André Rouvoet constateert met voldoening dat het begrip «sociale en democratische rechtsstaat» wel wordt genoemd in de brief van 15 maart. Nu kan hij daar elke minister op aanspreken. In eerste termijn proefde hij nog aarzelingen bij het kabinet over het begrip «sociale rechtsstaat» en de sociale grondrechten, met name in het licht van de discussie over de verzorgingsstaat en de economische noodzaak om het kalmpjes aan te doen op een aantal punten, de sociale verzorgingsstaat betreffende. De minister van Justitie durfde de term «sociale rechtsstaat» toen niet in de mond te nemen. Wat dat betreft was er sprake van een verschil in toonhoogte tussen die minister en zijn collega, belast met Bestuurlijke Vernieu-wing en Koninkrijksrelaties. De heer Rouvoet vindt dat, al kun je discussiëren over het al of niet op dezelfde voet doorgaan met de huidige verzorgingsstaat, er moet worden vastgehou-den aan het concept van de sociale rechtsstaat. Hij legt ook de vinger bij het wetsvoorstel Maatschappelijke Ondersteuning, tot nu toe bekend als het wetsvoorstel Maatschappelijke Zorg. 

Als dat eenmaal wet is geworden, kan datgene wat er maatschappelijk gebeurt, worden ondersteund, maar dat betekent een verschuiving van de notie dat de overheid wat dat betreft zorgend optreedt. De overheidsrol op dit gebied moet echter niet op voorhand worden gemini-maliseerd. De manier waarop het kabinet spreekt over de eigen rol op dit punt is vrij diffuus, al kan de heer Rouvoet zich vinden in het gestelde over de oorzaken van de huidige regeldruk en regelzucht. Door de nadruk op zelfhandhaving, zelfregulering en het minimaliseren van de overheidsrol bij het stellen van regels loop je de kans dat de overheid een soort rechtsstatelij-ke achtervangpositie gaat innemen en pas optreedt als het fout gaat. Volgens het kabinet kan het openbare en publieke belang ook door anderen worden behartigd, maar dan begint het ris-kant te worden. Het kabinet ziet de civil society, de maatschappelijke organisaties, als partner bij het behartigen van publieke belangen. Daar kun je je iets bij voorstellen, maar maat-schappelijke organisaties stellen het publieke belang nooit voorop, want ze hebben primair andere belangen. Er is dus overheidshandelen nodig om publieke belangen na te streven en waar nodig te waarborgen. Met het loslaten van zaken die raken aan het publieke belang, verliest de overheid de sturing op essentiële doelen. Daar moet ze voor oppassen. Ook de so-ciale partners, werkgevers en werknemers, hebben eigen doelstellingen en andere belangen, al zijn die legitiem. Het is wel mogelijk gezamenlijk met de overheid gemeenschappelijke be-langen na te streven, maar er moet van maatschappelijke organisaties niet worden verwacht dat zij het publieke belang vooropstellen.

Er moet flink worden gesaneerd in het aantal regels, maar zaken die het publieke belang betreffen, bijvoorbeeld het sparen van het milieu of het opkomen voor de kwetsbare mens, kun je niet aan de civil society overlaten. De overheid moet zelf voor de waarborging daarvan zorgen. De tendens om de overheid bijna structureel in de tweede linie te zetten voor het rechtsstatelijk plakken van pleisters als het fout gaat in de eerste linie is te mager. De overheid moet in de eerste linie staan als het gaat om haar eigenlijke taken. Met het gestelde over zelfregulerende concepten, regels die de verantwoordelijkheid van burgers voor het rege-len van zaken in het publieke domein tot uitgangspunt nemen, start het kabinet aan de ver-keerde kant. Het regelen van zaken, het publieke domein betreffend, moet bij de overheid be-ginnen. Vervolgens kan worden bekeken waar het minder kan, maar de verantwoordelijkheid van burgers mag nooit als uitgangspunt worden genomen. Er moeten stappen worden gezet op het gebied van afslanking van de verzorgingsstaat, maar de burgers mogen niet in een nacht-wakersstaat terechtkomen. Nederland moet een sociale rechtsstaat blijven, inclusief sociale grondrechten.