De heer Anker (ChristenUnie): Voorzitter. De Christen- Unie heeft de totstandkoming van de wet inzake de veiligheidsregio’s met een kritische blik gevolgd. Uit onze fractie kreeg ik bij de voorbereiding op dit debat de opmerking mee dat het er wel op lijkt dat we met de behandeling van dit wetsvoorstel nog even een klap geven op een werkelijkheid die al bestaat. Dit bracht ik al eerder, bij de begrotingsbehandeling, ter sprake. Wat vinden wij er verder van? Ik denk dat iedereen een bepaalde vorm van vreugde ervaart bij de behandeling van dit wetsvoorstel, al was het maar omdat we er zo lang op hebben gewacht. Veiligheid is allereerst een lokale aangelegenheid. Dat standpunt heeft de minister vaker van ons gehoord. Lokale bestuurders moeten weten welke veiligheidsrisico’s er in de buurt spelen en moeten daarop handelen. Dat moet niet te veel vanaf een afstand gebeuren; de kennis is vaak ook zeer lokaal. Hulpdiensten – in het bijzonder de brandweer – zijn sterk lokaal georiënteerd en de lokale binding betekent ook dat er een sterke betrokkenheid is, bijvoorbeeld om brandweervrijwilliger te worden. Naast de lokale veiligheidszorg bestaat de bestrijding van crises en rampen. Juist in spoedeisende crisissituaties bleek dat opschaling niet altijd goed of snel genoeg ging, en bleven vragen liggen over wie waar verantwoordelijk voor was. Dat is niet goed en dat moet worden voorkomen. Daarom zijn wij nooit tegen regionale samenwerking geweest. Niemand is immers tegen samenwerking. In dit wetsvoorstel ontstaat spanning waar de crisissen rampenbestrijding de dagelijkse veiligheidszorg doorkruist. Enerzijds zijn er lokaal ingebedde veiligheidsdiensten die het overgrote deel van de veiligheidstaak voor hun rekening nemen en blind de weg weten. Anderzijds is er de organisatie die in werking moet treden op de kwade dag dat regionaal alle hens aan dek moeten komen. Het versterken van de bestuurlijke regie bij rampen en crises moet wel daadwerkelijk versterken zijn. Regionalisering is niet het antwoord op alle dingen. Ook een regionale aansturing kent haar zwakke punten. Een regionaal bestuur staat meer op afstand, en waar nu wel eens het geluid wordt gehoord dat gemeenteraden veiligheid niet hoog genoeg op de agenda hebben staan, zal regionalisering dat ook niet verbeteren. Daarbij vraagt regionalisering om bijzondere aandacht voor de verantwoording van het handelen bij crises en rampen. De ChristenUnie blijft van mening dat deze wet kwetsbaar is op het gebied van de democratische legitimatie, vooral als het gaat om de doorzettingsmacht. De situatie dat een burgemeester in een andere gemeenteraad verantwoording moet afleggen, blijft knellen. Wij hebben het altijd een logische keuze gevonden om de commissaris van de Koningin daar een rol in te geven, zoals ooit werd voorgesteld in de motie-Cornielje. Ik zie dat de heer Cornielje inmiddels in de voorzittersloge heeft plaatsgenomen. Naar aanleiding van vragen vanuit de Kamer is de commissaris van de Koningin nu wel in de positie gebracht om recht te doen aan de motie-Cornielje. Wel vragen wij ons af hoe de rol van de commissaris van de Koningin er precies uit gaat zien. In de tweede nota van wijziging staat dat de commissaris van de Koningin wordt uitgenodigd en dat hij kan adviseren. Er komen nog enkele ambtsinstructies. Wat is de lijn van die ambtsinstructies? Daar gaat het ons eigenlijk op dit moment om. Kan de minister die instructies met de Kamer delen? En als dat kan, wil zij dat dan ook doen? Binnen het kader van de wet moet de gemeenteraad ook volledig de gelegenheid krijgen om zijn verantwoordelijkheid te nemen. Het grootste deel van het veiligheidsbeleid blijft lokaal en er mag dus niet het idee ontstaan dat ″de regio″ wel alles oplost. Nogmaals, veiligheid mag niet van de lokale politieke agenda verdwijnen. Wat dat betreft zijn we ook benieuwd naar de reactie op het amendement van de heer Van Raak over de mondelinge informatieplicht van de voorzitter van de regio aan de gemeenteraad. Wij vinden dat eigenlijk wel een aardig idee, al was het maar om een periodieke discussie over het veiligheidsbeleid in de gemeenteraad mogelijk te maken. Ik hoor graag de reactie van de minister hierop. Misschien zijn er wettelijke bezwaren. Daar ben ik dan erg in geïnteresseerd; misschien kunnen we die ook nog wel oplossen. In de wet wordt de mogelijkheid opengehouden voor gemeenten om hun brandweer niet te regionaliseren. Naar de letter worden hiermee de motie-Slob én het coalitieakkoord uitgevoerd. Onze complimenten daarvoor. We verwachten nu wel van de minister dat ze ook handelt naar de geest van deze motie. Wij hebben al vaker gesproken over de gelden die gemeenten krijgen als zij een convenant conform het model voor de veiligheidsregio’s afsluiten. Er zijn een aantal regio’s waar men ontzettend ver is met regionale samenwerking maar op een aantal punten afwijkt van het model. Deze regio’s krijgen geen geld, terwijl ze absoluut inspanningen leveren. Het is een kwestie van behoorlijk bestuur dat die inspanningen worden gehonoreerd. Zoals al eerder gezegd, heb ik hiertoe afgelopen najaar een motie ingediend bij de behandeling van de BZKbegroting, die verrassend genoeg net geen meerderheid haalde. Ik miste node de steun van de CDA-fractie. Mocht ik in dit debat het vermoeden krijgen dat deze meerderheid er alsnog in zit – de heer Schinkelshoek heeft dat vermoeden een beetje gevoed – dan heb ik die motie nog wel achter de hand. Het zou echter heel mooi zijn als dit via een toezegging kan worden geregeld. Een van de sterke kanten van het wetsvoorstel is dat nog meer wordt ingestoken op een goede samenwerking tussen hulpdiensten en politie. Juist in tijden van rampen en crises is dat heel belangrijk, maar ook op minder spannende momenten kunnen daarmee levens worden gered. In het wetsvoorstel wordt duidelijk gesproken over de gemeenschappelijke meldkamer. Mijn fractie kent aansprekende voorbeelden van geïntegreerde meldkamers en hoopt dat dit wetsvoorstel bijdraagt aan de verdere ontwikkeling daarvan. In Kennemerland heb ik zelf mogen zien hoe men daarmee bezig is; dat is heel bijzonder. In de Wet ambulancezorg die december jongstleden door de Eerste Kamer is aangenomen, wordt ook gesproken over de meldkamer. De ambulancedienst komt per regio onder publieke aansturing en krijgt als witte poot ook een plek in de meldkamer. Op dit moment worden voor de ambulancediensten de eisen ontwikkeld in de verschillende regio’s. Mijn fractie vreest dat het eisenpakket van de witte kolom in de weg kan komen te staan van een geïntegreerde meldkamer, simpelweg omdat men al verder is en alles door de witte bril beziet. Deelt de minister deze zorg? Hoe wil zij dit tegengaan en stimuleren dat de geïntegreerde optie tot de mogelijkheden blijft behoren in de regio? Hoe dit wetsvoorstel echt gaat uitwerken, moet zichtbaar worden in de praktijk. Wordt het een stimulans of een juk voor de regio’s en de gemeenten? Veel wordt nog nader geregeld in een aantal AMvB’s. De CDA-fractie heeft daarop terecht gewezen in de schriftelijke rondes en ook net weer. Juist omdat er zo veel inhoud zit in die AMvB’s vinden wij een voorhangprocedure bij de Kamer op zijn plaats. Om die reden ondersteunen wij het amendement van de heer Van Bochove van harte. De lokale brandweerzorg en rampenbestrijding in Nederland worden op dit moment voor 90% verzorgd door vrijwilligers. Juist bij rampen zijn niet alleen betaalde beroepskrachten volop betrokken in de hulpverlening, maar zetten ook vele anderen zich in. Denk aan de vrijwilligers van het Rode Kruis en natuurlijk de brandweervrijwilligers. Het beleid dat een veiligheidsregio ontwikkelt en de beslissingen die een bestuur neemt, worden door vele professionals ter plaatse uitgevoerd, al dan niet op vrijwillige basis. Het is belangrijk dat het uitvoerend personeel de mogelijkheid wordt geboden om betrokken te zijn bij de besluitvorming die hen aangaat. Zij zijn essentieel en moeten niet op afstand komen te staan. Daarom hebben wij een amendement ingediend dat erop ziet dat al het personeel, betaald en vrijwillig, in de verschillende hulpdiensten en bij de politie wordt betrokken bij besluiten die hen aangaan. Ik kan mij voorstellen dat regio’s verschillen qua organisatie en invulling, en dat moeten wij maar zo houden. Daarom is het amendement vormvrij voor de manier waarop het bestuur van een veiligheidsregio deze betrokkenheid invult. Daarnaast hebben wij een amendement ingediend tot een kleine wijziging waardoor het overleg over de opleiding, het examineren en het oefenen van het brandweerpersoneel in ieder geval gebeurt met zowel de NVBR als de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers, als ook met vakorganisaties van overheidspersoneel die in de toekomst nog in beeld kunnen komen. Alle relevante partijen moeten erbij worden betrokken. In dit wetsvoorstel wordt tevens de nadruk gelegd op een kwaliteitszorgsysteem. Dat is goed, maar het is onnodig dat de verschillende regio’s daarin telkens zelf het wiel proberen uit te vinden. Ik zie graag dat de regio’s zich aan elkaar scherpen, zodat ze van elkaar leren hoe je op een efficiënte en betaalbare wijze tot kwaliteit komt. Tevens is het belangrijk om een vinger aan de pols te houden met betrekking tot de financiële ontwikkelingen. Met deze doelen dien ik een derde amendement in, mede namens de collega’s Van Bochove en Kuiken. Ik kom tot een afronding. Dit wetsvoorstel inzake de veiligheidsregio’s kan een goed handvat zijn in de bestrijding van crises en rampen. Het moet echter geen belemmering worden voor de mensen die het daadwerkelijke werk doen en voor de regio’s met een lokale eigenheid. Met de voorgestelde aanpassingen is mijn fractie van mening dat wij hiermee inderdaad een instrument hebben voor betere bestuurlijke regie. Als laatste gedachte spreek ik dan ook de wens uit dat wij behoed mogen worden voor rampen en crises. Als de noodzaak er is, moet eenieder echter weten voor welke taak hij of zij staat.