De heer Cramer (ChristenUnie) stelt vast dat de noodzaak van de KRW en
WB21 onomstreden is. De term rentmeesterschap is hier zeker op zijn
plaats. De uitwerking van dit beleid levert een stapeling van problemen op
en conflicterende belangen.

Hij onderschrijft de vraag of Nederland zijn ambities niet te hoog stelt. De
vervuiling uit de bovenstroomse gebieden is zodanig dat die ambities
misschien niet realistisch zijn. De vraag is of dit probleem wel zo eenzijdig
moet en kan worden opgelost. Zo wordt in de landbouw tegenwoordig
goed rekening gehouden met de natuurlijke achtergronddeposities en het
gaat niet aan om de landbouw dan alleen voor de oplossing van de
problematiek te laten opdraaien. Hij dringt erop aan dat er meer kennis
wordt vergaard over de moderne landbouwmethoden en de natuurlijke
achtergronddeposities voordat er beslissingen worden genomen op dit
dossier. Het vrijhouden van de randen van landbouwpercelen is natuurlijk
een grote belemmering voor de landbouw, maar als de sector de kosten
voor de zuivering moet betalen, is het de vraag wat zinvoller is. Daarom
verdient dit onderdeel van beleid meer aandacht.

De berekening van de kosten is onevenwichtig. Het lijkt erop dat de staatssecretaris
voor de baten en de lasten heeft «geshopt» tussen de twee
scenario’s. Overigens is het de vraag of de batenanalyse wel eerlijk is. In
de afgelopen periode is veel gesproken over de berekening van de baten
van natuur en milieu. De huidige kosten-batenanalyse lijkt op een
verkeerde rekensom te zijn gebaseerd, want de betaalbaarheid mag niet
alleen in directe baten worden uitgedrukt. Dit geldt ook voor de andere
overheden, zeker voor de gemeenten. Een voorbeeld hiervan is dat wonen
aan het water zo populair is dat een sloot tussen woningen veel extra geld
oplevert.

Een andere kosten-batenanalyse is wel degelijk gerechtvaardigd, maar als
de doelstellingen van het beleid worden onderschreven, moeten de
kosten ervan ook worden gedragen. Het getuigt dan weer van de Nederlandse
kruideniersmentaliteit om hier beperkingen aan te stellen.

Doordat alle overheden bij dit beleid zijn betrokken, zal er nog veel
gesproken en besproken moeten worden. Zo zullen de gemeenten in hun
ruimtelijke plannen rekening moeten houden met eventuele maatregelen,
ze moeten de bestemmingsplannen aanpassen en geld vrijmaken.
Gemeenten en waterschappen zullen de burgers veel meer moeten
betrekken bij en informeren over de benodigde maatregelen. Tot nu toe is
de bevolking nauwelijks op de hoogte van het beleid dat nodig is om
droge voeten te houden en schoon water te hebben. Is erop dit moment
voldoende regie op dit dossier? Is het duidelijk welke belangen de onderscheiden
overheden hebben en welke inspanningen zij moeten leveren?

Er wordt gediscussieerd over de invoeringstermijn, over de doelen, over
de rol van alle overheden en over het geld. Is het scenario dat nu voorligt
wel realistisch genoeg om de doelen te bereiken? De heer Cramer zegt dat
zijn fractie primair inzet op het behalen van de doelstellingen.

Nadere gedachtewisseling
De heer Cramer (ChristenUnie) vraagt om een toelichting op de stelling
dat er door synergie en innovatie kosten kunnen worden bespaard. Hij
waarschuwt ervoor dat die mogelijkheid geen excuus mag zijn om maatregelen
op de lange baan te schuiven.

Maken de gemeenten in hun beleid voldoende gebruik van de Watertoets
om alle mogelijke maatregelen bij elkaar te brengen?
Het is soms de aangewezen weg om de burgers eerst te informeren over
het beleid dat op stapel staat en dan doelstellingen te formuleren. Die
werkwijze zal bijdragen aan een draagvlak voor nieuwe maatregelen.