke debat te zoeken en je eigen standpunten inzichtelijk te maken. Het is niet alleen kommer en kwel. Ik zit in de Kamer naast Fadime Orgü, VVD'er, moslima en democraat. Als je uitspreekt dat je wilt samen-leven met elkaar dan is een houding van angst niet werkbaar.''

In de praktijk valt dat samenleven nog niet mee.

,,We hebben waarden en normen die we met elkaar hoog moeten houden. Neem de zaak van de geweigerde handdruk. Van de imam en van minister Verdonk vond ik dat bot. De minister zei: ik ben voor hem blijkbaar niet gelijkwaardig. De imam liet van zijn eerbied voor de vrouw ook niet veel merken. Dat had anders gekund. Dat heb ik in Irak wel gezien, bijvoorbeeld dat men dan de hand op het hart legt en een lichte buiging maakt. Over die dingen moeten we met elkaar doorspreken. Als je dat serieus doet, houd je rekening met de ander, ook met diens religieuze gevoeligheden.''

Hoe doet minister Verdonk het als integratieminister?

,,Ik steun haar plannen voor de inburgering. Dat partners van elders alvast de taal moeten leren en iets van onze geschiedenis moeten weten, vind ik goed. Als ik haar hoor ontkennen dat allochtonen problemen hebben bij het solliciteren, dan denk ik dat ze dat gewoon hoort te weten. Haar reactie is dan vooringenomen en gaat uit van eigen denkkaders zonder zich in de ander te verdiepen. Ik denk wel eens dat ze de minister is van buigen of barsten.''

En dat vindt u gevaarlijk?

,,Ja, want daarmee zeg je: pas je aan mij aan. Veel migranten zijn trouwens christelijk. En die passen zich in onze samenleving juist wel gemakkelijk aan omdat we van oudsher een christelijke natie zijn. Van moslims mag je wél vragen zich aan te passen. Je kunt niet van ze vragen hun geloof af te zweren, dan zou je de gewetens geweld aan doen. Dat begrip straalt Verdonk niet echt uit.''

Coalities

In uw notitie spreekt u van coalities van christelijke politieke partijen met moslims tegen de libertijnse seculieren. Wat bedoelt u daarmee?

,,Als het om scholen gaat, wil ik samen met moslims opkomen voor het bijzonder onderwijs en dus ook voor islamitische scholen. Gaat het om de verhouding tussen man en vrouw dan zie ik meer aansluiting bij de seculieren in ons land. Immers de vrouw mag niet de graadmeter zijn van de eer van de man. Hij mag dus niet om die reden zijn vrouw thuis houden. De vrouw, ook de moslima, is een individu dat in onze samenleving de ruimte moet krijgen. Als een moslimman zijn vrouw gedwongen thuis houdt, ze geen woord Nederlands spreekt en wel kinderen heeft die ze niet kan begeleiden, dan herken ik me daar als christen absoluut niet in. Waar ik wel voor opkom is de keuzevrijheid van de vrouw. Als ze wil zorgen voor de kinderen moet ze niet verplicht worden te solliciteren.''

En een coalitie inzake godsdienstvrijheid?

,,Daar is de islam niet voor. Van belang is ieders vrijheid van levensbeschouwing. Ik ben bang voor de idee van neutraliteit. Die bestaat niet. Daarom moeten we, christenen en moslims, ons niet in een hoekje laten drukken alsof religie een afwijking is.''

Hoe beoordeelt u in dat verband uw spraakmakende collega Ayaan Hirsi Ali?

,,Zij is een van degenen in het debat die vijandbeelden bevestigt. Met haar uitspraak dat Cohen en Donner leven in het 'land van Ooit' zaait ze angst en doet ze de samenleving geen recht. Ik waardeer haar ijveren voor vrouwelijke slachtoffers, los van de vraag of dat nou het gevolg is van godsdienst of cultuur. Maar door keihard tegen de schenen van moslims te trappen, help je die slachtoffers niet. Met haar aanpak wordt ze een splijtzwam in de samenleving, terwijl je juist moet proberen de moslims aan jouw kant te krijgen. Dan kun je bijvoorbeeld samen optrekken tegen eerwraak en vrouwenbesnijdenis. Ik ben ook voor strenge straffen op dat punt. Maar met verboden en harde taal alleen kom je er niet. Je moet met deze mensen in gesprek gaan en ze duidelijk maken waarom die zaken niet kunnen. Zo moet je werken aan innerlijke overtuiging. Daarom is een echte dialoog zo van belang en moeten we niet langer met de rug naar elkaar gaan staan.''